Kýrsal kalkýnma, çaðdaþ kalkýnma planlarýnda giderek daha fazla önem verilen bir kavramdýr. Kentsel kalkýnmaya göre farklý bir bakýþ açýsýyla ele alýnmasý gereken bu olgu, uygulanan merkezi politikalar ile kýrsal nüfusun yaþam standartlarýný artýran bir yaklaþým olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Bu çalýþma, Türkiye'de Tarým ve Kýrsal Kalkýnmayý Destekleme Kurumu (TKDK) tarafýndan koordine edilen kýrsal kalkýnma programlarýnýn (KKP) önceliðini tespit etmeyi amaçlamaktadýr. Bu önceliklerin tespiti amacýyla kullanýlan kriterlerin aðýrlýðý DIBR (Defining Interrelationships Between Ranked criteria) yöntemiyle hesaplanmýþ ve en önemli kriterin Toplam Finansal Destek Tutarý olduðu belirlenmiþtir. Sonrasýnda, IPARD-II (Instrument for Pre–Accession Assistance Rural Development) döneminde uygulanan on yedi kýrsal kalkýnma programýnýn etkinlik sýrasýný belirlemek amacýyla RAWEC (Ranking Alternatives with Weights of Criterion) yönteminden yararlanýlmýþtýr. Bu analiz neticesinde en etkili olan kýrsal kalkýnma programýnýn “Kýrmýzý Et Üreten Tarýmsal Ýþletmeler” programý olduðu belirlenmiþtir. RAWEC yöntemiyle elde edilen sýralamalarýn istikrarlý bir yapýda olup olmadýðýný test etmek amacýyla kriter aðýrlýklarýna kademeli deðiþim uygulanarak bu sýralamalarýn farklý kriter aðýrlýklarýna karþý duyarlýlýklarý test edilmiþtir.

Bluetooth alt yapýsýna sahip olan, tek bir tuþla açýlýp kapatýlabilen, küçük boyutlu ve taþýnabilen, düþük enerji ile uzun süreler çalýþabilen Beacon cihazlarý son yýllarda oldukça popüler hale geldi. Tanýtým ve konum bazlý projeler baþta olmak üzere birçok alanda kullanýlmaktadýr. Özellikle Beacon’lar tarafýndan gönderilen Bluetooth sinyallerinin gücündeki deðiþimden yararlanýlarak Beacon cihazý ile kullanýcý arasýndaki mesafe belirlenebilmektedir. Bu mesafe bilgisi ise konumlandýrma algoritmalarýnda temel parametre olarak kullanýlmaktadýr. Beacon üreticisi firmalar tarafýndan, standart ortam koþullarý ile elde edilen veriler kullanýlarak Beacon ile kullanýcý arasýndaki mesafe otomatik olarak kullanýcýlara sunulmaktadýr. Kullanýcý bu mesafeyi ortam koþullarýna göre kendi oluþturduðu verileri kullanarak da hesaplayabilmektedir. Bu çalýþmada kapalý bir alanda Beacon’lardan gelen Bluetooth sinyalleri kaydedilerek ortam koþullarýna göre Beacon ile kullanýcý arasýndaki mesafe polinom enterpolasyonu ve yapay sinir aðlarý yöntemleriyle hesaplandý. Elde edilen sonuçlar, Beacon’lar tarafýndan kullanýcýya otomatik olarak sunulan mesafe bilgisi ile karþýlaþtýrýldý. Çalýþmada en iyi sonucu, Beacon’lardan otomatik olarak alýnan mesafe bilgisinden 1.21m daha iyi sonuç veren 10. dereceden polinom enterpolasyonu saðladý.

Çalýþmamýzda, amyotrofik lateral skleroz, felç ve kilitli kalma sendromu gibi motor engeli olan kiþiler için, EEG sinyalleri kullanarak geliþtirdiðimiz göz-kýrpma iletiþim sistemi üzerinde Levenshtein mesafe algoritmasýnýn etkilerini araþtýrdýk. Sistem, göz-kýrpma sinyallerini analiz ederek bilgi çýkarmakta ve seslendirmektedir. EEG sinyalleri, kablosuz NeuroSky MindWave cihazý kullanýlarak sol gözün üzerine yerleþtirilmiþ bir elektrottan elde edilmiþtir. Göz-kýrpmalarla oluþturulan Mors kodlu kelimeler sisteme giriþ olarak verilmiþ ve Dalgacýk Dönüþümü kullanýlarak öznitelik vektörleri çýkarýlmýþtýr. Bu vektörlerle Destek Vektör Makineleri eðitilmiþ ve sýnýflandýrma hatalarýný azaltmak için Levenshtein mesafe algoritmasý kullanýlmýþtýr. Son olarak, Metin-Konuþma sentezi algoritmasý ile sistem tamamlanmýþtýr. Kendini ifade etmek için 20 kelimenin kullanýldýðý deneyler oldukça baþarýlý sonuçlar vermiþtir.

