Beton basýnç dayanýmý betonarme yapýlarýn sismik performansýný etkileyen en önemli parametrelerden birisidir. Taþýyýcý sistem elemanlarýndan karot numunesi alýnmasý, basýnç dayanýmýnýn tayininde kullanýlan en yaygýn yöntemlerden birisidir. Ancak yapý büyüklüðüne de baðlý olarak hesaplanan beton basýnç dayanýmý alýnan karot sayýsýna göre deðiþkenlik gösterebilmektedir. Bu nedenle mevcut basýnç dayanýmýnýn doðru þekilde tahmin edilebilmesi için optimum sayýda karot numunesi alýnmasý büyük önem arz etmektedir. Gerçekleþtirilen çalýþmada bina mevcut beton dayanýmýnýn daha düþük sayýda karot numunesi ile tahmin edilmesinin mümkün olup olmadýðý araþtýrýlmýþtýr. Bu kapsamda Simav depremi sýrasýnda az ve orta hasarlý olarak belirlenen 148 binadan alýnan karot numuneleri kullanýlmýþtýr. Alýnan karot numunelerinin %50’si ve %70’i rastgele seçilerek her bina için 15 farklý set oluþturulmuþtur. Oluþturulan setlerden hesaplanan basýnç dayaným deðerleri ile tüm karot numuneleri için hesaplanan basýnç dayanýmlarý karþýlaþtýrýlarak daha az sayýsa karot numunesi alýnmasý durumunda mevcut dayanýmýn ne ölçüde tahmin edilebildiði incelenmiþtir. Ayrýca beton basýnç dayanýmýnýn katlara göre deðiþkenliði ve zemin kat gibi belirli bir katýn bina basýnç dayanýmýný ne ölçüde yansýttýðý da incelenmiþtir. Elde edilen sonuçlar incelendiðinde geniþ ölçekli hýzlý deðerlendirme çalýþmalarýnda ilgili yönetmeliklerce alýnmasý gereken minimum karot sayýsýnýn %50’sinin kullanýmýn ortalama dayanýmý 8 MPa’dan yüksek binalar için mümkün olduðu deðerlendirilmektedir. Ortalama basýnç dayanýmý 8 MPa’dan daha düþük binalar içinse gerekli minimum karot sayýsýnýn %70’nin kullanýlmasý mümkün görülmektedir.

Concrete strength is one of the most critical parameters that affect the seismic performance of reinforced concrete constructions. One of the common methods to determine the concrete compressive strength is to take core samples from structural members. However, the number of taken core samples –based on the size of the construction–is important for reliable results, especially in old constructions. This study aims to investigate the possibility of determination of the concrete compressive strength values of existing buildings using lower number of core samples than the required number of cores. For this purpose, experimental results of core samples taken from 148 slightly or moderately damaged reinforced concrete buildings during 2011 Simav Earthquake. Concrete compressive strength values based on 15 different sets obtained by using 50% and 70% of the core samples of each building are compared. The compressive strength values calculated from the sets were compared with the average compressive strengths of all core samples to investigate accuracy of estimation of compressive strength with using lower number of core samples. The study also investigates whether there is a significant difference between samples taken from a single story (i.e. ground story) compared to the whole building. It is concluded that the use of %50 of the required core samples is possible for the rapid assessment or large-scale field investigation studies when the obtained concrete strength is equal to or greater than 8 MPa. However, additional core samples to complete 70% of the code required samples are required for concrete strength values lower than 8 MPa.

