Alternatif bir üretim yöntemi olarak gündeme gelen aþýndýrýcý su jeti (ASJ) ile kesme, endüstriyel amaçlý malzemelerdeki geliþmelere paralellik gösterecek þekilde, iþlenmesi güç malzemelerin biçimlendirilmesinde etkili bir yöntem olarak kullanýlmaktadýr. Bu çalýþmada, endüstride yaygýn kullanýlan AISI 1030 malzemeden hazýrlanan farklý kalýnlýklardaki numuneler iþleme parametrelerinden yanal hýz deðiþken, diðer parametreler sabit tutularak, ASJ ile kesilmiþ ve elde edilen yüzeylerin kesme önü geometrisi karakterize edilmiþtir. Elde edilen sonuçlar dik kenar, keskin köþe ve benzeri yüzeylerin iþlenmesinde aþýndýrýcýlý su jeti ile kesme metodunun kullanýlabileceðini göstermiþtir.

Büyük güç gerektiren uygulamalarda yüksek moment üretimi ve rüzgâr santrallerinde sabit frekanslý sabit güç üretimi için kullanýlan bilezikli asenkron makinelerde rotor devresi güç akýþý farklý yöntemlerle denetlenir. Denetimli yüksek moment üretmek, en uygun güç katsayýsý elde etmek ve hýz denetimi için rotor devresine bilezikler üzerinden kayma frekanslý gerilim uygulanabilir. Bu çalýþmada, öncelikle bilezikli bir asenkron makinede rotor sargýlarýna bilezikler üzerinden gerilim uygulanmasýnýn dinamik etkileri araþtýrýlmýþ ve yöntemin sakýncalý yönleri uygulama desteðiyle ortaya konulmuþtur. Daha sonra bu dinamik etkileri iyileþtirmek üzere, makinenin anlýk zorlanmalarda yüksek moment üretimini denetlemek ve hýzýný ayarlamak için rotor tarafýnda bulanýk mantýk denetleyicili bir evirici modeli önerilmiþtir. Sürekli çalýþma durumunda stator sargýlarý doðrudan þebekeye baðlý olan sistemin benzetim modeli için C/C++ programý geliþtirilmiþ ve farklý yük þartlarý için elde edilen sonuçlar tartýþýlmýþtýr.

Hýzla geliþen teknoloji, artan rekabet ortamý ve kullanýcýnýn bilinçlenmesi gibi nedenlerden dolayý kaliteli üretim yapmanýn gerekliliði günümüzde daha da artmýþtýr. Ürün kalitesinin ve güvenilirliðinin belgelenmesi tüketici açýsýndan þart olmuþtur. Ürün güvenliðinin belgelenmesinde kullanýlan birçok belge vardýr. Bu belgelerden biri de CE belgesidir. Bu makalede, CE iþareti ile ilgili temel bilgi verilmiþ ve elektrikli ev aletleri için gerekli CE standartlarý ve testlerinden bahsedilmiþtir. Örnek olarak elektrikli ev aletlerinden tost makinesi ele alýnmýþ, incelenmiþtir. Tost makinesine CE belgesi almak için EN60335-2-9 direktifine göre gerekli testler yapýlmýþ ve CE belgesi alýnmýþtýr.

Bu çalýþmada, kolonoskopik video görüntülerindeki poliplerin yerlerini belirleyen, hekime yardýmcý akýllý bir karar destek sistemi sunulmuþtur. Sistem, dalgacýk dönüþümü eþ oluþum matrislerinden çýkarýlan öznitelikler ile yapay sinir aðlarý sýnýflandýrýcýsýndan oluþmaktadýr. Önerilen sistem polip ve normal dokularýn bulunduðu bir dizi kolonoskopik video görüntüsüne uygulanmýþtýr. Elde edilen deneysel sonuçlar özgüllük ve duyarlýlýk analizi ile deðerlendirilmiþtir. Kullanýlan deðerlendirme kriterince gerçekleþtirilen bütün uygulamalarýn sonucunda ortalama % 90.2 duyarlýlýk ve % 88.7 özgüllük deðerleri elde edilmiþtir.

