Bu çalýþmada, uydu birincil yapýlarýnda kullanýlan kütle azaltma yöntemleri ve optimizasyon teknikleri incelenmiþ ve bu doðrultuda eklemeli imalat teknolojisine uygun yeni bir tasarým yöntemi geliþtirilmiþtir. Geliþtirilen yöntem, uydu mekanik altyapýsýnda kütle azaltmayý hedeflemektedir. Çalýþmanýn verimliliðini karþýlaþtýrabilmek için öncelikle alüminyum sandviç panel kullanýlarak bir uydu tasarlanmýþ, ardýndan iç hacim sabit tutularak optimizasyon çalýþmalarý gerçekleþtirilmiþtir. Panelin modal sertliðini artýrmak için tasarýma ribler eklenmiþ, riblerin þekli þekil optimizasyonu, daðýlýmý ise gerinim enerjisi daðýlýmýna baðlý boyut optimizasyonu ile belirlenmiþtir.
Sonuçlar, uydu panellerinin toplam aðýrlýðýnda %20’lik bir azalma saðlandýðýný göstermiþtir. Ayrýca, tasarýmda kullanýlan basit geometriler sayesinde izotropik bir yapý korunmuþ ve karmaþýk analitik yöntemlere ihtiyaç duyulmadan analizler gerçekleþtirilmiþtir. Eklemeli imalat yöntemiyle uyumlu paneller, üretim süresini önemli ölçüde kýsaltýrken, sandviç panellerde görülen öngörülemeyen üretim hatalarýný ortadan kaldýrmýþtýr. Tasarýmýn temiz ve basit geometrisi, üretim sonrasý özel temizlik süreçlerini gereksiz kýlmýþtýr. Bu çalýþma, uydu birincil yapýlarý için düþük aðýrlýklý ve üretimi kolay alternatif bir çözüm sunmaktadýr.

Gerilme, deformasyon hýzý ve sýcaklýðýn, akýþ gerilmesi ve oluþabilecek hasar üzerindeki birleþik etkileri altýnda malzemelerin davranýþýnýn modellenmesi, özellikle metal þekillendirme, patlama, talaþ kaldýrma vb. simülasyonlardaki gereklilikleri nedeni ile son derece önemlidir. Analizde istenilen malzemenin kullanýlabilmesi için ihtiyaç duyulacak model parametrelerinin önceden var olmasý gerekir. Her malzemeye ait parametreler olmadýðý gibi, elde edilmesi de maliyetli ve uzun süreli çabalarý gerektirir. Bu modeller içinde simülasyon programlarýnda en çok tercih edilenlerden biri Johnson Cook (JC) akýþ gerilmesi ve hasar modellerine ait parametrelerdir. Bu çalýþmanýn amacý, düþük karbonlu EREGLI 1312 çeliðinin, basit çekme testleri ve düþük gerilme oraný referansýnda mekanik davranýþýný tanýmlayan JC parametrelerini, testlerin simülasyonlarý yardýmýyla daha ekonomik olarak elde etmektir.

Malzememizin akýþ gerilmesi ve hasar davranýþýný tahmin etmek için JC tarafýndan önerilen hasar modeli kullanýlmýþ, model parametrelerini belirlemek için plakalardan kesilen düz ve çentikli altý farklý tipte numunelere, oda sýcaklýðýnda ve deðiþik hýzlar altýnda çekme testi uygulanmýþtýr. Eðri uydurma ve regresyon iþlemleri, bu amaçla yazýlan programla otomatik olarak uygulanmýþ, simüle edilen testler ile çekme testleri eþleþtirilerek parametrelerin hesabý için gereken veriler kolaylýkla elde edilmiþtir. Elde edilen parametrelerin tüm deformasyon hýzlarý için oda sýcaklýktaki malzeme davranýþýný oldukça yakýn tahmin edebildiði hesaplanmýþtýr. Test sonuçlarýna oranla, kopma gerçekleþene kadar olan gerilme-gerinme deðiþimi sürecini ortalama %3.63 oranýnda küçük bir hatayla simüle edebilmektedir. Bu araþtýrmada EREGLI 1312 çeliði için tahmin edilen JC akýþ gerilmesi ve hasar modeli parametrelerinin, metal bükme, sývama benzeri simülasyonlarýnda güvenle kullanýlabilir olduðu görülmüþtür.

