The study was aimed at identifying the factors contributing to truck driver’s involvement in an injury accident in Kano, Nigeria using Logistic regression. 248 truck drivers were interviewed using a questionnaire and relevant information on their involvement in injury accident was collected. The result of the survey shows that 52.8% of the drivers were involved in an injury accident at least once in their professional carrier and 80% of the drivers were below the age of 40years. Results from the regression analysis found the Average distance traveled/week (p=0.0057), average driving hours/day (p=0.0232), sleeping on the wheel (p=0.0004), and presence of co-driver (p=0.0003) to be statistically significant in contributing to driver’s involvement in an injury accident. Average distance traveled/week, sleeping on wheel and presence of co-driver were found to positively affect involvement in injury accident with OR values of 1.80, 3.61 and 3.94 respectively. The model was found to be good in classifying truck drivers involvement in injury accident with a reasonable level of accuracy (70%). Increased safety awareness among drivers by conducting seminars and organizing training sessions regularly will help reduce the involvement of truck drivers in accidents.

Trafik týkanýklýðý probleminin hat safhaya ulaþtýðý büyük þehirlerde, yerel yönetimler bu soruna karþý çeþitli çözüm yöntemleri geliþtirmiþlerdir. Bu yöntemler içerisinde en etkili çözüm trafik týkanýklýk fiyatlandýrmasýdýr. Londra, Stockholm ve Milano þehirlerinin yerel yönetimleri týkanýklýk fiyatlandýrmasý yöntemini baþarý ile uygulamýþlardýr. Bu çalýþma kapsamýnda, Erzurum Cumhuriyet Caddesinde yaþanan bu problem için daha önceden uygulanmamýþ bir yöntem olan týkanýklýk fiyatlandýrmasý çözümü incelenmiþtir. Çalýþma kapsamýnda oluþturulan modele ve yapýlan anket çalýþmalarýna göre, Cumhuriyet Caddesi'nde belirlenen kordon güzergâhýnda teorik olarak týkanýklýk fiyatlandýrmasý hesaplanmýþtýr. Modelleme çalýþmasýnda otomobil sahipliði, yolculuk süresi, yakýt tüketimi ve salýným maliyetleri kullanýlmýþtýr. Sonuç olarak; kent merkezindeki trafik týkanýklýðýnýn azalacaðý ve fiyatlandýrma uygulamasý ile de önemli bir maddi gelir elde edileceði öngörülmektedir.

The traffic congestion has been reach to a critical level in the metropolitan cities, however; the local governments have developed various solution methods against this problem. The most effective solution among these methods is traffic congestion pricing. The local governments of the cities of London, Stockholm and Milan have successfully implemented the congestion pricing method. In this study, the solution of the congestion pricing solution in Erzurum Cumhuriyet Avenue, which is not applied before, has been examined for this problem. According to both the model created and the survey carried out, in the along the cordon route determined at Cumhuriyet Street, account of theoretical congestion pricing has been made. In the modeling study; car ownership, travel time, fuel consumption and emission costs have been used. As a result; it is foreseen that traffic congestion will decrease in the city center and a significant financial income will be obtained with the application of pricing.

Geleneksel betonlara oranla hýzlý üretimi, düþük maliyeti ve dayanýklýlýðýnýn iyi olmasý silindirle sýkýþtýrýlmýþ betonlarýn (SSB) son zamanlarda dünyada yaygýn olarak tercih edilmesine neden olmuþtur. Söz konusu SSB, fabrikalar, petrol istasyonlarý, hava limanlarý, çeþitli endüstriyel zeminler, yollar ve barajlar gibi birçok alanda kullanýlmaktadýr. Normal betona kýyasla çok farklý üretim tekniðine sahip SSB’lerin karýþým oranlarý çeþitli tasarým yöntemlerine göre belirlenmekte ve en çok tercih edilen yöntem olarak maksimum yoðunluk yöntemi dikkat çekmektedir. Bu çalýþmada, SSB’lerin tasarým yöntemlerinden genel olarak bahsedilerek, maksimum yoðunluk yöntemi detaylý olarak açýklanmýþtýr. Ayrýca maksimum yoðunluk yöntemi ile tasarlanan SSB’ler ile ilgili çalýþmalar özetlenerek bundan sonra yapýlacak araþtýrmalar için önerilerde bulunulmuþtur.

Roller compacted concrete (RCC) has been widely preferred in the world recently due to its rapid production rate, low cost and good durability compared to those of the traditional concrete. Having different production techniques from conventional concrete, RCC is used in many areas such as factories, oil stations, airports, industrial floor coverings, roads and dams. There are several methods for the proportioning of RCC mixtures, among which maximum density method is the most preferred one. In this study, the methods of designing of RCC mixtures are explained with an emphasis on the maximum density method. In addition, the previous studies on the RCC mixtures designed with the maximum density method are reviewed and suggestions are made for the future researches.

Bu çalýþmada uzay kafes çatý sistemlerinin çeþitli yük birikme senaryolarý altýndaki doðrusal olmayan davranýþý, çubuk eleman baþlangýç kusurlarý ve çubuk eleman narinlikleri de dikkate alýnarak incelenmiþtir. MERO düðüm noktasýna sahip iki adet örnek uzay kafes çatý sistemi OpenSEES yazýlýmý üç boyutlu olarak modellenerek analizler gerçekleþtirilmiþtir. Bulonlar, somunlar ve düðüm noktasý kürelerinden oluþan her bir çubuk elemanýn davranýþý tekil çubuklar üzerinde tanýmlanarak genel sisteme aktarýlmýþtýr. Her bir çubuk elemanýn eksenel yük-yerdeðiþtirme davranýþlarý çevrimsel tekrarlý yükler altýnda analizler gerçekleþtirilerek elde edilmiþtir. Genel sistem analizleri çatýnýn tamamýnda, yarýsýnda ve dörtte birinde yaðmur suyu veya kar yükü yýðýlmalarýný yansýtacak þekilde belirlenen yükleme altýnda gerçekleþtirilmiþtir. Analizler sonucunda uzay kafes çatý sistemlerinin yük yýðýlmalarýna karþý çok hassas olduklarý ve lokal bölgelerde oluþan yük yýðýlmalarýnýn sistemin taþýma kapasitesini düþürdüðü görülmüþtür. Bunun yanýnda, en ekonomik kesitlerle boyutlandýrýlan sistemde göçme basýnç çubuklarýnýn burkulmasý ile gevrek bir þekilde meydana gelmiþtir. Ayrýca, çalýþma kapsamýnda baþlangýç kusurlarýnýn çubuk elemanlarýn basýnç kapasitelerini düþürdüðü görülmüþtür.