Bu makalede, iki adet artý tipi diferansiyel gerilim akým taþýyýcýsý (DVCC+) ve üç direnç ile iki kondansatör gibi pasif elemanlar kullanýlarak oluþturulan yeni bir çok-giriþli, tek-çýkýþlý (MISO) Gerilim-Modu (VM) analog filtre konfigürasyonu sunulmaktadýr. Farklý sýralarda giriþ gerilim kaynaklarý seçilmesiyle, bu konfigürasyon tek bir topolojide beþ standart ikinci derece filtre tepkisi saðlayabilmektedir. Yalnýzca topraklanmýþ pasif elemanlar kullanýldýðýndan, önerilen filtre yapýsýnda herhangi bir pasif eleman eþleþtirme koþulu gerekmeksizin çalýþabilmektedir. Ayrýca, kalite faktörü (Q) ve açýsal frekansý (ω0) üzerinde ortogonal kontrol saðlar ve elektronik olarak ayarlanabilir. Teorik analizi doðrulamak için simulasyon sonuçlarý incelenmiþtir. Devre için TSMC 0,13 µm iþlem parametreleri kullanýlmýþ ve gerilim kaynaklarý için ±0,75 V ve VB için 0,2 V seçilmiþtir; bu durumda güç tüketimi 0,65 mW olarak bulunmuþtur.

Sis giderimi insansýz hava araçlarý, trafik kontrolü ve otonom sürüþ gibi uygulamalarda hayati önemdeki görünürlüðü iyileþtirmek amacýyla atmosferik pus ve saçýlým etkilerini ortadan kaldýrmayý hedefleyen hesaplamalý fotografinin önemli bir dalýdýr. Ancak bu alandaki çalýþmalarýn birçoðu geliþtirilen algoritmanýn nesne tespiti (NT) baðlamýnda deðerlendirilmesinden yoksundur. Bu çalýþmada üstün performansýyla bilinen YOLOv8 üzerinden son teknoloji ürünü çeþitli sis giderici yöntemlerin (C2PNet, D4, Dehamer, gUNet) katkýsýnýn NT baðlamýnda ölçülmesi ve deðerlendirilmesini amaçlanmýþtýr. Bu amaçla veri kaynaðý olarak VisDrone-DET veri kümesindeki 548 sissiz gökyüzü görüntüsü içeren test kýsmýndan faydalandýk. Daha kapsamlý bir deðerlendirme için farklý sis seviyeleri ve çözünürlükler altýnda NT baðlamýnda bu yaklaþýmlarý deðerlendirdik. Sisli ve temiz imgeleri doðal olarak ayný anda elde etmek mümkün olmadýðýndavn, (1) deðiþen sis yoðunluklarý içeren sentetik sisli imgeler oluþturduk ve (2) 640p ve 1280p çözünürlüklerinde yeniden boyutlandýrdýk. Ardýndan (i) sissiz kesin referans, (ii) üç farklý sislendirilmiþ sürüm ve (iii) bunlarýn sisi giderilmiþ muadillerinde YOLO8 ve YOLO10 modelini kullanarak NT performansýný çeþitli ölçütler üzerinden deðerlendirdik. Deneylerimiz GCANet ile GridDehazeNet'ten esinlenen ve U-Net modelinin bir varyantýný içeren gUNET yaklaþýmýnýn NT performansý açýsýndan diðerlerinden daha iyi baþarým gösterdiðini ortaya koymuþtur. Dehamer yöntemi saþýrtýcý þekilde üretilen “artifakt” nedeniyle NT baþarýmýný olumsuz etkilemiþtir. Bu deðerlendirme ilgili yöntemlerin etkinliði hakkýnda deðerli bulgular sunmakla kalmayarak sisli hava koþullarýnda NT söz konusu olduðunda bu yöntemlerden nasýl faydalanýlacaðýna da ýþýk tutmaktadýr.