Hassas döküm, gözenekliliði en aza indiren ve parçalarýn tam þekil ve boyutlarýný üretebilme gücüne sahip bir döküm iþlemidir. Hassas döküm, metal parça imalat endüstrisinde nihai parça versiyonuna en yakýn döküm þeklidir. Döküm iþlemlerinde tek kullanýmlýk alüminasilikat esaslý kalýplarýn kullanýmý, hassas döküm sonrasý bir depolama sorununa yol açmakta ve giderek artan bir atýk sorununa katkýda bulunmaktadýr. Dahasý, bu atýðýn geri dönüþüm olmadan bertaraf edilmesi çevresel endiþelere yol açmaktadýr. Özellikle, atýk zirkon minerali içermekte ve bu mineraller refrakterlerin mekanik, termal ve korozyon özelliklerini arttýrmakla bilinmektedir. Bu araþtýrma, maliyetleri düþürülmüþ, mekanik ve termal özellikleri arttýrýlmýþ ve hassas döküm kumu eklenerek iyileþtirilmiþ ateþ tuðlasý refrakterler oluþturmayý amaçlamaktadýr.
Yoðunluk ve açýk gözeneklilik, Arþimet prensibiyle belirlenmiþtir. ASTM-C133 standardýna göre soðuk basma mukavemeti, ASTM-C1161-90 standardýna göre üç nokta eðme testleri gerçekleþtirilmiþtir. Isýl þok dayanýmý için numuneler, 1000°C’de 30 dakika bekletildikten sonra suya daldýrýlarak test edilmiþtir. Son olarak, mikroyapý analizleri taramalý elektron mikroskobu (SEM) ile yapýlmýþtýr.
Katkýsýz þamot refrakterine kýyasla, X2, Y2 ve Z1 hassas döküm atýk kumu (PCWS) eklenen numunelerde, termal þok testi sonrasýnda 3 nokta eðilme mukavemeti sýrasýyla %27, %10 ve %5 oranýnda artmýþtýr. Benzer þekilde, PCWS ilavesiyle X2 ve Y2 numunelerinde soðuk ezme mukavemeti (CCS) deðerlerinde sýrasýyla %17 ve %33 oranýnda artýþ gözlemlenmiþtir.

Bu çalýþmada, bir kiriþin hareketli bir yük ve moment altýndaki titreþimi incelenmiþtir. Destek ayaklarý içeren basit mesnetli bir kiriþ Euler-Bernoulli kiriþ teorisine göre modellenmiþtir. Destek ayaklarý doðrusal bir yay ve damper ile modellenmiþtir. Hareketli yük, hareketli moment, yay kuvveti ve damper kuvveti Dirac delta fonksiyonu kullanýlarak hareket denklemine dâhil edilmiþtir. Diðer yöntemler ile bu problemin kesin çözümünü elde etmek oldukça zordur. Her bir ayak için kiriþ, ayaklar arasý parçalara bölünmelidir. Bu parçalarýn her biri, sýnýr þartlarý destek ayak noktalarýnda olacak þekilde kendi içinde çözümlenmelidir. Ayak sayýsý arttýkça çözüm daha da zorlaþacaktýr. Bu çalýþmaya konu yöntemle ayak sayýsýndan baðýmsýz olarak, kiriþi parçalara ayýrmadan tüm kiriþ boyunca çözüm elde etmek mümkündür. Dirac delta fonksiyonu seri açýlýmlarýna dönüþtürülerek seri açýlýmý halinde kesin çözüme elde edilmiþtir. Çözüm, basit bir bilgisayar programýyla hesaplanabilir. Bu çözümle kiriþin farklý ayak sayýlarý, farklý konumlarýndaki ayaklar, farklý hareketli yük, hareketli moment ve eksenel yük gibi durumlarda dinamik davranýþý incelenmiþtir.

Bu çalýþmada, orman atýðý ürünü olarak deðerlendirilebilecek meþe palamudu ile Yapay Sinir Aðlarý (YSA-Artificial Neural Network) kullanýlarak Pirolitik yað üretim sisteminin modellenmesi gerçekleþtirilmiþtir. Pirolitik yað üretim sistemi için çalýþmada kullanýlan parametreler; reaktör sýcaklýðý, azot gazý akýþ hýzý, biyokütle parçacýk boyutu ve ýsýtma hýzý olarak belirlenmiþtir. Yapýlan çalýþmalarda, 500 C° sýcaklýk, 1.5 L/dk azot gazý akýþ hýzý, 5 C°/dk ýsýtma hýzý ve 0-2 mm biyokütle tanecik boyutunda en yüksek pirolitik yað üretimi gerçekleþtirilmiþ olup ürün verimi %17.83 bulunmuþtur. Pirolitik yað üretim sisteminden elde edilen veriler kullanýlarak Çok Katmanlý Ýleri Beslemeli YSA tabanlý að yapýlarý 20000 iterasyon için 164 farklý eðitim gerçekleþtirilmiþtir. Eðitimlerde, tek ve iki gizli katmana sahip TanSig, LogSig ve RadBas transfer fonksiyonlarý içeren farklý að yapýlarý kullanýlmýþtýr. Çalýþmalardan elde edilen sonuçlara göre, tek gizli katmanlý olan ve 16 LogSig doðrusal olmayan aktivasyon fonksiyonlu nöron içeren Çok Katmanlý Ýleri Beslemeli YSA-tabanlý Pirolitik Yað Üretim Sistemi yapýsý 1.08E-15 deðeri ile en iyi performans elde edilen að yapýsý olmuþtur.