The aim of this paper is to investigate the nonlinear behavior of space truss roofs subject to different load accumulation forms considering the effect of initial imperfection and slenderness ratio of the truss members. For this, a typical space truss roof using MERO-connection type with flat double-layer was selected as a sample. 3D model of the roof was developed and analyzed by using OpenSEES. Nonlinear behavior of each typical bar of the space truss roof, which, was mainly composed of particular sub-elements such as a tubular element, bolts, sleeves and spheres was represented by a single truss bar. Axial load-displacement relationship of each single truss bar was obtained from nonlinear analysis performed under reversal cyclic loading. Besides, three different types of load distribution that simulates accumulation of rainwater or drifted snow were taken into account as an external load acting on upper layer of the roof system. Analyses results showed that load carrying capacity of the space truss roofs was very susceptible to the form of accumulation and reduces abnormally when the accumulation, in particular, occurred locally. Furthermore, failure mode of the system designed with optimal solution was dominated by buckled truss bars and brittle failure occurred. Also initial imperfection had a negative effect on the members in compression.

Bu çalýþmada, karga arama algoritmasý (CSA) kullanýlarak sismik izolatörlü bir yapýnýn izolasyon parametrelerinin optimizasyonu yapýlmýþtýr. Bir kayma çerçevesi modeli ele alýnarak tabanýna izolasyon sistemi yerleþtirilmiþtir. Amaç, izolatör deplasman limitlerinin aþýlmadan en düþük tepe ivmesini veren izolasyon sisteminin belirlenmesidir. Optimizasyon iþlemleri için Matlab programý, yapýsal analiz için ise SAP2000 programý kullanýlmýþtýr. Ýki programýn ortak çalýþmasý için açýk uygulama-programlama arayüzünden (OAPI) yararlanýlmýþtýr. Yapýsal analizler zaman taným alanýnda yakýn ve uzak saha etkilerine sahip gerçek deprem kayýtlarý kullanýlarak yapýlmýþtýr. Çalýþma kapsamýnda ele alýnan sismik izolatörlü yapýnýn gerçekleþtirilen doðrusal analizleri sonucunda izolatör deplasmanlarý sýnýrlandýrýlarak optimum izolatör periyodu ve sönüm oraný belirlenmiþtir. Analizler farklý izolatör deplasman limitleri ve sönüm oraný aralýklarý için yapýlmýþtýr. Farklý deplasman limitleri ve sönüm oraný aralýklarýnda belirlenen optimum sonuçlar, deplasman üst limitine ulaþýlarak elde edilmiþtir. Yüksek sönüm oranýnýn kat ivmelerinde artýþa neden olmasý nedeniyle optimum izolasyon parametreleri genellikle en büyük sönüm oraný deðerinde bulunmamýþtýr. Dolayýsýyla, en düþük kat ivme deðerlerinin elde edilmesi için optimum izolasyon sistem parametrelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Kullanýlan karga arama algoritmasý ile elde edilen optimum izolatör parametreleri benzer bir çalýþmanýn sonuçlarý ile kýyaslanarak geçerlilikleri ortaya konmuþtur.

In this study, isolation parameters of a seismic isolated structure were optimized via crow search algorithm (CSA). A shear frame model was generated with a base isolation system. The aim is to obtain isolation system parameters that result the minimum roof acceleration without exceeding the isolator displacement limits. The Matlab program was used for optimization operations and the SAP2000 program was used for structural analysis. The open application-programming interface (OAPI) was employed for the two programs to work together. Time history analyses were conducted using recorded near- and far-fault earthquake ground motions. Within the content of the study, linear isolator system parameters, which are the isolator period and damping ratio, were optimized through the linear time history analyses results by achieving the predefined aim. The analyses were performed for various isolation displacement limits and damping ratio ranges. The optimum results were determined at the range of various displacement limits and damping ratios by attaining the specified upper limits for displacement in all cases. Since higher damping ratios cause increased floor accelerations, optimum isolation parameters were achieved generally at the intermediate damping ratios well below the upper limits. Therefore, optimum isolation parameters are crucial for obtaining minimum floor accelerations. The verification of the optimum isolator parameters, which are achieved by the crow search algorithm employed, was made by comparing them with the results of a previous study.

Heterojen özellik taþýyan geomateryallerin iç yapýlarýnýn görüntülenmesi, numunelerin mekanik özelliklerinin deðerlendirilmesinde araþtýrmacýya yeni bir bakýþ açýsý saðlamaktadýr. Ýç yapýnýn tahribatsýz görüntülenmesi için farklý metotlar kullanýlmaktadýr. Fakat bu metotlar birçok araþtýrmacý için pahalý ve ulaþýlmaz bir durumdadýr. Ýç yapýlarýn incelenmesi için bir diðer yöntem ise tahribatlý kesme ve dilimleme yöntemidir. Bu yöntemde doðrudan kesitlere ulaþýlmasýna raðmen detaylý bir üç boyutlu görselleþtirme için yeterli sayýda örnekleme yapmak mümkün olamamaktadýr. Ýç yapýnýn daha iyi deðerlendirilebilmesi için seri dilimleme yönteminden daha baþarýlý bir yönteme ihtiyaç duyulmaktadýr. Bu amaçla, bu çalýþmada seçilmiþ bir geomateryalin Böhme aþýndýrma deney cihazý kullanýlarak dilimleme ile elde edilemeyecek sýklýkta kesit görüntüsü sayýsallaþtýrýlmýþ ve detaylý bir üç boyutlu görselleþtirme gerçekleþtirmek için MATLAB teknik programlama dili kullanýlmýþtýr. Bu þekilde örneðin iç yapýsýndaki öðeler ayrýþtýrýlmýþ ve ayrý ayrý görüntülenmiþtir. Tekniðin ülkemizdeki araþtýrmacýlarýn kullanýmýna sunulmasý ve yaygýnlaþmasý amacýyla aþýndýrma görselleri ve MATLAB kodlarý makale ekinde sunulmuþtur.

The visual quantification of the internal structures of heterogenous geomaterials enables the researchers a new perspective for the evaluation of the mechanical behaviors. Several methods are available for the non-destructive visualization of the internal structures. However, these methods are mostly expensive and inaccessible for many researchers. On the other hand, although destructive, another method to achieve the internal structures is the cutting and slicing method. In this method, it is not possible to make sufficient number of samplings for a detailed three-dimensional visualization. A better methodology superior to slicing is needed to make detailed evaluations based on internal structures. In this respect, a cost-effective methodology for detailed three-dimensional visualization of a selected geomaterial was proposed in this study by using Böhme abrasion test apparatus and MATLAB technical programming language. The constituent structures of the geomaterial are segmented and visualized separately. All visual data and MATLAB codes were made available for the interested researchers.