Bu makale, inþaat mühendisliði yapýlarýnýn iklim deðiþikliðine karþý uyumlu olmasý için alýnmasý gereken yapýsal ve yapýsal olmayan önlemler ile ilgilidir. Farklý inþaat mühendisliði uygulamalarýnda iklim deðiþikliðinin etkisinin hafifletilmesi için alýnmasý gereken çeþitli önlemler geniþ bir bakýþ açýsý ile sunulmuþtur. Mevcut yapýlarýn hizmet ömrünü iklim deðiþikliði sebebiyle artan sýcaklýk farký, deðiþen yaðýþ rejimi ve artan deniz seviyesi kýsaltmaktadýr. Ayrýca, iklim deðiþikliði uzun dönemde yeni yapýlarýn planlama, tasarým, hesaplama ve uygulama aþamalarýný mühendisler açýsýndan zorlaþtýrmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý, altyapý ve üst yapýlarýn iklim deðiþikliðinin etkilerine karþý uyum saðlanmasýna yönelik önlemleri ortaya koymaktýr. Çalýþmada, mevcut veya yeni yapýlarýn deðiþen iklim parametreleri, sel, taþkýn, yükselen deniz seviyesine karþý hafifletici önlemler ile inþaat faaliyetlerinde CO2 miktarý azaltma önlemleri belirtilmektedir. Bunun yaný sýra çalýþmada, iklim deðiþikliðinin etkilerinin azaltýlmasýnda inþaat mühendislerinin rolü de tartýþýlmýþtýr. Ayrýca bu çalýþmada inþaat mühendislerinin iklim deðiþikliðinin etkilerini azaltma stratejileri konusunda karar vericilere nasýl rehberlik edebileceði açýklanmaktadýr. Sonuç olarak farklý literatür çalýþmalarý incelendiðinde, atýk malzemelerin kullanýlmasý, drenaj sistemlerinin inþa edilmesi, uzun süreli yaðýþ tahminlerinin kullanýlmasý, altyapý/üstyapýlarýn yükseltilmesi, taþýyýcý sistemlerin boyutlarýnýn yeniden analiz edilmesi, bariyer sistemlerinin inþa edilmesi, mevcut su ve deniz yapýlarýnýn yeniden düzenlenmesi, tasarým standartlarýnýn güncellenmesi, nehir ve kýyý bölgelerinde risk haritalarýnýn hazýrlanmasý gibi önlemler öne çýkmaktadýr. Ayrýca, kýyý bölgelerinde ve kentlerde iklim deðiþikliðine karþý uyum stratejilerinin belirlenmesinde inþaat mühendislerinin önemli bir rolünün olduðu anlaþýlmaktadýr.

Ýklim deðiþikliðinin su kaynaklarýna olan olumsuz etkileri günümüzde büyük bir endiþe kaynaðýdýr. Özellikle Güneydoðu Anadolu Bölgesi gibi kuraklýk riski taþýyan bölgelerde su kaynaklarýnýn etkili bir þekilde planlanmasý ve yönetilmesi hayati önem taþýmaktadýr. Bu çalýþmada, bu bölgenin kuraklýk durumunu belirlemek amacýyla meteorolojik ve hidrojeolojik verileri kullanýlarak 18 farklý istasyon için kapsamlý bir kuraklýk risk analizi gerçekleþtirilmiþtir. Öncelikle, eksik verilerin bölgesel analizlerle tamamlanmasý saðlanmýþtýr. Ardýndan, Standartlaþtýrýlmýþ Yaðýþ Ýndeksi (SYÝ) ve Keþif Kuraklýk Ýndeksi (KKÝ) gibi özel indeksler tanýmlanmýþtýr. Bu indekslere dayalý olarak kuraklýk þiddeti ve büyüklüðü hesaplanmýþtýr. Analiz sonucunda, her istasyona ait bölgelerin hangi kuraklýk sýnýfýna düþtüðü belirlenmiþtir. Ayrýca, tüm SYÝ ve KKÝ deðerleri incelenerek en düþük ve en yüksek deðerler belirlenmiþ ve böylece en kurak ve en nemli aylar tespit edilmiþtir. Bu çalýþma, kuraklýkla mücadele ve su kaynaklarýnýn sürdürülebilir yönetimi konularýnda önemli bir katký sunmakta olup, Güneydoðu Anadolu Bölgesi için etkili su kaynaklarý planlamasýna yardýmcý olacaktýr.