Bu çalýþmada cam elyaf takviyeli polimer (GFRP) altlýlarla yapýlmýþ tek bindirmeli yapýþtýrma baðlantýlarýnda Tungsten-Kobalt (WCo) parçacýk katkýsýnýn kayma ve eðilme dayanýmlarýna etkileri incelenmektedir. WCo parçacýklarý mekanik alaþým yöntemi ile sentezlenmiþ ve epoksi yapýþtýrýcýsýna farklý konsantrasyonlarda (aðýrlýkça % 1,0, 3,0 ve 5,0 ) eklenmiþtir. Bu yapýþtýrýcý karýþýmlarý, GFRP plakalarýný tek bindirmeli eklem (SLJ) þeklinde baðlamak için kullanýlmýþ ve mekanik performanslarý kayma ve bükülme yükleri altýnda deðerlendirilmiþtir. Kayma dayanýmý testleri, %1,0 WCo eklenmesinin kayma dayanýmýný %68,5 artýrýrken, %3,0 WCo katkýsýnýn %136 ile en yüksek iyileþmeyi saðladýðýný göstermiþtir. Ancak %5,0 WCo eklenmesi, nanoparçacýklarýn topaklanmasý ve yerel gerilme yoðunluklarý nedeniyle %60’lýk daha az bir iyileþme ile sonuçlanmýþtýr. Dikkate deðer bir þekilde, maksimum bükülme gerilmesi %3 WCo içeren numunelerde gözlemlendi. Özellikle, eðilme dayanýmý %51,5 artarak, saf epoksi numunesinde 61,96 MPa iken %3 WCo takviyeli numunede 93,85 MPa'ya yükseldi. Hata yüzey analizi, WCo takviyeli örneklerde ince lif çekilmesi, ince tabaka kohezif arýza türleri ve mikro boþluklarýn dolmasý ile birlikte viskozite artýþý nedeniyle geliþtirilmiþ baðlama özellikleri sergilediðini ortaya koymuþtur. Bu bulgular, WCo nanoparçacýklarýnýn arayüzey baðlanmasýný, sünekliði ve gerilme daðýlým mekanizmalarýný iyileþtirerek epoksi yapýþtýrýcýlarýnýn kayma ve eðilme performansýný etkili bir þekilde artýrdýðýný göstermektedir. Çalýþma, WCo takviyeli yapýþtýrýcýlarýn, mühendislik uygulamalarý için maliyet açýsýndan etkin ve yüksek performanslý bir çözüm olma potansiyeline sahip olduðunu vurgulamaktaydý.

Bu çalýþmada, gerçek köprüsüz AC-DC güç faktörü düzeltmeli(GFD) dönüþtürücünün, güç devresi tasarýmý ve çalýþma prensibi açýklanmýþtýr. Gerçek köprüsüz GFD dönüþtürücünün dinamik cevabý, toplam harmonik bozulmasý ve güç faktörü, farklý yük koþullarý için tahmini akým kontrol ile darbe dizisi stratejisi ve ortalama akým modu kontrolü teknikleri kullanýlarak analiz edilmiþtir. Kontrol algoritmasýnýn matematiksel modeli tanýtýlmýþ, kontrol þemalarý ve simülasyonlar MATLAB/Simulink programý ile gerçekleþtirilerek sunulmuþtur. Simülasyonlar, yöntemin avantajlarýný göstermek ve ortalama akým modu kontrol yaklaþýmý ile karþýlaþtýrmak için gerçekleþtirilmiþtir. Simülasyon sonuçlarýna göre, giriþ akýmý toplam harmonik bozulma deðerleri IEC61000-3-2 standartlarýna uygun olduðu gözükmektedir. Tahmini akým kontrolü ile darbe dizisi stratejisi kullanýlarak dönüþtürücünün kontrolünde, ortalama akým kontrol yöntemine kýyasla dönüþtürücünün dinamik tepkisinin iyileþtirildiði gözlemlenmiþtir.