Geniþ baþlýklý savaklar sulama kanallarýnda ve akarsularda akýmý düzenlemek ve debiyi ölçmek amacýyla yaygýn olarak kullanýlan su yapýlarýdýr. Bu çalýþmada, bir deney kanalýna yerleþtirilen ön yüzü köþeli geniþ baþlýklý savaðýn membasýndaki farklý istasyonlarda Akustik Doppler Hýzölçer ile ölçümler yapýlarak akým yapýsý araþtýrýlmýþtýr. Hýz ve türbülans gerilmelerinin derinlikle deðiþimleri incelendiðinde savaktan uzak istasyonlarda tam geliþmiþ akým için logaritmik hýz daðýlýmlarý görülürken, savaða yakýn bölgelerde çevrinti etkilerinin akým yapýsýný önemli miktarda deðiþtirdiði gözlenmiþtir. Yüksek çözünürlükteki fotoðraflar sayýsallaþtýrýlarak farklý debiler için savak üzerinden geçen akýma ait su yüzü profilleri elde edilmiþtir. Deneysel olarak elde edilen debi-derinlik iliþkileri ile Hall’un teorik sonuçlarý karþýlaþtýrýldýðýnda, sýnýr tabaka etkilerinin kuvvet yasasýna göre hesaplandýðý debi denkleminin hassasiyetinin düþük debilerde azaldýðý görülmüþtür.

Broad crested weirs (BCW) are widely used hydraulic structures in streams and irrigation canals to control the flow and to measure the discharge. In this study, turbulent flow structure at the upstream of the sharp edged broad crested weir is investigated by means of Acoustic Doppler Velocimetry (ADV) measurements at different stations. Vertical distributions of velocity and turbulence stresses revealed that, while fully developed velocity distributions are observed at stations far from the weir, turbulence effects significantly alter the flow structure as the flow approaches to the weir. High-resolution photographs are digitized to extract water surface profiles of the flow through the weir for different flow rates. Comparison of the experimental results with the theoretical results shows that the accuracy of the theoretical solutions decreases for low flow rates, in which boundary-layer effects are calculated based on the power law.

Bu çalýþmada hava akýþlý elektrokoagülasyon (HA-EK) reaktörü kullanýlarak yeraltý sularýndan arsenik (V) giderimi çalýþýlmýþtýr. Arsenik (V) giderimi üzerine, uygulana akým (0,075-0,3 A), baþlangýç pH sý (5,5-8,5), hava akýþ debisi (0-6 L/dakika), Al bilye elektrot boyutu (5-10 mm) ve EK reaktöründe elektrot yüksekliði (2-8 cm) gibi iþletme parametrelerinin etkisi incelenmiþtir. Arsenik giderimi veriminde artan akým yoðunluðu, hava debisi ve elektrot yüksekliði ile birlikte ciddi bir artýþ gözlenmiþtir. Ancak, arsenik giderim verimi artan Al bilye boyutu ile birlikte azalmýþtýr. Optimum þartlarda (pH: 7,5, akým yoðunluðu: 0,3 A, Al bilye boyutu: 7,5 mm, elektrot yüksekliði: 5cm, hava akýþ debisi: 6 L/dakika) en yüksek arsenik giderim verimi %98,68, en düþük iþletme maliyeti 0.609 $/m3 ve en düþük enerji tüketimi 3,7694 kWh/m3 olarak hesaplanmýþtýr.

Treatment of arsenate from groundwater by electrocoagulation (EC) reactor with air supply unit using Al ball electrodes were studied in this paper. Influence of some operating variables, for instance, applied current (0.075-0.3 A), initial pH (5.5-8.5), air flow rate (0-6 L/min), size of Al ball electrodes (5-10 mm), and height of electrode in EC reactor (2-8 cm) on the As(V) removal efficiency were evaluated. The As (V) removal efficiency increased with the increment of applied current, air flow, electrode altitude in EC reactor, and EC time while its removal efficiency decreased with the increment of size of Al ball electrodes. The maximum As(V) removal percentage, minimum operating cost and energy consumption were found as 98.68 %, 0.609 $/m3 and 3.7694 kWh/m3 at pH of 7.5, current density of 0.30 A, size of Al balls of 7.5 mm, height of electrode in EC of 5 cm, and air flow rate of 6 L/min, respectively.

Tarým alanlarýnýn altýnda bulunan nitratla kirlenmiþ yeraltýsuyunu temizlemenin ekonomik yarar amaçlý alternatif bir yolu pompala ve gübrele yöntemidir. Pompala ve gübrele yöntemi hem yeraltýsuyunu kirlilikten arýndýrýrken hem de nitrat, pestisit gibi gereksinimleri azaltabilir. Buna ragmen bugüne kadar bu prosesin deðiþik iklim ve toprak koþullarýnda ne düzeyde etkili olduðunu dair bir deðerlendirme bulunmamaktadýr. Bu tekniði arazide uygulayabilmek için öncesinde bir fizibilite çalýþmasý gerekmektedir. Bu nedenle HYDRUS 1D ile doymamýþ bölgelerde 1 hektar mýsýr tarlasýna karþýlýk gelecek yeraltýsuyu modelleri yaparak Türkiye’de yaygýn olan toprak tiplerinin hidrolojik özelliklerini derleyip Eskiþehir, Adana, Þanlýurfa ve Düzce benzeri iklimlerde, pompala ve gübrele yöntemi için en çok gelecek vadeden koþullarý bulduk. Çalýþmamýz bu teknolojinin Þanlýurfa benzeri çok daha kuru ve sýcak iklimlerde 50 mg/L nitrat deðerinde bile oldukça karlý olduðunu ortaya koydu. Bu teknikle birlikte bu iklimde 1 hektar tarlada 97 kg N/yýl telafi edilebileceði görüldü. Ayný zamanda fluvisol ve vertisol toprak tiplerinde nitrat sýzýntýsý en düþükken, cambisol tipi topraklarda nitrojen kullaným verimi bütün iklimler için en yüksek düzeyde bulundu. Düzce gibi oldukça nemli ve soðuk iklimler için ise, bu yöntemin düþük azot kullaným verimleri ve yüksek nitrat sýzýntýlarý nedeniyle uygun olmadýðý görülmüþtür. Sonuç olarak görece kuru iklimler ve geçirgen topraklar pompala ve gübrele yöntemi için uygun bulundu.