Bu çalýþma, farklý bileþenler arasýndaki mineralojik özellikler ve mekanik dayaným parametreleri arasýndaki iliþkinin istatistiksel bir analizini sunmaktadýr. Basýnç dayanýmý ve eðilme dayanýmý gibi önemli dayaným özellikleri örnek malzemeler üzerinde analiz edilmiþtir. Mineralojik bileþenler ve mukavemet parametreleri arasýndaki iliþkiyi deðerlendirmek için Pearson Korelasyon Katsayýsý ve Spearman Korelasyon Katsayýsý olmak üzere iki farklý korelasyon yöntemi kullanýlmýþtýr.
Elde edilen sonuçlar, bazý mineral bileþenlerin mekanik dayaným özellikleri ile anlamlý pozitif veya negatif korelasyon gösterdiðini ortaya koymuþtur. Özellikle, kireç (CaO) basýnç dayanýmý ile mükemmel bir pozitif doðrusal iliþki sergilemiþtir (Pearson katsayýsý = 0.917, Spearman katsayýsý = 0.828). Benzer þekilde, silika (SiO2) içeriði ile eðilme dayanýmý arasýnda güçlü bir pozitif monotonik iliþki bulunmuþtur (Pearson katsayýsý = 0.566, Spearman katsayýsý = 0.784). Ayrýca, Na2O içeriði ile eðilme dayanýmý arasýnda da güçlü bir pozitif iliþki gözlemlenmiþtir (Pearson katsayýsý = 0.902, Spearman katsayýsý = 0.817). Bu çalýþmanýn sonuçlarý, mineralojik bileþenlerin yapý malzemesi seçimi ve yapýsal tasarýmdaki rolünü anlamak için deðerli bir rehber saðlamaktadýr.

Bu çalýþmada, doðada kolayca bulunabilen aðaç kozalak saplarýnýn tozu (KST) kullanýlarak sulu çözeltilerden Telon Blue (TB) boyasý giderimi araþtýrýlmýþtýr. TB giderimini etkileyen faktörleri belirleyebilmek için pH (3-11), kozalak miktarý (3-10 g/L), karýþtýrma hýzý (50-250 rpm), temas süresi (5-90 dak), baþlangýç boya konsantrasyonu (25-400 mg/L) ve sýcaklýk (25-55°C) parametreleri incelenmiþtir. Adsorpsiyon prosesi üzerine pH etkisinin deðerlendirilebilmesi için KST ye ait izoelektrik nokta tayini (pHpzc) deðeri pH drift metodu kullanýlarak, 5.4 olarak bulunmuþtur. Deneysel çalýþmalar sonunda %87.6’lýk maksimum boya giderim verimi pH 3’te, 5 g/L adsorbent dozu, 200 rpm karýþtýrma hýzý, 10 dakika temas süresi ve 25° sýcaklýk deðerlerinde elde edilmiþtir. Adsorpsiyon mekanizmasýnýn anlaþýlabilmesi için kinetik ve izoterm modelleri ile incelenmiþ sözde ikinci derece kinetik (R2=0.99) ve Temkin izoterm modellerine (R2=0.97) daha uyumlu olduðu görülmüþtür. Termodinamik çalýþmalar sonucunda ΔH°'nin negatif deðeri adsorpsiyon prosesinin ekzotermik olduðunu göstermektedir. KST’nin boya karýþýmýndan TB’yi yüksek oranda adsorpladýðý yapýlan deney ile kanýtlanmýþtýr. Çalýþma, KST'nin TB boyasýný sulu çözeltilerden uzaklaþtýrmada etkili ve tekrar kullanýlabilirliði yüksek bir adsorbent olduðunu ortaya koymuþtur.