Titanyum implantlar, implant ile abutment alaþýmý arasýndaki arayüzde tribokorozyonun sýklýkla görüldüðü mekanik sistemlerdir. Bu çalýþmada, cerrahide aktif olarak kullanýlan bu malzeme (Titanyum-Ti6Al4V) için sahadan elde edilen yeterli sayýda numune hazýrlanarak, aþýnma katsayýsý, aþýnma hacim kaybý ve korozyon hýzý gibi tribokorozyon açýsýndan önemli parametreler laboratuvar ortamýnda deneysel olarak belirlenmiþtir. Bu mekanik sistemlerin vücut benzeri ortamlarda kapsamlý analizi, implant ile abutment alaþýmý arasýndaki arayüzde oluþan aþýnma ve korozyon etkileþimlerinin neden olduðu malzeme kaybýnýn daha iyi anlaþýlmasýna katkýda bulunmaktadýr. Numuneler, ilgili standartlara uygun olarak belirli sayýda çevrim boyunca pim-disk sistemi ile kuru kayma aþýnmasýna tabi tutulmuþ ve bu esnada aþýnma hacim kaybý ve sürtünme katsayýsý eþ zamanlý olarak ölçülmüþtür. Gerçek koþullara daha yakýn bir deneysel ortam oluþturmak için, malzeme yüzeylerinin küçük bir kýsmý vücut pH seviyelerine uygun olarak yapay vücut sývýsýyla etkileþime sokulmuþ ve korozyon kinetiðindeki deðiþimler gözlenmiþtir. Bu deneylerin sonuçlarý, titanyumun vücut implantlarýnda aþýnma ve korozyona baðlý malzeme kaybýna karþý ne kadar dirençli olduðunu deðerlendirmek için incelenmiþtir. Ek olarak, Ti6Al4V alaþýmýnýn aþýnmýþ ve korozyona uðramýþ yüzeylerinin morfolojik özellikleri, taramalý elektron mikroskobu (SEM) ve dijital görüntü iþleme teknikleri kullanýlarak analiz edilmiþ ve yorumlanmýþtýr.

Enerji kaynaklarýnýn önemi arttýkça kullanýlan ekipmanlar için verimlilik konusu önem arz etmektedir. Özellikle karbon emisyonlarýnýn azaltýlmasýna yönelik çalýþmalarýn yoðunlaþtýðý bu günlerde daha verimli ekipmanlarýn kullanýlmasý gerekmektedir. Elektrik iletiminde ise uzun mesafelerde iletim olanaðý saðlayan YGDA sistemleri düþük hat kayýplarý ile daha verimli çalýþmaktadýr. Türkiye elektrik iletim sisteminde doðru akým ile iletim henüz yapýlmamaktadýr. Bu çalýþmada AA ve DA ile iletim seçeneklerinin karþýlaþtýrýlmasý amacýyla mevcut iletim sisteminde bulunan AA hattýn DA hatta dönüþtürüldüðü varsayýlarak bir YGDA sistem modellenmiþtir. Yaklaþýk 600 km uzunluðunda olan iki hat birleþtirilerek DA hatta dönüþtürülmüþ olup ayný özelliklerde elektrik iletimi yapan AA hatlar ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Ayrýca sistemin korumasý ve ekipman seçimi için gerekli olan arýza analiz çalýþmasý da yapýlmýþtýr. YGDA sisteminde arýza analizi çalýþmasý için PSCAD simülasyon programý ile bir devresi oluþturulmuþtur. DA hattý için Kutup-kutup, kutup-toprak arýzalarý ve AA üç faz kýsa devre arýzalarý simüle edilmiþtir. Bu arýza simülasyonlarýnda doðrultucu tarafý hat akým grafikleri elde edilerek birbiri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bununla birlikte arýza direnci ve akým sýnýrlama reaktörü büyüklüklerinin arýza akýmýna olan etkisi de incelenmiþtir.

Bu çalýþmada 8 adet metal oksit gaz sensörü kullanýlarak gerçekleþtirilen bir elektronik burun devresi kullanýlarak 9 farklý maddenin (yumurta, çürük yumurta, nane, naftalin, limon, melek otu kökü, aseton, oje ve gül suyu) ayýrt edilmesi saðlanmýþtýr. Çalýþmada veri sýnýflandýrma için bulanýk mantýk yöntemi ve yapay sinir aðlarý kullanýlmýþtýr. Yapay sinir aðlarý kullanýlarak gerçekleþtirilen veri sýnýflandýrma iþleminde farklý að mimarileri kullanýlarak sýnýflandýrma performanslarý incelenmiþtir. Bulanýk mantýk yöntemiyle gerçekleþtirilen sýnýflandýrma iþleminde ise kullanýlan farklý üyelik fonksiyonlarý ile sýnýflandýrma doðruluðu artýrýlmaya çalýþýlmýþtýr. Yapay sinir aðlarý ile yapýlan sýnýflandýrma iþleminde gizli katman ve çýktý katmanýnda sýrasýyla logaritmik sigmoid ve hiperbolik tanjant fonksiyonlarý kullanýlarak %96,41 sýnýflandýrma doðruluðu elde edilmiþtir. En yüksek sýnýflandýrma doðruluðunun elde edildiði bu yapay sinir aðýnýn gizli katmanýnda 8 adet yapay sinir hücresi kullanýlmýþtýr. Bulanýk mantýk yöntemi ile yapýlan sýnýflandýrma iþleminde ise çan üyelik fonksiyonunun kullanýlmasýyla sýnýflandýrma doðruluðu %95,55 olarak elde edilmiþtir.