An alternative method to treat the nitrate-contaminated groundwater under the agricultural fields while providing economic benefit is called pump and fertilize. Pump and fertilize, while removing the nitrate in the groundwater, can reduce nitrate and pesticide requirement. However, up to date, there are no studies evaluating the effect of this application under different soil/climate conditions. In order to apply this technology in the field and to determine its effect, a feasibility study needs to be performed. Therefore, we constructed unsaturated zone groundwater models via HYDRUS 1D for one-hectare corn field in prevalent soils and under Eskiþehir, Adana, Þanlýurfa, Düzce climates in Turkey. Our results indicated that even groundwater with 50 mg/L nitrate contamination could provide economic benefit to the agriculture especially where climates and soil types are similar to Þanlýurfa. In this climate using pump and fertilize technique saves 97 kg N/year in a 1-hectare farm. The technique was especially effective for fluvisol, vertisol soils as nitrate leaching are very low, and for cambisol soils since very high nitrogen use efficiency was seen for the climates present in Turkey. Our results indicated that in general the pump and treat efficiency is less effective in wet and cold climates, like in Düzce. As a general result of our study, we concluded that dry and warm climates with relatively permeable soils are more promising for the pump and fertilize application.

Bu çalýþma Avrupa Birliði üye ülkeleri ve aday olan Türkiye’nin çevresel atýk göstergeleri açýsýndan kümelenme yapýsýný tanýmlamayý ve Türkiye ile ayný kümede sýnýflandýrýlan diðer üye ülkeleri belirlemeyi amaçlamaktadýr. 28 üye ülkenin ve Türkiye'nin toplam 8 çevresel atýk göstergesine göre kümelenmesinin belirlenmesinde hiyerarþik ve hiyerarþik olmayan kümelenme yöntemleri kullanýlmýþtýr. En iyi kümeleme metodu ve optimum küme sayýsýný belirlemek için küme geçerlilik indeksi olan Silhouette indeksi kullanýlmýþtýr. Hiyerarþik ve hiyerarþik olmayan yöntemler kullanýlarak elde edilen küme analizi sonuçlarý göstermiþtir ki, AB üye ülkeleri ve Türkiye çevresel atýk göstergelerine göre altý kümeden oluþmaktadýr. Ortalama Silhouette indeksi göstermiþtir ki, K-ortalamalar yöntemi Ward yöntemine göre daha geçerli sonuç vermiþtir. K-ortalamalar yöntemi ile elde edilen Silhouette indeksine göre Türkiye; Polonya, Macaristan ve Letonya gibi AB ülkelerinin% 50'si ile ayný kümede sýnýflandýrmýþtýr.

This study aims to identify cluster structure of European Union (EU) Member countries and Candidate Turkey in terms of environmental waste indicators and to determine the other member countries which are classified in the same cluster with Turkey. Hierarchical and non-hierarchical clustering methods were used to determine clusters of 28 member countries and Turkey according to the total 8 environmental waste indicators. The optimal cluster number and the best method were identified with the silhouette index which is a cluster validity index. The results from the cluster analysis using the hierarchical and non-hierarchical methods showed that there are six clusters according to the environmental waste indicators of EU countries and Turkey. The average Silhouette index shows that the k-means gives more valid results than the ward. According to the Silhouette index obtained by k-means method, Turkey has been found to be classified in the same cluster with %50 of the EU countries such as Poland, Hungary, and Latvia etc.

Bu çalýþmada membran biyoreaktör (MBR) sonrasý membran prosesler (ultrafiltrasyon+nanofiltrasyon) ile arýtýmý saðlanan sýzýntý suyunun membran konsantre akýmýnýn yönetiminde, çevresel, ekonomik ve sosyal açýdan en uygun yöntemin Analitik Hiyerarþi Prosesi (AHP) kullanýlarak belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Evaporasyon, dolgu sahasýna resirkülasyon, yakma, katýlaþtýrma ve ileri arýtým alternatif bertaraf metotlarý arasýndan en uygun yöntemin belirlenmesinde kriter olarak, konsantre sýzýntý suyu hacmi, suyun kompozisyonu, arýtým maliyeti, halkýn onayý ve uygulanacak yöntemin esnekliði kriterleri seçilmiþtir. AHP Expert Choice 11 programý kullanýlarak çözümlenmiþtir. Analiz sonucunda alternatif yöntemlerin tercih sýralamasý; Dolgu sahasýna resirkülasyon (%31.8)>katýlaþtýrma (%23.8)>ileri arýtým (%21.5)>yakma (%16.3)>evaporasyon (%6.6) þeklinde olmuþtur. Bu sýralamanýn oluþturulmasýnda her bir kriterin aðýrlýðýnýn sýralamasý ise; arýtým maliyeti (%49.2)>konsantre suyun içeriði (% 27.0)>konsantre suyun hacmi (%13.5)>arýtým yönteminin esnekliði (%6.5) >kamuoyu onayý (%3.7) þeklinde sýralanmýþtýr.

In this study, it was aimed to determine the most suitable method in terms of environmental, economic and social aspects by using Analytical Hierarchy Process (AHP) in the management of leachate concentrate flow which is formed after leachate treatment by membrane bioreactor (MBR) following membrane processes (ultrafiltration+nanofiltration). For determining the most appropriate disposal method among the alternative methods of evaporation, recirculation to landfill, combustion, solidification and advanced treatment, criterias determined as; the concentrated leachate volume, the composition of water, the cost of treatment, the public approval and the flexibility of the method. AHP was analyzed using Expert Choice 11 software. As a result of the analysis, the preferred ranking of alternative methods was found as recirculation (%31.8)> solidification (%23.8)> advanced treatment (%21.5)> incineration (%16.3)> evaporation (%6.6). The ranking of the weight of each criterion of this ranking is; cost of treatment (%49.2)> composition of concentrated water (%27.0)> volume of concentrated water (%13.5)> flexibility of treatment method (%6.5)> public approval (%3.7).

C3N4/DEU-51(Fe) hibrit nanokompoziti Cr(VI)' yý arýtmak için geliþtirilmiþtir. C3N4/DEU-51(Fe) kristal özellikli olup bu kompozitin merkezindeki karboksil gruplarýnýn fotoparçalanma reaksiyonu C-H baðlanmasýyla ilgilidir. 1.6 mg/L Cr(VI)' yý yaz ayýnda %98 lik maksimum verimle gidermek için optimum koþullar; 1.2 mg/L C3N4, 15 dak temas süresi, 80 mW/m2 güneþ ýþýðý þiddeti ve 42oC sýcaklýktýr. Beþ ardýþýk C3N4/DEU-51(Fe)kullanýmýndan sonra söz konusu nanopartikül %97 verimle geri kazanýlmaktadýr. Cr(VI) giderimi Langmuir-Hinshelwood (L-H) Kinetik modelle açýklanmýþtýr. 1.2 mg/L C3N4, 15 dak temas süresi, 80 mW/m2 güneþ ýþýðý þiddeti ve 42oC sýcaklýktýr. Beþ ardýþýk C3N4/DEU-51(Fe)kullanýmýndan sonra söz konusu nanopartikül %97 verimle geri kazanýlmaktadýr. Cr(VI) giderimi Langmuir-Hinshelwood (L-H) Kinetik modelle açýklanmýþtýr.