Çalýþmanýn amacý, fermentasyon yoluyla biyohidrojen, aseton, etanol, butanol ve organik asitler gibi deðerli ürünlerin eldesinde substrat olarak kullanýlmak üzere þeftali posasý atýklarýndan toplam þeker elde etmek için mikrodalga (MW) hidroliz þartlarýnýn optimizasyonunudur. MW hidroliz proses parametrelerinin optimizasyonu için Box-Behnken yanýt yüzeyi istatistiksel deneysel tasarým yöntemi kullanýlmýþtýr. Toplam þeker deriþimi (TÞD) baðýmlý deðiþkeni için pH (2.0-5.50), partikül çapý (180-250 µm) ve þeftali posasý deriþimi (20-40 g/L) baðýmsýz deðiþkenlerdir. ANOVA istatistiksel analizine göre partikül çapý ve þeftali posasý deriþimi, TÞD oluþumunu etkileyen anlamlý deðiþkenlerdir. Optimizasyon sonucunda %61 (w/w) hidroliz verimiyle maksimum toplam þeker deriþiminin TÞD= 24.3 g/L elde edildiði þartlar pH= 5.50, partikül çapý= 246.9 µm ve þeftali posasý deriþimi= 39.5 g/L'dýr.

Geleneksel tarým uygulamalarý, yaygýn çevresel tahribata yol açmýþ ve bu durum, direnç ve ekolojik uyum sunan sürdürülebilir alternatifler olan permakültür gibi yöntemlerin ihtiyacýný doðurmuþtur. Bütünsel bir yaklaþým olan permakültür, doðal ekosistemlerle uyum içinde çalýþan kendi kendine sürdürülebilir tarým sistemlerinin oluþturulmasýný vurgular. Bu çalýþma, Türkiye'nin Orta Anadolu bölgesinde yer alan ve zayýf toprak kalitesi ile düþük yaðýþ nedeniyle zorlu tarým koþullarýyla bilinen Ankara Çayý Havzasý'nda, Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algýlama (UA) teknolojileri kullanarak, permakültür uygulamalarýnýn yaþayabilirliðini deðerlendirmeyi amaçlamaktadýr. Analizde, potansiyel permakültür bölgelerin belirlenmesi için iklim verileri (yaðýþ, nem, ortalama sýcaklýk), topografik faktörler (yükseklik, eðim, yön) ve toprak özellikleri (doku, verimlilik, erozyon) entegre edilmiþtir. Bu faktörler, Analitik Hiyerarþi Yöntemi (AHP) ve aðýrlýklý örtüþme analizi kullanýlarak deðerlendirilmiþtir. Sonuçlar, Ova Deresi çevresindeki alanlarýn ve Çubuk Çayý'nýn kuzey kýsýmlarýnýn, elveriþli iklim, topografi ve verimlilik nedeniyle permakültür için yüksek uygunluk gösterdiðini belirtmektedir. Buna karþýlýk, kentsel alanlar, önemli erozyonu olan bölgeler ve düþük toprak verimliliði olan bölgeler uygun görülmemektedir. Çalýþma, permakültürün, geleneksel tarým tarafýndan zarar görmüþ sistemleri iyileþtirebileceðini ve bölgenin ekolojik ve ekonomik kalkýnmasý için sürdürülebilir bir alternatif saðlayabileceðini vurgulamaktadýr.

Ilgýn sahasýndaki organik maddece zengin (%TOC, ortalama 31,24) olan bitümlü kiltaþlarý üst kömür tabakasýnýn üzerinde yer alýr. Bitümlü kayaçlardaki organik madde zenginliði üst su kolonundaki biyolojik üretkenliðin bir göstergesidir. Sedimanter kayaçlardaki kuvars (SiO2) hem detritik, hem de biyolojik kaynaklý olabilir. Detritik kuvars (SiO2) silttaþlarý ve kumtaþlarýndaki kuvars minerali ile iliþkili olup, organik madde korunumu ve zenginleþmesi için olumsuzluk teþkil eder. Biyolojik silisyum (SiO2) ise üst su kolonundaki planktonik canlýlar için bir besin maddesi olan P ile birlikte biyolojik üretkenliðin bir göstergesidir. Ilgýn sahasý bitümlü kiltaþý örneklerinde Si/Al; Zr/Nb ve Ti/Al’dan farklý bir trend izlemektedir. Ýncelenen örneklerde, SiO2’in Zr ile çok zayýf (r= 0,1148) ve Al ile de zayýf korelasyon (r= 0,290117) iliþkisi vardýr. Bitümlü kiltaþý örneklerinde Si/Zr oraný (1,49-12,32) ortalamasý: 5,71'dir; bu oran PAAS standardýna göre (Si/Zr oraný 0,31) oldukça yüksektir. Ayrýca, örneklerdeki P/Al ile Si/Zr oranýnýn yakýn iliþkisi ve benzer artýþ eðilimleri, kayaçlardaki Silis’in kaynaðýnýn biyolojik olduðunu ve gölün üst su sütununda biyolojik verimliliðin de oldukça yüksek olduðunu göstermektedir.