Ýnþaat sektöründe üstün özelliklere sahip çimento-esaslý yapý malzemelerine olan ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadýr. Bu çalýþmada, beton karýþýmlara yüksek oranda akýþkanlýk saðlayan yeni nesil polikarboksilat bazlý süperakýþkanlaþtýrýcýlarýn farklý türevleri sentezlenmiþ, karakterize edilmiþ ve silis dumaný içeren çimento hamurlarýnda performanslarý test edilmiþtir. Farklý moleküler yapýlara sahip bu polimerlerin çimento hamurlarýnýn akýþkanlýk özelliklerine etkileri Kantro mini-çökme konisi ve reometre ile zaman baðlý olarak belirlenmiþtir. Reolojik davranýþlarýn incelenmesinde Bingham ve Herschel-Bulkley olmak üzere iki farklý model yaklaþýmý kullanýlmýþtýr. Sonuç olarak, süperakýþkanlaþtýrýcý yapýsýnda fumarik asit gibi bir dikarboksilik asit bulunmasýnýn hamurlarýn iþlenebilirliði ve iþlenebilirliðin zamana baðlý korunmasýnda bir miktar etkileri olduðu belirlenmiþtir. Sentezlenen süperakýþkanlaþtýrýcýlarýn hamur yayýlma çapýný %100’ün çok üzerinde arttýrdýðý, katkýsýz hamurla yapýlan karþýlaþtýrmalarda görülmüþtür. Ayrýca çimento içerisinde yüksek performanslarý bilinen polikarboksilat bazlý katkýlarýn, bu çalýþma ile silis dumaný ve çimentoyu birlikte içeren karýþýmlarýn da zamana baðlý (2 saat) etkin akýþkanlýk davranýþý için tercih edilebileceði anlaþýlmýþtýr.

In construction sector, the necessity to cement-based materials having superior properties is increasing day by day. In this study, novel forms of new generation polycarboxylate based superplasticizers which provide higher fluidity to concrete mixtures were synthesized, characterized and their performances in cement pastes containing silica fume were tested. The influences of polymers possessing different molecular structures on the flow properties of cement pastes were determined with Kantro mini-slump cone and rheometer by time. Two different model approaches as Bingham and Herschel-Bulkley were used to examine rheological behaviours. Consequently it was determined that, the existence of dicarboxylic acid as fumaric acid in superplasticizer structure have a few effects on pastes’ workability and workability retention by time. Comparing with plain paste it was seen that, synthesized superplasticizers increase the flow diameter of paste more than 100%. Additionally, with this study it was also understood that polycarboxylate-based admixtures known to have high performances in cement can be preferrable for time-dependent (2 hours) effective flow behaviours of mixtures containing both silica fume and cement together.

Çelik yapýlardaki teknik geliþmeler ve daha geniþ uygulama alanlarý nedeniyle yapýsal stabilite problemleri üzerine yapýlan araþtýrmalarýn önemi artmaktadýr. Yanal burulmalý burkulma, özellikle kuvvetli eksenlerinde eðilmeye maruz kalmýþ çift simetri eksenli I-kesitli çelik elemanlar için önemli bir sorundur. Bu elemanlar yatay yer deðiþtirme ve dönmeye karþý uygun bir þekilde desteklenmezlerse, yük taþýma kapasitelerine ulaþamadan önce yanal burulmalý burkulma riski altýndadýrlar. Bu çalýþmada, farklý uç moment etkisi altýndaki çift simetri eksenli I-kesitli çelik elamanlarýn elastik yanal burulmalý burkulma davranýþý, önerilen bir yöntem ile birlikte çeþitli tasarým standartlarý, literatürdeki yaklaþýmlar ve sonlu eleman analizleri dikkate alýnarak incelenmiþtir. Burada önerilen yöntem, doðrusal deðiþen moment etkisi altýnda yanal burulmalý burkulma davranýþýný temsil eden diferansiyel denklemin sonlu farklar yöntemi ile çözümüne dayanýr. Kritik moment ve moment düzeltme faktörü açýsýndan bu yaklaþýmlarý karþýlaþtýrmak ve deðerlendirebilmek için farklý yatay yönde tutulma uzunluklarý ve çeþitli uç moment deðerleri dikkate alýnmýþtýr. Analiz sonuçlarý, yanal burulmalý burkulmanýn, eðilme altýnda bulunan çift simetri eksenli I-kesitli çelik elemanlar için önemli bir konu olduðu ve önerilen yöntem ile tasarým standartlarý, literatürdeki yaklaþýmlar ve sonlu elemanlar sonuçlarý ile karþýlaþtýrýldýðýnda sonuçlarýn tatmin edici bir þekilde yansýtýldýðýný göstermektedir.