A hybrid nanocomposite namely C3N4/DEU-51(Fe) was developed to reduce Cr(VI). C3N4/DEU-51(Fe) exhibited a good cristalinity. The photocatalytic reaction of the carboxyl groups of the composite is in center and it is associated with the C-H-vibration. The optimal doping content of C3N4 was determined to be 1.2 mg/L to treat 1.6 mg/L Cr(VI) with a maximum yield of 98% at a sun light power of 80 mW/m2 after 15 min at 42oC in summer. After 5 th times sun light experiments, the C3N4/ DEU-51(Fe) was reused with a yield of 97%. The Cr(VI) reduction was explained with the Langmuir-Hinshelwood (L-H) Kinetic model.

Yaklaþýk 15 milyon nüfusuyla dünyanýn en kalabalýk þehirlerinden biri olan Ýstanbul’a birçok yüzeysel su kaynaðýndan su temin edilmektedir. Þehir, son yýllarda bazý su kaynaklarýnda 2-MIB ve Geosmin gibi alg kökenli bileþiklerden kaynaklanan tat ve koku sorunu yaþamaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý, su arýtma tesislerinde tat ve koku bileþiklerinin gideriminin ölçüm ve deðerlendirilmesinin yaný sýra, halen kullanýlan giderim yöntemlerinin etkinliðinin arttýrýlmasýna yönelik ilave tekniklerin tespit edilmesi ve yeni proseslerin önerilmesidir. Bu baðlamda ölçüm sonuçlarý deðerlendirilerek, alternatif kimyasallar için çeþitli deneyler yapýlmýþ ve önerilen yeni proseslere ait detaylý maliyet analizi gerçekleþtirilmiþtir. Sonuçlara göre, ÝSKÝ’ye ait 5 büyük su arýtma tesisinde 2013-2016 yýllarý arasýnda ozonlamanýn saðladýðý giderim veriminin TOK, 2-MIB ve Geosmin için sýrasýyla % 2-14, % 35-62 ve % 34-52 aralýðýnda deðiþtiði tespit edilmiþtir. Çalýþma kapsamýnda yapýlan deneysel araþtýrma sonuçlarý, 10 mg/L toz aktif karbon uygulamasýyla 2-MIB (%50) ve Geosmin (%66) için en yüksek giderimin alum varlýðýnda, en yüksek TOK gideriminin (%38) ise demir (III) klorür (FeCl3) varlýðýnda gerçekleþtiðini göstermektedir. UV254 parametresinin gideriminde her üç koagülanla % 60-70 aralýðýnda kalýnmýþtýr. Bulanýklýk gideriminde ise alum ve FeCl3’ün poli aluminyum klorüre (PACl) göre çok daha etkili olduðu görülmüþtür. Çalýþma kapsamýnda perokson prosesinin mevcut sisteme entegre edilebilirliði deðerlendirilmiþ, yapýlan hesaplamalara göre kapasitesi 100.000 m3/gün olan bir su arýtma tesisinde (SAT) kurulacak perokson sistemi için birim maliyet 0,027 $/m3 (0,14 TL/ m3) olarak hesaplanmýþtýr. Bu deðer ön ozonlamaya kýyasla %20 daha fazladýr.

Istanbul, one of the most crowded cities in the world with approximately 15 million population, has various surface water sources. The city is recently having taste and odor problem originating from 2-MIB and Geosmin due to algal blooms occurring in these water sources. The aim of this study is not only to evaluate the removal of taste and odor compounds in water treatment plants, but also to improve the efficiency of existing removal processes along with suggesting new processes that are effective for the removal of these compounds. In this context; measurements were evaluated along with performing the experiments for the alternative chemicals and a detailed cost analysis were made for the proposed new processes. In 5 main water treatment plants of ISKI, removal efficiencies with ozonation were 2-14% for TOC, 35-62% for 2-MIB and 34-52% for Geosmin, between the years 2013-2016. According to the experimental results, applying 10 mg/L powdered activated carbon with alum provided the highest removal efficiency for 2-MIB (50%) and Geosmin (66%) while TOC removal was higher with FeCl3 (38%). UV254 removal was within the range of 60-70% for all three coagulants. Turbidity removal was quite higher with FeCl3 compared to PACl. Finally, the applicability of peroxone process to the existing plants were evaluated. According to the calculations, unit cost for a water treatment plant with a 100,000 m3/day capacity was found as 0.027 $/m3 (0.14 TL/ m3) for the peroxone system. This cost is 20% higher than a sole ozonation system.

Bu çalýþmada, iki üreolitik bakteride CaCO3 çökelimi araþtýrýldý. Test organizmasý olarak Bacillus aerius U2 ve Sporosarcina pasteurii ATCC 6453 türleri kullanýlmýþtýr. Bunlarýn yanýnda, bakterilerin üreaz ve karbonik anhidraz enzim aktiviteleri de tespit edilmiþtir. Bakteriler tarafýndan üretilen kalsiyum karbonatýn mineral tipi konformasyonu için XRD, SEM ve EDX analizleri gerçekleþtirilmiþtir. B. aerius U2 suþu kalsit ve vaterit üretmiþtir. S. pasteurii ATCC 6453 suþunda sadece vaterit bulunmuþtur. Enzim aktivitesi çalýþmalarýnýn sonuçlarýna göre S. pasteurii ATCC 6453, B. aerius U2’den 2-50 kat daha fazla aktivite göstermiþtir. Yüksek sýcaklýklarda kalsiyum karbonat çökelimi için S. pasteurii ATCC 6453 türü tercih edilebilirken, daha geniþ iklim bölgelerini kapsayan düþük sýcaklýklarda(<30oC) B. aerius U2 türünün kullaným potansiyeli bulunmaktadýr.

In present study, CaCO3 precipitation was examined in two ureolytic bacteria. Bacillus aerius U2 and Sporosarcina pasteurii ATCC 6453 were used as test organisms. The determination of urease and carbonic anhydrase enzyme activities were also determined. For further confirmation of the calcium carbonate mineral type produced by bacteria, XRD, SEM and EDX analysis were done. Strain U2 produced calcite and vaterite. In S. pasteurii ATCC 6453, only vaterite was found. The enzyme activity studies showed that both urease and carbonic anhydrase activities was 2-50-fold higher in S. pasteurii ATCC 6453 than B. aerius U2. Although, S. pasteurii ATCC 6453 was better option for microbial calcium carbonate precipitation (MCP) at higher temperature, by B. aerius U2 at lower temperature (<30oC) is made possible to employ in the most geotechnical applications.