Kalp hastalýklarý, dünya çapýnda önde gelen ölüm nedenlerinden biri olup, erken teþhis ve doðru tedavi planlamasý hastalarýn yaþam kalitesi ve hayatta kalma oranlarý açýsýndan kritik öneme sahiptir. Bu çalýþma ile makine öðrenmesi algoritmalarýnýn kalp hastalýðý teþhisindeki performansýnýn Weka platformunda kapsamlý biçimde incelenmesi amaçlanmaktadýr. Veri madenciliði yöntemleri kullanýlarak elde edilen veri seti üzerinde; regresyon, sýnýflandýrma ve kümeleme algoritmalarý uygulanmýþ, ardýndan kesinlik, hassasiyet ve F-skoru gibi performans ölçütleriyle deðerlendirilmiþtir. Bulgular, incelenen çeþitli algoritmalarýn kalp hastalýðý teþhisinde baþarý saðladýðýný ortaya koymaktadýr. Elde edilen sonuçlar, hem saðlýk profesyonelleri hem de araþtýrmacýlar için makine öðrenmesi tekniklerinin kalp hastalýðý teþhisine uygulanmasý konusunda yol gösterici niteliktedir ve hasta teþhis süreçlerinin iyileþtirilmesine katký sunmaktadýr.

Bu araþtýrmada, GoogLeNet ve AlexNet olmak üzere iki evriþimli sinir aðý (CNN) modeli kullanýlarak kolon kanserinin sýnýflandýrýlmasý için yeni bir yaklaþým geliþtirilmiþtir. Bu yaklaþýmda CNN'ler, orijinal ham görüntüleri kullanmak yerine, artýrýlmýþ bir k-ortalamalar kümeleme algoritmasý kullanýlarak renk kümelerine ayrýlmýþ histopatolojik görüntüleri kullanarak eðitilmektedir. Bu yöntem hem orijinal hem de bölütlenmiþ görüntülerden oluþan daha büyük veri kümelerinden elde edilen farklý yapýsal ve karakteristik özelliklere sahip 20 veri kümesine uygulanmýþtýr. Veri kümeleri CNN modellerini eðitmek ve test etmek için kullanýlmýþtýr. Sonuçlar, bölümlere ayrýlmýþ görüntülerle eðitilen AlexNet'in doðruluk performansýnda %2 ile %23 arasýnda bir artýþ gösterdiðini, GoogLeNet'in doðruluk performansýnýn ise %2 ile %27 arasýnda iyileþtiðini ortaya koymuþtur. Özellikle, önerilen yaklaþým homojen olmayan verilere sahip veri kümelerinde daha yüksek doðruluk saðlamýþtýr.

Bu makale çalýþmasýnda, nesnelerin interneti (NÝ) uygulamalarý için farklý bantgeniþliði ihtiyacýna sahip, gerçek zamanlý ve gerçek zamanlý olmayan iki deðiþik veri trafiðinin iletimi için tasarlanmýþ servis kalitesi destekli bir ortam eriþim kontrol (OEK) protokolü önerilmektedir. Önerilen OEK protokolünde kullanýlan adil kanal paylaþtýrma temelli planlama algoritmasý iki farklý veri trafik türü için bantgeniþliði tahsisini verimli bir þekilde gerçekleþtirmektedir. Çalýþmada esnek bantgeniþliði tahsisine yatkýnlýðý nedeniyle TDMA, OEK tekniði olarak seçilmiþtir. TDMA OEK tekniði ile düðümlerin bantgeniþliði gereksinimlerine göre bir veya daha fazla zaman dilimi tahsis edilerek, ilgili düðümlere servis kalitesi desteði saðlanmaktadýr. Önerilen OEK protokolünün analitik modeli iki boyutlu sürekli-zamanlý Markov zinciri kullanýlarak geliþtirilmiþ ve örnek bir að senaryosunda baþarýmý analiz edilmiþtir. Baþarým analizinde baðlantý engelleme olasýlýðý, iþ çýkarma oraný, kanal kullaným oraný ve baðlantý tamamlanma oraný esas alýnmýþtýr. Ayrýca önerilen OEK protokolünün Monte Carlo benzetimi de gerçekleþtirilerek analitik modelden elde edilen sonuçlar benzetim modelinden elde edilen sonuçlar ile doðrulanmýþtýr. Önerilen OEK protokollünün kullanýldýðý örnek að senaryosundan elde edilen sonuçlara göre, aðýn toplam yükü 10 iken, gerçek zamanlý kullanýcýlarýn baðlantý engelleme olasýlýðý %10, gerçek zamanlý olmayan kullanýcýlara ait baðlantý engelleme olasýlýðý ise %26.6’dýr. Ayný yük altýnda, gerçek zamanlý olmayan kullanýcýlar için çaðrý tamamlanma olasýlýðý %80.23 iken, gerçek zamanlý kullanýcýlar için %46.80’dir.

