Filament inceliği ve disk tipinin DTY polyester ipliklerin fiziksel ve mekanik özelliklerine etkilerinin incelenmesi
Gülbin Fidan1, Yasemin Korkmaz2, Halil İbrahim Çelik31Gaziantep Üniversitesi, Naci Topçuoğlu MYO, Makine ve Metal Teknolojileri Bölümü, Gaziantep, Türkiye2Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Kahramanmaraş, Türkiye
3Gaziantep Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Gaziantep, Türkiye
Polyester lifi, halı endüstrisinde ATY (Hava Jetli Tekstüre İplik), DTY (Çekimli Tekstüre İplik), BCF (Hacimli Sonsuz Filament) gibi farklı formlarda halı ipliği olarak kullanım alanı bulmuştur. Filament inceliği, iplik kopma mukavemetine ve kopma uzamasına etki eden önemli bir parametredir. Farklı filament incelikleri ile üretilen hav ipliklerinin kopma mukavemeti, kopma uzaması, kıvrım kısalması, sıcakta çekme özellikleri ile bu hav ipliklerinden üretilen halıların rezilyans özelliklerinin farklı olması beklenmektedir. Filament inceliğinin yanı sıra, farklı yapılardaki poliüretan ve seramik disklerin kullanımı, DTY iplik özelliklerini etkiler. Üretim sırasında uygun disk seçimi bu nedenle önem arz etmektedir. Bu çalışmada, üç farklı filament sayılarında ve farklı disklerle üretilen DTY polyester hav ipliklerinin fiziksel özellikleri incelenmiştir. DTY hav iplikleri, 1200 denye doğrusal yoğunlukta, 3.13, 2.08, 1.56 dpf filament inceliklerinde üretilmiştir. İplik numunelerine poliüretan ve seramik olarak iki farklı disk tipinde yalancı büküm tekstüre işlemi uygulanmıştır. DTY hav iplik numunelerine kopma mukavemeti, kopma uzaması, kıvrım kısalması ve sıcakta çekme testleri uygulanmıştır. Sonuçlar istatistiksel olarak analiz edilip filament inceliğinin ve disk tipinin, iplik fiziksel özellikleri üzerine anlamlı etkiye sahip olup olmadığı belirlenmiştir. Filament inceliğinin kopma mukavemeti üzerinde anlamlı etkisi olmazken kopma uzaması, kıvrım kısalması ve sıcakta çekme üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu görülmüştür. Disk tipinin ise kopma mukavemeti, kopma uzaması, kıvrım kısalması üzerinde anlamlı etkisi varken, sıcakta çekme sonuçları üzerine etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: DTY, polyester, filament inceliği, disk tipi, hav ipliğiInvestigation of the effects of filament fineness and disc type on yarn physical and mechanical properties of DTY polyester yarns
Gülbin Fidan1, Yasemin Korkmaz2, Halil İbrahim Çelik31Gaziantep University, Naci Topçuoğlu Vocational School, Department of Machinery and Metal Technologies, Gaziantep, Turkey2Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Faculty of Engineering and Architecture, Department of Textile Engineering, Kahramanmaraş, Turkey
3Gaziantep University, Faculty of Engineering, Department of Textile Engineering, Gaziantep, Turkey
Polyester fiber has found usage as carpet yarn in different forms such as ATY (Air Textured Yarn), DTY (Drawn Textured Yarn), BCF (Bulked Continuous Filament). Filament fineness is an important parameter which affects the yarn properties. In this context, it is expected that pile yarns produced with different filament finenesses will have different breaking strength, breaking elongation, crimp contraction, and shrinkage properties, so carpets produced from these yarns will have different resilience property. In addition, usage of polyurethane and ceramic discs which have different characteristic, affect DTY yarn properties. In this study, physical properties of DTY polyester pile yarns produced with different filament numbers and different discs were investigated. 1200 denier DTY pile yarns were produced by combining filaments with 3.13, 2.08, 1.56 dpf filament fineness. Yarn production was carried out by false twist texturing method with polyurethane and ceramic discs. DTY pile yarn samples were subjected to breaking strength, breaking elongation, crimp contraction and shrinkage tests. It was observed that filament fineness had no significant effect on breaking strength but had significant effect on breaking elongation, crimp contraction and shrinkage tests. Also, disc type had significant effect on breaking strength, breaking elongation, crimp contraction and it did not have significant effect on shrinkage test.
Keywords: DTY, polyester, filament fineness, disc type, pile yarnSorumlu Yazar: Gülbin Fidan, Türkiye
Makale Dili: Türkçe