Bu çalýþmada iki farklý soðutmalý fren diski üretilerek bunlarýn normal fren diski ile frenleme performanslarý ve ýsý oluþumlarý deneysel olarak incelenmiþtir. Ani frenlemeler ile frenleme kuvvetleri ve sürekli frenleme þartlarýnda sýcaklýklar ölçülmüþtür. On dört farklý pedal kuvvetinde ani frenleme testleri ve sekiz farklý frenleme þartlarýnda ise frenleme sýcaklýklarý test edilmiþtir. Test sonuçlarýna göre hava soðutma uygulamasý, frenleme kuvvetini % 42,6 artýrmakla birlikte þartlara baðlý olarak oluþan ýsýyý da % 31,5 azaltmaktadýr.

Esnek borularýn þekil deðiþimi ve zamana baðlý davranýþ biçimleri çelik ve betondan malzemelerden üretilen rijit borular ile kýyaslandýðýnda bir çok yönden farklýlýklar gösterir. Düþey yükler altýndaki deformasyon davranýþlarý; geri dolgu mazlemesi ve yerleþtirme koþullarý ile doðrudan iliþkilidir. Bu çalýþmada 100 mm yarýçapýndaki bir HDPE esnek borunun düþey yükler altýndaki davranýþý labaratuvar ortamýnda incelenmiþtir. Çalýþmalarda, deney kutusu, þiþebilen membran yastýklar, yaðmurlama sistemi, pozisyon ve þekil deðiþimi ölçerler kullanýlmýþtýr. Ýnceleme kapsamýnda farklý zemin ortamlarý dikkate alýnmýþtýr. Matematiksel analizler için Geliþtirilmiþ Iowa yöntemini temel alan Masada Derivasyonu kullanýlmýþ ve deney sonuçlarý ile matematiksel sonuçlar birbirleri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Yapýlan deðerlendirmeler sonucunda geri dolgu malzemesinin boru davranýþýnda önemli bir etken olduðu görülmüþ, Masada Derivasyonunun boru dayanýmýnýn kestiriminde güvenilir çözümler ortaya koyduðu saptanmýþtýr.

Bu çalýþmada, klasik uyarlanabilir metotlardan Yinelenen En Küçük Kareler Metodu (YEKK) kullanýlmýþtýr. Öncelikle YEKK metoduna unutma faktörü algoritmasý adapte edilmiþtir. Geliþtirilen yaklaþým kullanýlarak bir elektrik güç þebekesinin harmonik ve sýçrama içeren faz gerilim sinyalinin faz bilgileri elde edilerek; gerilim göçmesi, faz kaymasý ile ani gerilim sýçramalarý’na algoritmanýn tepkileri incelenmiþtir. Benzetim iþlemi MATLAB® yardýmýyla gerçekleþtirilmiþ olup benzetim sonuçlarý ve metodun etkinliði incelenmiþtir.

Metal ile ametal arasýnda bir özelliðe sahip olan arsenik yerkabuðunda en çok bulunan elementlerden biridir. Doðada hem doðal hem antropojenik kaynaklý olarak bulunabilen arsenik toksik ve kanserojen bir maddedir. Suda en çok bulunan inorganik arsenik türleri arsenit (As(III)) ve arsenattýr (As(V)). Arseniðin türünü ve daðýlýmýný suyun pH’ý, redoks potansiyeli ve sülfür, demir ve kalsiyum gibi kompleks iyonlarýn varlýðý belirler. Dünyada birçok bölgede doðal olarak oluþan yeraltý suyu arsenik kirliliði nedeniyle çok sayýda kiþi arsenik zehirlenmesi riski ile karþý karþýya kalmýþtýr. Türkiye’de de özellikle batý bölgelerde, içme sularýnda arsenik için belirlenen maksimum kirletici seviyesi olan 10 ?g/L’den daha yüksek miktarda arsenik konsantrasyonlarýna rastlanmýþtýr. Bu çalýþma kapsamýnda ülkemizde arsenik sorununun boyutlarý ve nedenleri araþtýrýlmýþtýr. Bu amaçla Ýzmir’e baðlý bazý ilçelerde yapýlan analizler sonucunda standartlarýn üzerinde arsenik bulunmuþtur. Kuyu sularýnda doðal olarak oluþan arsenik kirliliði suyun bulunduðu derinlikteki kaya türü, mineral ve cevher yapýdan kaynaklanmaktadýr.

