Source Investigation of Silicon in Miocene Aged Bituminous Claystones of Ilgın (NW of Konya) Area
Ali SARI1, Kamal ISMAYILZADA2, Elif AKISKA1, Fuat EROL31Department Of Geological Engineering, Faculty Of Engineering, Ankara University, Gölbaşı, Ankara2Graduate School Of Natural And Applied Sciences, Ankara University, Dışkapı, Ankara
3General Directorate Of Turkish Coal Enterprises, Yenimahalle, Ankara
Bituminous claystones in the Ilgın area, which are rich in organic matter (%TOC, average 31.24), are located above the upper coal layer. The abundance of organic matter in bituminous rocks serves as an indicator of biological productivity within the upper water column. Quartz (SiO2) in sedimentary rocks can be originated from both detrital and biological origin. Detrital quartz (SiO2) is associated with the quartz mineral found in siltstones and sandstones, posing a detrimental impact on the preservation and enrichment of organic matter. Biological silica (SiO2) serves an indicator of biological productivity, along with a presence of phosphorus (P), which acts a nutrient for planktonic organisms inhabiting the upper water column. In bituminous claystone samples from the Ilgın area, the Si/Al demonstrates a different trend compared to Zr/Nb and Ti/Al. In the examined samples, SiO2 exhibits a very weak correlation with Zr (r = 0.1148) and a weak correlation with Al (r = 0.290117). The average Si/Zr ratio (1.49-12.32) in bituminous claystone samples is 5.71; This ratio is significantly exceeds the PAAS standard (Si/Zr ratio 0.31). In addition, the close relationship between P/Al and Si/Zr ratios in the samples, as well as similar increasing trends suggest that the source of Silica in the rocks is biological, indicating notably high biological productivity within the upper water column of the lake.
Keywords: Ilgın field, Bituminous claystone, Biological productivity, Biological silicaIlgın (Konya KB’sı) Sahası Miyosen Yaşlı Bitümlü Kiltaşlarında Silisyum’un Kaynak İncelemesi
Ali SARI1, Kamal ISMAYILZADA2, Elif AKISKA1, Fuat EROL31Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Gölbaşı, Ankara2Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dışkapı, Ankara
3Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü, Yenimahalle, Ankara
Ilgın sahasındaki organik maddece zengin (%TOC, ortalama 31,24) olan bitümlü kiltaşları üst kömür tabakasının üzerinde yer alır. Bitümlü kayaçlardaki organik madde zenginliği üst su kolonundaki biyolojik üretkenliğin bir göstergesidir. Sedimanter kayaçlardaki kuvars (SiO2) hem detritik, hem de biyolojik kaynaklı olabilir. Detritik kuvars (SiO2) silttaşları ve kumtaşlarındaki kuvars minerali ile ilişkili olup, organik madde korunumu ve zenginleşmesi için olumsuzluk teşkil eder. Biyolojik silisyum (SiO2) ise üst su kolonundaki planktonik canlılar için bir besin maddesi olan P ile birlikte biyolojik üretkenliğin bir göstergesidir. Ilgın sahası bitümlü kiltaşı örneklerinde Si/Al; Zr/Nb ve Ti/Al’dan farklı bir trend izlemektedir. İncelenen örneklerde, SiO2’in Zr ile çok zayıf (r= 0,1148) ve Al ile de zayıf korelasyon (r= 0,290117) ilişkisi vardır. Bitümlü kiltaşı örneklerinde Si/Zr oranı (1,49-12,32) ortalaması: 5,71'dir; bu oran PAAS standardına göre (Si/Zr oranı 0,31) oldukça yüksektir. Ayrıca, örneklerdeki P/Al ile Si/Zr oranının yakın ilişkisi ve benzer artış eğilimleri, kayaçlardaki Silis’in kaynağının biyolojik olduğunu ve gölün üst su sütununda biyolojik verimliliğin de oldukça yüksek olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Ilgın sahası, Bitümlü kiltaşı, Biyolojik üretkenlik, Biyolojik silisyumManuscript Language: Turkish