Bu çalýþmada arkeolojik kazýyla çýkarýlmýþ polimineral içerikli bir seramik numunenin gömü boyunca çevreden soðurduðu radyasyon dozu (eþdeðer doz) bulunmuþtur. Eþdeðer dozun belirlenmesi lüminesans yaþ tayini araþtýrmalarýnda önemlidir. Kullanýlan numune feldispat, kuvars gibi minerallere ayrýþtýrýlmadan polimineral içerikli ve ince tanecik tekniðine uygun olarak hazýrlanmýþtýr. Kullanýlan numune için ön ýsýtma sýcaklýðý deneysel iþlemler sonucunda belirlenmiþtir. Hazýrlanan numune 200 0C’de 12dakika süreyle önýsýtmaya tutulmuþtur. Jeolojik veya arkeolojik numunelerde eþdeðer dozun belirlenmesi için sýklýkla kullanýlan yöntemlerden farklý bir yöntem çalýþmamýzda ilk defa kullanýlmýþtýr. Çalýþmamýzda bu yöntemin ayrýntýlarýndan ve gözlenen avantajlarýndan bahsedilmiþtir. Elde edilen eþdeðer doz deðerleri 5,17±0,09 ile 7,06±0,29 Gy arasýnda deðiþmektedir.

In this study the radiation dose absorbed from the surrounding area was determined for a polymineral ceramic sample that was found by an archeological excavation. Determination of equivalent dose is one of the critical points for luminescence dating researches. The sample used was prepared according to the polymeric content and fine grain technique without decomposing into minerals such as feldspar, quartz. The pre-heating temperature for the sample was determined as a result of experimental procedures. The prepared sample was preheated at 200 ° C for 12 minutes. A different method was used for the first time in our study, which is different from the methods commonly used for determining the equivalent dose in geological or archaeological samples. The details and observed advantages of this method are mentioned in our study. The equivalent dose values obtained range from 5,17 ± 0,09 to 7,06 ± 0,29 Gy.

Orta Pontidlerde, Sinop-Samsun çevresinde Geç Kretase-Eosen yaþlý volkanik kayaçlar belirgin yüzlekler vermektedir. Geç Kretase volkanitleri, kuzeyde Sinop yakýn civarýnda Hamsaros Volkanitleri, güneyde ise Alaçam-Dikmen-Duraðan çevrelerinde Yemiþliçay Formasyonu içindeki volkanik birimler ile temsil edilmektedir. Eosen volkanitleri, Bafra’dan baþlayýp doðuya doðru geniþ bir alanda yüzeyleyen Tekkeköy Formasyonu volkanitleri ile temsil edilir. Bu çalýþmada, Yemiþliçay Formasyonu içindeki (sub)volkanik birimlerin 40Ar/39Ar jeokronolojisi, mineral- ve tüm-kayaç jeokimyasý sunulacaktýr.
Yemiþliçay Formasyonu volkanitleri plajiyoklas (An50-70), klinopiroksen (ojit-diyopsit), amfibol (magnezyo-hastingsit, nadiren çermakit) fenokristalleri ve opak mineraller içermektedir. Volkanitlerden elde edilen 40Ar/39Ar yaþlarý, volkanik faaliyetin Geç Kretase (~71 Myýl, ters izokron yaþý) ve Eosen (~48 Myýl, plato yaþý) olmak üzere iki ayrý dönemde etkili olduðunu göstermektedir. Geç Kretase volkanitlerinin Yemiþliçay Formasyonuyla eþ yaþlý bir volkanizmanýn ürünü olduðu düþünülürken, bu formasyonu sýð intrüzyonlar olarak kesen Eosen yaþlý volkanitler Tekkeköy Formasyonu volkanitlerinin bir eþleniði olarak yorumlanmýþtýr.
Geç Kretase volkanitleri andezit/bazaltik andezit bileþiminde ve kalk-alkalen, Eosen volkanitleri bazalt/trakiandezit bileþiminde ve þoþonitik karakterlidir. Ýncelenen tüm örneklerin N-MORB’a göre normalleþtirilmiþ iz element desenleri, yitimle iliþkili volkanitler için tipik olan, BÝYE (Rb, Ba, K, Sr), Th ve HNTE (La, Ce) zenginleþmesi, belirgin negatif Nb-Ta-Ti ve pozitif Pb anomalileri göstermektedir. Þoþonitik kayaçlar göreceli olarak yüksek Ndi (εNd: +4) ve düþük Sri (0.704634) izotoplarý ile temsil edilirken, kalk-alkalen kayaçlar tersine düþük Ndi (εNd: -3’e kadar) ve yüksek Sri (0.705203-0.706956) deðerlerine sahiptir. Elde edilen jeokronolojik ve jeokimyasal veriler, yayýnlanmýþ jeolojik bilgiler ile beraber deðerlendirildiðinde, Yemiþliçay Formasyonu volkanitlerinin Pontid magmatik yayýnda bir yay-önü ortamda oluþtuðuna iþaret etmektedir.

In the Central Pontides, Late Cretaceous-Eocene volcanic rocks prominently outcrop around Sinop-Samsun. The Late Cretaceous volcanites are represented by the Hamsaros volcanites near Sinop in the north and volcanic units in the Yemiþliçay Formation around Alaçam-Dikmen-Duraðan in the south. The Eocene volcanites are represented by the Tekkeköy Formation outcropping in a large area from Bafra to the East. 40Ar/39Ar geochronology, mineral- and whole-rock geochemistry of the (sub)volcanic units in the Yemiþliçay Formation will be presented in this study.
The Yemiþliçay Formation volcanites include plagioclase (An50-70), clinopyroxene (augite-diopside), amphibole (mainly magnesio-hastingsite, rarely tschermakite) phenocrysts and opaque minerals. 40Ar/39Ar ages from the volcanites show that volcanic activity occurred two different time as Late Cretaceous (~71 Ma, inverse isochron age) and Eocene (~48 Ma, plateau age). The Late Cretaceous volcanites were considered as products of the volcanism contemporaneous with the deposition of the Yemiþliçay Formation, but as shallow intrusions in this formation, the Eocene volcanites were interpreted to be continuation of volcanites of the Tekkeköy Formation.
The Late Cretaceous volcanites are andesite/basaltic andesite and calc-alkaline, but the Eocene volcanites basalt/trachyandesite and shoshonitic in character. N-MORB-normalized trace element patterns of all the volcanites are characterized by strong enrichments in LILE (Rb, Ba, K and Sr), Th and LREE (La, Ce), prominent negative Nb-Ta-Ti and positive Pb anomalies, all characteristic for subduction-related volcanites. The shoshonitic samples possess relatively high Ndi (εNd: +4) and low Sri (0.704634) isotopes whereas calc-alkaline rocks have low Ndi (εNd: down to -3) and high Sri (0.705203-0.706956) isotopes. The obtained geochronological and geochemical data together with the published geological information reveal that the Yemiþliçay Formation volcanites formed in a fore-arc setting in the Pontide magmatic arc.