Bu çalýþmada, Hanle Jeotermal Alanýnýn (Cibuti-Doðu Afrika) jeokimyasý ve hidrotermal alterasyonuna dayalý olarak alanýn jeotermal potansiyelinin araþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Hanle grabenindeki beþ içme suyu kuyusundan, bir kaplýcadan ve bir buhar yoðuþmasýndan alýnan sulardan hidrojeokimyasal analizler yapýlmýþtýr (PH, elektrik iletkenliði (EC)，SiO2, Cl, SO4, HCO3, F, Na, K, Ca, Mg, Al, Fe, B, As, δD, δ18O). Bu sularýn doygunluklarý ve çeþitli jeotermometreler kullanýlarak, rezervuar sýcaklýðýnýn yaklaþýk 120- 125°C olduðu tahmin edilmiþtir. XRD çözümlemelerinde yüksek sýcaklýk ortamýný (>180°C) temsil eden smektit, klorit ve illit türü kil mineralleri ile kuvars, kalsit ve alunit gibi alterasyon mineralleri belirlenmiþtir. Elde edilen veriler, Hanle bölgesindeki suyun ya yeraltý suyu ve ýsýtýlmýþ fosil deniz suyunun karýþmasýyla ya da ýsýtýlmýþ yeraltý suyunun evaporiti çözmesiyle oluþmuþ olabileceðini göstermektedir.

Karstik akiferler sahip olduklarý beslenme (noktasal ve alansal), depolama (kanal ve matriks), dolaþým (yerel ve yaygýn) ve boþalým (laminar ve türbülanslý) özellikleri bakýmýndan heterojen yeraltýsuyu sistemleri olup, hem doðal hem de doðal olmayan tehditlere karþý gözenekli akiferlere kýyasla çok hýzlý tepki veren hassas ortamlardýr. Ýklim deðiþikliði ve nüfus artýþý gibi güncel tehditler dikkate alýndýðýnda karstik yeraltýsularý üzerindeki baskýnýn günden güne artmasý kaçýnýlmazdýr. Karstik yeraltýsularýnýn sürdürülebilir kullanýmý ise onlarýn kavramsal ve sayýsal modellerinin geliþtirilmesi ile mümkün olmaktadýr. Karstik akiferlerin sayýsal modelleri ise basitten karmaþýða doðru (i) kara kutu modeller, (ii) kavramsal modeller ve (iii) fiziksel modeller olmak üzere üç farklý yaklaþýma göre oluþturulabilmektedir. Bu çalýþma karstik bir akiferin sayýsal boþalým modelinin kavramsal modelleme yaklaþýmý kullanýlarak nasýl oluþturulmasý gerektiði hususunu en temelden ele alarak açýklamýþtýr. Bu kapsamda veri ihtiyacý, veri toplama teknikleri, veri iþleme yöntemleri, model yapýsal yeterliliði ve son olarak model uygulamasýnýn yapýlmasý hususlarýna deðinilmiþtir. Çalýþmada deðinilen metodolojinin örnek bir uygulamasý Orta Toros karst kuþaðýnda yer alan Susuz karst akiferi ve Pýnarbaþý karst kaynaðý boþalým modeli sonuçlarý üzerinden açýklanmýþtýr.