Yüksek seviyeli nükleer atýklarýn güvenli bertarafý için derin jeolojik depolarda tampon ve/veya dolgu malzemesi olarak sýkýþtýrýlmýþ bentonit kullanýmý önerilmektedir. Bentonitin yüksek þiþme potansiyeli ve düþük geçirgenlik özellikleri, bu önerinin temel dayanaklarýný oluþturmaktadýr. Depolarda kullanýlan bentonit, yeraltý suyu ile hidratlanarak kendiliðinden sýzdýrmaz bir bariyer oluþtururken, ayný zamanda atýk kutusundan yayýlan yüksek sýcaklýða maruz kalacaktýr. Bu süreçte, dýþ bölgelerde þiþme eðilimi görülürken, atýk kutusuna yakýn bölgelerde yüksek sýcaklýk nedeniyle doygun olmayan bir ortam oluþabilmektedir. Bu koþullar, bentonitin hidrolik ve mekanik özelliklerini etkileyebilir ve uzun vadeli performansýný sýnýrlayabilir. Bu nedenle, bentonitin yeraltý suyu hareketleri ve sýzdýrmazlýk özelliklerinin deðerlendirilmesi için farklý termal koþullarda zemin-su karakteristik eðrilerinin ve þiþme basýncýnýn belirlenmesi büyük önem taþýmaktadýr. Sýcaklýk döngüleri, bentonitin su tutma kapasitesi ve þiþme basýncý gibi kritik özelliklerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu çalýþmada, bentonitin yüksek sýcaklýk koþullarýndaki mühendislik özelliklerini iyileþtirmek amacýyla, düþük termal genleþme özelliði ile bilinen Etibor-48 (E-48) bor minerali katký maddesi olarak kullanýlmýþtýr. Sýkýþtýrýlmýþ bentonite %10 ve %20 oranlarýnda E-48 bor minerali eklenerek karýþýmlarýn þiþme basýncý ile zemin-su karakteristik eðrileri, oda sýcaklýðý ve yüksek sýcaklýk (80 °C) koþullarýnda incelenmiþtir. Þiþme basýncý deneyleri sabit hacim yöntemiyle ödeometre sisteminde, zemin-su karakteristik eðrileri ise buhar denge tekniði kullanýlarak belirlenmiþtir. Bulgular, yüksek sýcaklýk ve E-48 katkýsýnýn bentonitin su tutma kapasitesini ve þiþme basýncýný azalttýðýný ortaya koymuþtur. Ayrýca kuruma yolunun nemlenme yoluyla örtüþmediði ve katkýsýz bentonitin, E-48 katkýlý karýþýmlara kýyasla daha yüksek su tutma kapasitesine sahip olduðu tespit edilmiþtir. Bu sonuçlar, yüksek sýcaklýk koþullarýnda bentonit bazlý tampon malzemelerin performansýný deðerlendirmek ve optimize etmek için katký maddelerinin etkisini anlamada önemli bilgiler sunmaktadýr.