Mühendislik jeolojisinde tasarýma yönelik ön çalýþmalarda zeminlerin sýnýflandýrýlmasý önemli bir aþamadýr. Bir zemine atanabilecek birkaç harf ya da sayý uygulayýcý mühendislere çok hýzlý olarak bir fikir saðlamaktadýr. Ulusal ve uluslararasý zemin sýnýflama sistemlerinde ince taneli zeminlerin sýnýflandýrýlmasý plastisite abaðý ile yapýlmaktadýr. Ancak, likit limit ve plastik limit deneylerini etkileyen bazý faktörlere baðlý olarak zemin sýnýfýnýn plastisite abaðý ile belirlenmesi sýrasýnda belirsizlikler oluþmaktadýr. Ayrýca, tanýmlama noktalarýnýn kimi zaman sýnýflarý ayýran çizgiler üzerine veya yakýnýna düþmesi durumunda belirsizlik seviyesi artmaktadýr. Bu çalýþmada söz konusu belirsizlikleri en aza indirmek için daha önce geliþtirilen bir bulanýk sýnýflama sürecinin uygulamasý yapýlmýþtýr. Söz konusu bulanýk sýnýflama sürecinde plastisite abaðýndaki tanýmlama noktalarýnýn sýnýrlarý ayýran çizgilere olan dik mekansal mesafeleri dikkate alýnmýþtýr. Sigmoid fonksiyonu kullanýlarak tanýmlama noktalarýnýn bulanýk plastisite ve bulanýk zemin deðerleri hesaplanmýþtýr. Son olarak bulanýk iþlemciler yardýmý ile bulanýk zemin sýnýflarý elde edilmiþtir. Önerilen bulanýk sýnýflama süreci 100 adet laboratuvar verisi üzerinde uygulanmýþ ve elde edilen bulanýk zemin sýnýflarý klasik zemin sýnýflarý ile karþýlaþtýrýlmýþtýr.

Soil classification is an important stage in preliminary studies for design applications in engineering geology. A few letters or numbers assigned to a soil provide rapidly an idea to engineers. The classification of fine grained soils in national and international soil classification systems is determined using plasticity chart. However, because of the factors affecting liquid and plastic limit tests, uncertainties can arise in classification of fine-grained soils when this approach is used. Furthermore, uncertainty level has increased in case points fall sometimes on the lines or near the lines. In this study, an application of a fuzzy classification routine which was suggested before to minimize these uncertainties was performed. In the suggested method, the spatial distances of the evaluation points on the chart from the lines were considered. The membership degrees that define the fuzzified soil and plasticity were determined by using sigmoid function. Finally, fuzzy soil classes were obtained by using fuzzy operators. The suggested fuzzy classification routine, was performed on classification of 100 fine-grained soil samples ad obtained fuzzy soil classes were compared with crisp soil classes.

Bu çalýþmada; Sivas ili için CBS tabanlý olmak üzere, karar destek sistemleri içerisinde yer alan uzman görüþüne dayalý Analitik Hiyerarþi Süreci (AHS) kullanýlarak orta ölçekte gelecek için gerekli altlýðý oluþturacak yerleþime uygunluk modellerinin harita olarak elde edilmesi amaçlanmaktadýr. Çalýþmada seçilen Sivas ili; heyelan, zayýf zemin koþullarýna iliþkin yenilmeler, jips karstýna baðlý potansiyel çökmeler, taþkýnlar, kaya düþmesi ve aktif fay zonlarýna olan yakýnlýðý bakýmýndan da depremler gibi doðal afetlerden etkilenme potansiyeline sahiptir. Çalýþmalar kapsamýnda Afet Bilgi Sistemi oluþturma sürecinin afet öncesi evresi ve bölge planlarýna altlýk oluþturacak þekilde yerleþime uygunluk analiz ve sentezleri yapýlmýþ, bölgesel geliþme yönleri belirlenmiþtir. Çalýþmada elde edilen modeller Afet Bilgi Sistemi düzeyinde temel bileþen olarak, þehir bölge plancýlarýna, afet öncesinde yapýlan planlama kapsamýnda, konut alanlarýnýn yer seçiminde önemli yol gösterici olacaktýr. Ayrýca, bu modeller afet sonrasýnda da sorgulama ve analiz yeteneði sayesinde Acil Eylem Planlarýnýn oluþturulmasýna, oluþturulan planlarýn gerektiðinde hýzlý ve etkin þekilde uygulanmasýna yardýmcý olacaktýr.

In scope of this study; construction of GIS-based medium-scale map models, using the Analytic Hierarchy Process (AHP) which is a type of decision support systems and based on expert opinion, of settlement suitability plans which will create the necessary base map of Sivas city for the future was aimed. Sivas province has a potential by means of landslides, failures in poor foundation conditions, potential collapses depending on gypsum karst, floods, rock fall events, and in terms of its proximity to an active fault zones has the potential to be affected by natural disasters such as earthquakes. In the content of the study studies, as a basement of the construction of the Disaster Information System process and urban plans, suitability for settlement were analysed and studied, and city development directions were determined. As main component of Disaster Information System, the models was obtained at the end of this study which will be an important guide to urban and regional planners for disaster within the scope of the planning ahead and selection of the residential areas. Furthermore, questioning and analysis capabilities of these models in the aftermath of a disaster will help to creation of Emergency Action Plans and implementation of these plans quickly and effectively when necessary.