Bu çalýþmada, elastik kütle-yay sarkaç salýnýmlarý incelenmiþtir. Sistemin lineer olmayan diferansiyel denklemlerini çözmek için Dymola, SimulationX gibi Modelica dili tabanlý Simülasyon Tekniði kullanýlmýþtýr. Sistemdeki yayýn direngenliði lineer ve kütlesi ihmal edilmiþtir. Bu þartlar altýndaki sarkacýn kinematik davranýþý incelenmiþtir. Sistemi ifade eden genel denklem iki tane lineer olmayan ve birbirini etkileyen diferansiyel denklemden oluþmaktadýr. Bu denklemler Simülasyon Tekniði ile çözülmüþtür. Elde edilen sonuçlar önceki çalýþmalarla kýyaslanmýþ ve uyumlu olduðu görülmüþtür.

Bu çalýþmada PIC 18F452 mikro denetleyici kullanýlarak senkron motorun PI kontrolü gerçekleþtirilmiþ ve deðiþik uyartým akýmlarýnda endüktif, kapasitif ve omik çalýþtýrýlmasý saðlanmýþtýr. Sayýsal sistemlere dönüþümü karýþýk olan PI kontroldeki integral algoritmasýný gerçekleþtirmek için integral alma iþlemi yerine, belirli bir zaman dilimi içerisinde alýnan tüm hata deðerlerinin toplamýnýn örnekleme periyodu ile çarpýlmasý kullanýlmýþtýr. Çalýþmada PI parametrelerinin referans deðerleri Ziegler-Nichols ayarlama yöntemi ile tespit edilmiþtir. Sistemin çalýþmasý esnasýnda bu parametreler, tasarlanan yazýlým ile mikro denetleyici içerisinde hesaplanarak belirlenen algoritma çerçevesinde eþ zamanlý olarak deðiþtirilmiþtir. Ayrýca kullanýcýya LCD ekran üzerinden anlýk olarak sisteme ait akým, gerilim, frekans ve güç katsayýsý büyüklüklerin gösterilmesi sureti ile çalýþmaya görsel bir boyut kazandýrýlmýþtýr.

Uzay Vektör Modülasyon (SVM) tekniði asenkron motor kontrolünde üç fazlý gerilim beslemeli inverter için popüler ve önemli bir PWM tekniðidir. Bu çalýþmada Uzay Vektör PWM (SVPWM) inverterin çoklu darbeler yöntemini kullanarak yapýlan harmonik analizi incelenmiþtir. Çoklu darbeler yöntemi çýkýþ PWM dalga þeklinin her bir pozitif ve negatif darbesinin Fourier katsayýlarýný hesaplamakta ve tüm PWM çýkýþ sinyalinin Fourier katsayýlarýný hesaplamak için süperpozisyon ilkesini kullanarak birbirleriyle toplamaktadýr. Harmonik genlikleri; doðrusallaþtýrma, tarama tablolarý kullanýmý ya da Bessel fonksiyonlarý olmaksýzýn bu yöntemle doðrudan hesaplanabilir. Bu çalýþmada, deðiþken parametre deðerleri için SVPWM uygulamasýndan elde edilen sonuçlar, çoklu darbeler yöntemiyle elde edilen sonuçlarla karþýlaþtýrýlmýþtýr.