Bisiklet kullanýmýný teþvik etmek, saðlýk, düzen ve daha iyi ulaþým koþullarýný destekler. Aktif hareketliliðin önemli bir bileþeni olarak, bisiklet kullanýmýndaki küresel artýþ, bisikletin artan önemini yansýtmaktadýr. Geliþmiþ þehirlerde, konvansiyonel ve e-bisiklet kullanýmý artmýþ ve bisiklete binme oranlarý %7'nin üzerine çýkmýþtýr. Farklý þehirlerdeki sýnýrlý kullanýma raðmen, bisiklet kullanýmýný artýrmaya yönelik çabalar devam etmektedir, ancak trafik güvenliði sorunlarý ve altyapý eksiklikleri bu süreci engellemektedir. Bu makale, kentsel ulaþýmda bisikletin payýný artýrmak için gerekli adýmlarý belirlemek amacýyla detaylý bir literatür incelemesi yapmaktadýr. Ýnceleme, kentsel bisiklet kullanýmýna trafik altyapýsý, çevresel faktörler ve kullanýcý davranýþýnýn etkisini araþtýrmaktadýr. 1970'lerden bu yana, bu konular dünya genelinde çeþitli yöntemlerle incelenmiþtir. Bu çalýþma, 2010-2023 yýllarý arasýnda yayýnlanan 89 makaleyi inceleyerek, bisiklet altyapýsý, kullanýcý davranýþý ve bisiklet kullanýmýný etkileyen çevresel faktörleri kapsayan çok yönlü bir analiz sunmaktadýr. Ana bulgular, iyi planlanmýþ bisiklet altyapýsýnýn güvenliði artýrmada ve trafik stresini azaltmada önemini vurgulamaktadýr. Ayrýlmýþ bisiklet yollarý, etkili kavþak tasarýmlarý ve kapsamlý bisiklet aðlarý, kentsel bisiklet kullanýmýný teþvik etmek için kritik öneme sahiptir. Gürültü ve hava kirliliði, hava koþullarý ve kentsel tasarým gibi çevresel faktörler, bisiklet davranýþýný önemli ölçüde etkiler. Ýnceleme, Kopenhag ve Amsterdam gibi güçlü bisiklet altyapýsýna ve destekleyici politikalara sahip þehirlerin, daha yüksek bisiklet kullaným oranlarý ve geliþmiþ kentsel hareketlilik sergilediðini ortaya koymaktadýr. Buna karþýlýk, yetersiz altyapýya sahip þehirler, bisikletleri uygulanabilir bir ulaþým modu olarak entegre etmede zorluklarla karþýlaþmaktadýr. Çalýþma, önde gelen bisiklet þehirlerinden en iyi uygulamalarýn benimsenmesinin ve yerel zorluklarýn ele alýnmasýnýn, kentsel bisiklet kullanýmýný önemli ölçüde artýrabileceðini önermektedir. Elde edilen bilgiler, daha güvenli, verimli ve çevre dostu kentsel ulaþým sistemleri yaratýlmasýna katkýda bulunabilir. Bu yaklaþým, bisiklet kullanýmýný artýrmak ve güvenli bisiklet uygulamalarýný saðlamak için hayati öneme sahiptir ve nihayetinde sürdürülebilir kentsel geliþime katkýda bulunur.

Üniversite kampüs ulaþým planlarý, kentsel alanlarda kullanýlan stratejilere benzer þekilde özel ulaþým yolculuklarýný azaltmaya odaklanmalýdýr. Böylece çevre dostu ve sürdürülebilir bir kampüs ulaþým sistemi teþvik edilmekle birlikte motorsuz türler için daha güvenli bir ulaþým sistemi saðlanmýþ olur. Bu baðlamda, tür seçimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi büyük önem kazanmaktadýr. Bu çalýþmada Ege Üniversitesi akademik personelinin iþ yolcuklarýnda özel ulaþým türünü kullanma tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacýyla ikili logit model kurulmuþtur. Çalýþma sonucunda en etkili etmenlerin yaþ, akademik unvan, özel ve toplu taþýma için yolculuk süreleri olduðu görülmüþtür. Bu bulgular, özel taþýt yolculuklarýný azaltmaya yönelik tedbirlerin uygulanmasý ve böylece yeþil bir üniversite kampüsünün teþvik edilmesi için bir temel saðlayabilecektir.

Bu çalýþma, beþ farklý aðaç türünden (Pinus pinea, Populus nigra, Pinus brutia, Tilia tomentosa ve Quercus petraea) elde edilen ksilem bazlý filtrelerin Bartýn Nehri su örneklerinden bulanýklýk ve renk giderimindeki etkinliðini deðerlendirmektedir. Her bir ksilem filtresinin akýþ hýzý, bulanýklýk ve renk giderimi açýsýndan performansýný deðerlendirmek için farklý basýnç koþullarýnda (5 psi, 10 psi ve 15 psi) filtrasyon deneyleri gerçekleþtirilmiþtir. Sonuçlar, özellikle Pinus pinea olmak üzere gymnosperm türlerinin düþük basýnçlarda bile yüksek bulanýklýk (%99,36'ya kadar) ve renk giderim verimliliði (%95,58'e kadar) gösterdiðini ortaya koymuþtur. Buna karþýlýk, angiosperm türleri daha yüksek akýþ hýzlarý sergilemiþ ancak daha düþük filtrasyon verimliliði göstermiþtir. Pit membranlarýnýn dayanýklýlýk analizi, yüksek basýncýn zarlarýn bütünlüðünü zayýflatabileceðini ve bunun da verimliliði bir miktar düþürebileceðini göstermiþtir. Bu bulgular, ksilem bazlý filtrasyonun, geliþmiþ su arýtma sistemlerine eriþimi olmayan bölgeler için umut verici, düþük maliyetli ve çevre dostu bir su arýtma yöntemi olduðunu göstermektedir. Etkinliði ve dayanýklýlýðý en üst düzeye çýkarmak için basýnç koþullarýnýn daha fazla optimize edilmesi ve pit membran dayanýklýlýðýnýn artýrýlmasý önerilmektedir.