Son yýllarda tekstilde üretim teknolojileri ve tüketim alýþkanlýklarý göz önüne alýndýðýnda tekstil atýklarýnýn geri dönüþtürülmesi konusu araþtýrmacýlarýn büyük oranda ilgisini çekmektedir. Ekonomik ve ekolojik açýdan olumlu etkilerin korunmasý amacýyla tekstil atýklarý üretim süreçlerinde hammadde olarak yeniden kullanýlmaktadýr. Bu çalýþmada geri dönüþtürülmüþ iplik içeren dokuma battaniyelerin belirlenen performans özellikleri farklý üretim parametreleri açýsýndan araþtýrýlmýþtýr. Battaniyelerin üretiminde, atký yönünde kullanýlan iplikler %35/%35/%30 akrilik/pamuk/poliester geri dönüþüm liflerinden oluþmaktadýr. Çözgü ipliði ise; % 70/%30 akrilik/pamuktan oluþmaktadýr ve toplamda %85 oranýnda geri dönüþüm lif içermektedi. Çalýþmada battaniyeler bez ayaðý ve dimi örgüsünde olmak üzere 3 farklý atký sýklýðýnda üretilmiþtir. Þardonlama iþleminin etkisinin araþtýrýlmasý amacýyla numuneler þardonlu ve þardonsuz olarak hazýrlanmýþtýr. Battaniyelerin hava geçirgenliði, kopma mukavemeti ve uzamasý ve eðilme rijitliði performanslarý standart test yöntemleri ile belirlenmiþ ve sonuçlar istatistiksel olarak deðerlendirilmiþtir. Deðerlendirmeler sonucunda incelenen bu özelliklerin kumaþ parametrelerinden farklý þekillerde etkilendiði gözlemlenmiþtir. Sonuçlara bakýldýðýnda geri dönüþtürülmüþ elyaflarýn, uygun kullaným alanlarýnýn belirlenerek hedeflenen dayanýklýlýðý saðlamasýyla tekstil üretim süreçlerinde öne çýktýðý görülmektedir.

Bu çalýþmada, magnezya ve zirkonya katký maddeleri ve proses parametresi böhmitin farklý miktarlarda eklenmesiyle sol-jel yöntemiyle korundum seramik kum üretiminin deney tasarým yöntemiyle incelenmiþtir. Katký ve proses parametrelerinin nihai alümina seramik kumunun sertlik, tek parçacýk basma mukavemeti, yoðunluk ve mikroyapýsal özelliklerine etkisi araþtýrýlmýþtýr. Böhmit ile katkýlarýn birlikte kullanýlmasý 1400°C’de sinterlenen kumlarda tek parçacýk basma mukavemetinde en yüksek 105.90 N deðerine ulaþýlmýþtýr. Basma mukavemeti testi sonuçlarý Tukey yöntemi ile gruplandýrýlmýþ ve deneylerin ikili karþýlaþtýrmalarýnda birbirleri ile faklý olan sonuçlar olduðu gibi benzer sonuç verenlerde gözlenmiþtir. SEM incelemelerinde kumlarýn mikroyapýlarýnýn 100 nm boyutlarda homojen daðýlýmda kapalý gözenekli bir yapýdan oluþtuðu gözlenmiþtir. Tüm katkýlarýn ve böhmit miktarýnýn en yüksek olduðu 1500°C’de sinterlenen 9 nolu deneyde yoðunluk deðerleri 4.00 g/cm3 olarak ölçülmüþtür. En düþük yoðunluk deðerleri ise ayný sýcaklýkta sinterlenen kontrol deneylerinde ölçülmüþtür.

Su yaþamýn devamý için vazgeçilmezdir. Ancak dünyadaki tatlý su kaynaklarý her geçen gün azalmaktadýr. Bu nedenle mevcut su kaynaklarýnýn etkin yönetimi ve atýk sularýn arýtýlmasý önem kazanmaktadýr. Bu çalýþmada su arýtýmýnda öne çýkan iki membran filtrasyon prosesi, ters ozmoz ve nanofiltrasyon prosesleri karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bu karþýlaþtýrmada ayný üretici firmaya ait ticari NF90 nanofiltrasyon membraný ve BW30 ters osmoz membraný kullanýldý. Besleme çözeltisi olarak ise musluk suyu, 2000 ppm NaCl ve sentetik yaðlý çözeltinin ultrafiltrasyon süzüntüsü seçildi. Ultrafiltrasyon iþlemi ile yalnýzca ön arýtma gerçekleþtirildi. Her iki membranýn toplam çözünmüþ katý madde reddi oranlarý birbirine yakýn olmakla birlikte, NF90 membraný ile elde edilen aký tüm basýnç deðerlerinde BW30 membraný ile elde edilen akýnýn yaklaþýk iki katýdýr. Su arýtmada her iki membran da ayný miktarda enerji tükettiðinden NF membranlarla su arýtmanýn daha ekonomik olduðu sonucu elde edilmiþtir.