Dünyanýn bir çok ülkesinde mühendislerin kamuya hizmet verebilmeleri ve mühendis sýfatýný kullanabilmeleri için eðitim ve iþ deneyimi gibi kriterlerin istendiði ve yasanýn yetki verdiði bir teþkilat tarafýndan yürütülen bir “lisanslý mühendislik” sistemine kayýt olmalarý gerekir. Küreselleþmenin gündemden düþmediði þu günlerde FEANI, APEC ve EMF gibi uluslararasý topluluklar mesleðini uluslararasý platformda icra etmek isteyen mühendislere bu fýrsatý uluslararasý tanýnmaya dayalý bir sistem dahilinde, Avrupalý, APEC ve Uluslararasý Profesyonel mühendis gibi unvanlar vererek saðlamaktadýr. Bu makalede, bu uluslararasý sistemlerin nasýl yürütüldüðü, hangi kriterler istendiði incelenmiþ ve Türkiye’nin Avrupa Birliði gibi uluslararasý bir topluluða girmesi halinde mevcut olan uygulamalarýn hangi düzeye getirilmesi gerektiði tartýþýlmaktadýr.

Bu çalýþmada, farklý kum ortamlarýnda yerleþtirilmiþ olan bir kazýk modelinin yanal yüklemeler altýndaki gerilme-þekil deðiþtime ve yerdeðiþtirme davranýþý incelenmiþtir. Labaratuvar ortamýnda yürütülen çalýþmada, dairesel bir alüminyum kazýk, deney kutusu, yükleme düzeneði, yer deðiþimi ve þekil deðiþimi ölçerler kullanýlmýþtýr. Yaðmurlama sistemi kullanýlarak eþdeðer sýkýlýk ve homojen bir dolgu ortamý oluþturulmuþtur. Deneysel çalýþmalarda model kazýðýn kademeli yüklemeler altýndaki gösterdiði davranýþý deneysel olarak saptanmýþtýr ve daha sonra kazýk davranýþý, tasarýmcýlar tarafýndan yaygýn olarak kullanýlan p-y ve yatak katsayýsý yöntemleri kullanýlarak analiz edilmiþtir. Nümerik çalýþmalar LPILE ve SAP 2000 programlarýnda gerçekleþtirilmiþtir. Yapýlan çalýþmalar sonucunda, p-y yönteminin yatak katsayýsý yönteminden daha güvenilir sonuçlar ortaya koyduðu saptanmýþtýr. Kumun sýkýlýk derecesinin zemin reaksiyonu üzerindeki etkisi görülmüþtür. Son olarak ölçüm aygýtlarýnýn kalibrasyonunda kullanýlan Daley yönteminin güvenilir olduðu anlaþýlmýþtýr.

Kömür iþletmelerinin çok azý kömür damarlarýndan elde ettikleri gazý kullanmaktadýr. Gazýn kullanýlamamasý ekonomik yönden karlý olabilecek bir kaynaðýn israf edilmesi anlamýna gelmesinin yanýsýra, küresel ýsýnmaya da katkýda bulunmaktadýr. Kömür damarlarýndan elde edilen gazlar, metan konsantrasyonuna baðlý olarak doðal gaza alternatif bir kaynak yada elektrik üretimi gibi çeþitli uygulamalarda kullanýlabilmektedir. Gazýn kullanýlmasýnýn ve/veya satýþýnýn mümkün olmadýðý durumlarda, gaz emisyonunun azaltýlmasý için en iyi yol, gazýn yanma yoluyla bertaraf edilmesidir. Bu çalýþmada, kömür damarlarýndan elde edilen metan gazýnýn kullaným teknolojileri detaylý bir þekilde ele alýnmýþ ve uygulamalar hakkýnda örnekler verilmiþtir.