Bu çalýþmanýn amacý, Sýfýr Atýk Yönetmeliði (SAY) minimum kriteri olan kaynakta ikili ayýrma durumu için evsel katý atýk yönetim seçeneklerine karar vermektir. Bu amaca ulaþmak için çok kriterli karar verme aracý olarak analitik hiyerarþi prosesi (AHP) kullanýlmýþtýr. Karar noktalarý olarak beþ farklý evsel katý atýk yönetim seçeneði seçilmiþtir. Karar noktalarýný etkileyen ana kriter olarak SAY minimum zorunlu kriteri olan evsel katý atýklarýn kaynakta ikili ayrýlmasý, alt kriterler olarak ise beþ çevresel, dört ekonomik, üç sosyal ve üç teknik parametre seçilmiþtir. Hem alt kriterlerin kendi içinde hem de evsel katý atýk yönetim seçeneklerinin her bir kritere göre ikili karþýlaþtýrma verisi temini için uzman görüþlerine baþvurulmuþtur. Uzman görüþlerinin alýnmasý, Google Formlar kullanýlarak hazýrlanan anket çalýþmasýyla saðlanmýþtýr. Uzman görüþlerinden elde edilen sayýsal verilerin geometrik ortalamalarý kullanýlarak, her bir alt kriter grubu (çevresel, ekonomik, sosyal ve teknik) için kendi içinde SAY minimum kriteri kapsamýnda ikili karþýlaþtýrma matrisleri oluþturulmuþ ve gerekli AHP analiz süreçleri uygulanmýþtýr. Elde edilen sonuçlara göre; evsel katý atýk yönetim seçenek tercihleri, çevresel kriterler açýsýndan maddesel geri dönüþüm(0.381)> ýsýl iþlem(0.193)> biyometanizasyon(0.187)> kompostlaþtýrma(0.125)> düzenli depolama(0.112), ekonomik kriterler açýsýndan düzenli depolama(0.357)> materyal geri dönüþüm(0.247)> kompostlaþtýrma(0.193)> biyometanizasyon(0.097)> ýsýl iþlem(0.054), sosyal kriterler acýsýndan maddesel geri dönüþüm(0.393)> kompostlaþtýrma(0.233) =biyometanizasyon(0.233)> ýsýl iþlem(0.086)> düzenli depolama(0.055), teknik kriterler açýsýndan maddesel geri dönüþüm(0.381)> düzenli depolama(0.315)> kompostlaþtýrma(0.143)> biyometanizasyon(0.114)> ýsýl iþlem (0.047) olarak hesaplanmýþtýr. Sonuç olarak; kaynakta ikili ayýrma durumunda katý atýk yönetim seçenek önceliðinin çevresel, sosyal ve teknik kriterler açýsýndan maddesel geri dönüþüm, ekonomik kriterler açýsýndan ise düzenli depolama olduðu belirlenmiþtir.

Bu çalýþmada, santrifüj üretim (CS) ve çözeltiden üfleme (SB) yöntemleri ile PVDF liflerinin üretimi ve karþýlaþtýrmalý karakterizasyonu gerçekleþtirilmiþtir. CS yöntemiyle üretilen örneklerde daha pürüzsüz, kalýn ve düzgün liflerden oluþan kusursuz yüzeyler elde edilirken, SB yöntemiyle ince ve kývrýmlý lifler ve yoðun lif demeti içeren yüzeyler elde edilmiþtir. Ortalama lif çaplarý CS yöntemiyle üretilen lifler için 0.827 ± 0.365 μm, SB yöntemiyle elde edilen lifler içinse 0.356 ± 0.168 μm olarak ölçülmüþtür. Her iki üretim yönteminde de elde edilen PVDF liflerinin büyük oranda β ve az miktarda α fazýnda olduðu tespit edilmiþtir. Ayný miktarda çözelti kullanýlarak yapýlan üretimlerde benzer kalýnlýkta lifli yüzeyler elde edilirken, CS örneðinde yüzeylerin gramajý yaklaþýk yarý oranda az olmuþtur. Ýnce lifler ve kalýn lif demetleri barýndýran SB örneði daha kompakt yapýya sahiptir. Bu nedenle ayný kalýnlýklardaki örneklerin filtrasyon verimleri SB için daha yüksek çýkmýþtýr. Ayný gramajdaki yüzeylerinse benzer hava filtrasyon verimi gösterdiði saptanmýþtýr. Bu sonuçlar, her iki yöntemin de PVDF liflerinin üretimine uygun olduðunu, CS yöntemiyle daha kalýn fakat kusursuz lif üretiminin saðlandýðýný, üretim yöntemlerinin lif kristal yapýsýnda önemli bir deðiþim oluþturmadýðýný göstermektedir. Ayrýca lif çapýnýn, morfolojisinin ve yüzey gramajýnýn filtrasyon performansýný önemli ölçüde etkilediði görülmüþtür. SB yüzeyinin daha kompakt yapýsý yüksek filtrasyon verimi saðlamýþtýr.