Bu çalýþmada, Karaçam (Pinus nigra), Göknar (Abies nordmanniana) ve Sarýçam (Pinus sylvestris) aðaçlarýndan elde edilen kozalak pekmezinin bazý fizikokimyasal ve biyoaktif özelliklerinin belirlenmesi, kalite standardizasyonu ve gýda güvenliði açýsýndan deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr. Örneklerin pH deðerleri 3.47 ile 4.75 arasýnda, toplam asitlik deðerleri ise %1.28 ile %2.56 arasýnda deðiþim göstermiþtir. Viskozite 150.42 ile 11164.67 cP arasýnda, °Brix deðerleri %64.63 ile %78.68 arasýnda ve elektriksel iletkenlik sýrasýyla 376.67 ile 944.67 (μS/cm) arasýnda bulunmuþtur. Kozalak pekmezlerindeki kül içeriði %0.24 ile %0.96 arasýndadýr. Tüm pekmez örnekleri mineral açýsýndan özellikle K (208.0-4146.9 mg/kg) ve Ca (27.5-1580.0 mg/kg), baþta olmak üzere P, Mg ve Na açýsýndan zengin iken Zn, Fe ve Mn düzeyleri ise en düþük seviyede bulunmuþtur. Renk deðerleri L* için 0.41 ile 29.,04, a* için 6.54 ile 44.11, b* için 3.16 ile 36.45 arasýnda belirlenmiþtir. Pekmez örneklerinin þeker profilleri oldukça deðiþken bulunmuþtur. Fruktoz içeriði %5.92-30.23, glukoz içeriði %12.03-36.48, invert þeker miktarý %17.95-66.71, sakaroz içeriði %4.67-45.32, toplam þeker miktarý %49.31-75.80 olarak tespit edilmiþtir. Toplam fenolik içerikleri 875.00 ile 2750.00 µg GAE/g arasýnda, antioksidan aktiviteleri %44.06 ile 89.77 arasýnda, Hidroksimetilfurfural (HMF) içerikleri ise 4.54-1101.58 mg/kg aralýðýnda olup geniþ bir aralýkta deðiþmiþtir. Elde edilen sonuçlar bu ürünün biyoaktif niteliklerine iliþkin fonksiyonelliðini deðerli kýlsa da, kozalak pekmezi üretiminde özellikle geleneksel yöntemlere baðlý yüksek sýcaklýk, uzun iþlem süresi ve þeker içeriði açýsýndan standardizasyonun eksik olmasý temel kalite parametrelerinde önemli deðiþikliklere neden olmuþtur. Pekmez olarak isimlendirilmekle birlikte, yönetmelikler açýsýndan belirli bir ürün grubuna ait olmadýðýndan kalite limitlerine göre karþýlaþtýrýlamamaktadýr. Ancak bu çalýþma kapsamýnda elde edilen sonuçlar mevcut regülasyonlara göre deðerlendirilmiþtir. Baðýmsýz reçetelerle ve konvansiyonel yöntemlerle üretilen kozalak melasýnýn üretim tekniklerinin geliþtirilmesi ve kalite kriterleri açýsýndan sürdürülebilir standardizasyonun saðlanmasý gerekmektedir.

Bu çalýþmada sodyum kazeinat-niþasta karýþýmýna (1: 1) tuz, sarýmsak özü, karabiber ve defne yapraðý yaðý ilave edilerek aktif film (AF) üretilmiþtir. AF, Salmonella'ya karþý önemli antibakteriyel aktivite göstermiþtir. Tavuk etlerini aktif filmle sarmak, buzdolabý koþullarýnda toplam mezofilik ve koliform bakteri sayýsýný yaklaþýk 2,6 log cfu/g birim azaltmýþtýr. 19 gün sonra, ambalajsýz etin psikrofil sayýsý 6.80 cfu/g'den 10.67 cfu/g'ye yükselmiþken, AF sarýlý numunenin psikrofil sayýsý 8.13 cfu/g'ye yükselmiþtir. Sade sodyum kazeinat-niþasta filmi (PF) ve AF ile sarma, +4°C'de saklanan piliç etinin raf ömrünü sýrasýyla 8 günden 11 ve 19 güne çýkarmýþtýr. 4. gün numuneler 200 °C'de 30 dakika piþirilmiþtir. Hem PF hem de AF filmi, piþirme kaybýný ve sertliði azaltmýþtýr. Panelistler tarafýndan PF ile sarýlmýþ tavuk eti daha yumuþak olarak deðerlendirilirken, AF ile sarýlmýþ et daha lezzetli olarak deðerlendirilmiþtir.