Antropojenik etkiler ile yeraltýsularýnýn kirlenmesi dünya genelinde yaygýn bir problemdir. Tarýmsal faaliyetlerin yoðun olduðu alanlarda bilinçsiz kullanýlan tarým ilaçlarý ve gübreler potansiyel kirletici olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Kirliliðin önlenmesi, sürdürülebilir yeraltýsuyu yönetimi açýsýndan önemli hedeflerden biridir. Kirleticilerin yeraltýsuyundaki bulunurluklarý ve bolluklarý topoðrafik, jeolojik, hidrojeolojik, hidrolojik ve pedolojik çok sayýda parametreye baðlýdýr. Bu parametrelerin kirletici taþýnýmý üzerindeki etkilerinin deðerlendirildiði duyarlýlýk yöntemleri ile yeraltýsuyunun kirlenmeye karþý alansal duyarlýlýðý belirlenebilmektedir. Duyarlýlýk haritalama yaklaþýmlarýnda arazi kullanýmý genellikle deðerlendirilmemektedir. Oysa beslenim süreçlerini etkilediðinden arazi kullanýmý yeraltýsuyu duyarlýlýk haritalamasýnda önemli bir deðiþken olarak ortaya çýkmaktadýr.
Bu çalýþmada Antalya Traverten Platosu’nda yer alan Altýnova akiferinde SINTACS yöntemi ile yeraltýsuyu duyarlýlýk haritalarý oluþturulmuþtur. Çalýþma alaný karstik traverten ve dar bir alanda konglomera akiferlerinin yüzeylendiði yataya yakýn bir bölgedir. Çalýþma alanýn % 23’ünde yaygýn olarak örtü altý yetiþtiricilik yapýlmakta ve sulama suyu yeraltýsuyundan karþýlanmaktadýr. SINTACS hesaplamalarýnda etkin süzülme ve toprak sönümleme parametreleri deðerlendirilirken örtü altý tarým alanlarý dikkate alýnmýþtýr. Vadoz zon sönümleme kapasitesi ve akifer ortamý parametreleri açýsýndan 2 farklý derecelendirme deðeri için hesaplama yapýlmýþ ve SINTACS-I ve SINTACS-II duyarlýlýk haritalarý oluþturulmuþtur.
Çalýþma kapsamýnda deðerlendirmeye eklenen arazi kullanýmý ile duyarlýlýk haritalarýnda ayný jeolojik birim içinde farklý duyarlýlýk sýnýflarý tanýmlanmýþtýr. Oluþturulan SINTACS-I ve SINTACS-II haritalarýna göre yüksek ve çok yüksek duyarlýlýklý alanlar sýrasý ile % 85 ve % 96 olarak belirlenmiþtir. Çalýþma alanýnda varlýðý ortaya koyulan geniþ alanlara yayýlan yeraltýsuyunun yüksek-çok yüksek kirlenme olasýlýðý tarým kökenli kirleticilerin kullanýmýnýn kontrol altýna alýnmasýný gerektirmektedir. Duyarlýlýk haritalarý temel alýnarak arazi kullanýmý planlamalarý yapýlmalý ve kimyasal gübre ve ilaç kullanýmýný sýnýrlayan iyi tarým uygulamalarý hýzla uygulamaya alýnmalýdýr.

Groundwater pollution by anthropogenic impacts is a common problem throughout the world. Unconscious use of agrochemicals like pesticides and fertilizers particularly in areas where agricultural production is concentrated, results as potential pollutants. Prevention of pollution is one of the most important targets for sustainable groundwater management. Presence and abundance of contaminants in groundwater depends on a large number of topographical, geological, hydrogeological, hydrological and pedological parameters. The effects of these parameters on pollutant transport are evaluated, the spatial distribution of groundwater to pollution can be determined by using vulnerability methods. Land use, which is not generally evaluated in vulnerability mapping approaches, appears to be an important variable in groundwater vulnerability mapping.
In this study, groundwater vulnerability maps are prepared by SINTACS method for Altýnova aquifer which is located in Antalya Travertine Plateau. The study area is almost flat and covered by karstic travertine and the narrow conglomerate aquifer. 23% of the study area is widely covered by green houses and irrigation water is supplied from groundwater. In the SINTACS calculations, effective infiltration and unsaturated zone attenuation capacity parameters are taken into consideration. SINTACS-I and SINTACS-II vulnerability maps are calculated for 2 different grading values for the parameters of the effective infiltration and unsaturated zone attenuation
Relevant to the scope of the study, in vulnerability maps which added to the land use evaluation different vulnerability classes are defined within the same geological unit. According to the SINTACS-I and SINTACS-II maps, high and very high vulnerable areas are determined as 85% and 96%, respectively. The possibility of high - very high contamination of groundwater which is exposed to large areas of existence in the study area, requires the control of the use of agricultural origin pollutants. Land use planning should be made on the basis of vulnerability maps and good agricultural practices that limit the use of chemical fertilizers and pesticides should be implemented rapidly.

Anizotropi, malzeme özelliklerinin yöne baðlý deðiþmesidir. Betondaki anizotropi derecesinin belirlenmesi beton özelliklerinin ve kalitesinin ortaya konulabilmesi açýsýndan önemlidir. Bu amaçla tahribatsýz jeofizik yöntemlerden olan özdirenç yönteminden yararlanýlabilmektedir. Yapýlan çalýþmada donatýlý beton üzerindeki özdirenç ölçümlerinin yöne baðýmlýlýðýnýn zamana, kür koþullarýna, beton dayanýmýna ve donatý çapýna baðlý deðiþimi araþtýrýlmýþtýr. Bu amaçla, çalýþma düþük, orta ve yüksek dayaným özelliklerine sahip 3 beton tasarým üzerinde gerçekleþtirilmiþtir. Her tasarým 150mm ebatlarýnda 18’er adet küp numunenin tam ortasýnda bir adet 10, 14 veya 20mm çapýnda ve yaklaþýk 250mm uzunluðunda donatý bulunduracak þekilde hazýrlanmýþtýr. Toplamda 162 numunenin yarýsý 90 gün süreyle su kürüne, diðer yarýsý da hava kürüne tabi tutulmuþtur. Belirli zaman dilimlerinde mukavemetleri farklý olan donatýlý betonlarýn her yüzeyinde özdirenç cihazý ile birbirine dik iki ölçü olmak üzere 4 yüzeyde toplam 8 özdirenç deðeri belirlenmiþtir. Böylece betonun gözeneklerinin su ya da hava dolu olmasýna baðlý olarak anizotropi ortaya konulabilir. Özdirenç yöntemi ile havaya doygun betonlarda anizotropi belirlenebilirken ayný betonun suya doygun halinde anizotropi ortaya konulamamýþtýr. Sonuç olarak beton gözeneklerinin doygunluk türünün özdirenç yöntemi ile anizotropinin belirlenmesini etkilediði anlaþýlmýþtýr.

Anisotropy is the change of material properties depending on direction. Determining the degree of anisotropy in concrete is important in terms of revealing the concrete properties and quality. For this purpose, it can be utilized from the resistivity method which is one of the non-destructive geophysical methods. In this study, the determination of the direction-dependence of the resistivity measurements on reinforced concrete was investigated with respect to time, curing conditions, concrete strength and reinforcement diameter. For this purpose, the study was carried out on 3 concrete designs with low, medium and high strength characteristics. Each design is designed to have a 10, 14 or 20mm diameter and approximately 250mm length of reinforcement in the middle of 18 cube samples of 150 mm in sizes. Half of the 162 specimens were subjected to water curing and the other half to air curing for 90 days. At each surface of the reinforced concrete with different strengths in certain time periods, a total of 8 resistivity values were determined from 4 surfaces with two measures perpendicular to each other. Thus, anisotropy can be revealed as depend on filling with water or air of the pores of the concrete. When anisotropy can be determined by means of resistivity method in air saturated concrete, the anisotropy of the same concrete in water has not been revealed. As a result, it is understood that the saturation type of concrete pores affects the determination of anisotropy by the resistivity method.