Due to technical developments and wider range of applications in the steel structures, significance of the research on structural stability problems become forward. Lateral torsional buckling is a major problem especially for doubly symmetric I-shaped steel members subjected to flexure about their strong axis. If these members are not appropriately braced against lateral deflection and twisting, they are under the risk of failure by lateral torsional buckling prior to the reach their load carrying capacity. In this study, elastic lateral torsional buckling behavior of doubly symmetric I-shaped steel members under linear moment gradient is investigated considering a proposed method, several design standards and codes, approaches from the literature and finite element analysis. Proposed method herein is based on finite difference solution of lateral torsional buckling differential equation considering linear moment gradient. Different unbraced member lengths and various end moment values are considered in order to compare and evaluate these approaches in terms of critical moment and moment modification factor. Analysis results show that lateral torsional buckling is a key issue for doubly symmetric I-shaped steel members that are under flexure and it is reflected satisfactorily with the proposed method considering the design codes and standards, approaches from the literature and finite element analysis results.

Bu çalýþma, sönüm azaltma katsayýsýnýn, yer hareketinin yönüne baðlý deðiþimini incelemektedir. Bu amaçla, seçilen orijinal yer hareketlerinin, birbirine dik yatay bileþenleri, maksimum yer hýzlarýna göre gruplandýrýlmýþ ve bu yatay bileþenler, 0°’den 180°’ye kadar, 10°’lik artýmlarla döndürülmüþtür. Orijinal ve döndürülmüþ kayýtlara ait sönüm azaltma katsayýlarý, %10, %20 ve %30 sönüm oranlarý için hesaplanmýþtýr. Daha sonra, sönüm azaltma katsayýsýndaki deðiþimi, yer hareketinin yönüne baðlý olarak hesap etmek amacýyla, basitleþtirilmiþ yeni bir yöntem önerilmiþtir. Sonuçlar, yer hareketi yönünün, sönüm azaltma katsayýsýnýn hesabýnda önemli bir parametre olduðunu ve bu çalýþmada önerilen yöntemin, periyot ve sönüm oranýndan baðýmsýz olarak, sönüm azaltma katsayýsýný ortalama bazda hesaplanmasý bakýmýndan oldukça baþarýlý olduðu gösterilmiþtir.

This study investigates the dependence of damping reduction factor on ground motion orientation. For this purpose, orthogonal horizontal components of selected as-recorded ground motions, clustered according to their peak ground velocity values, were rotated from 0o to 180o with increments of 10o. Damping reduction factors of all the rotated and original records were computed for damping ratios of %10, %20 and %30. Then, a new simplified method is proposed to estimate the variation in damping reduction factor due to ground motion orientation. The results indicate that ground motion orientation is a significant parameter in computation of damping reduction factor and proposed method is quite satisfactory in estimating damping reduction factor in an average sense regardless of the period and damping ratio.

Bu çalýþma yüksek sýcaklýktaki suyun göl gibi akýntýsýz su kütlelerine verilmesini incelemektedir. Sayýsal çalýþmada PROBE isimli bir boyutlu (1B) sonlu hacim kodu kullanýlmýþtýr. Kod, yüksek sýcaklýktaki suyun ve rüzgarýn göl içindeki karýþma süreçlerine etkisine, Koriolis etkisine ve güneþ ýþýnýmý etkisine açýklamalar getirmektedir. Bu koþullar nükleer santrallerdeki soðutma iþlemleriyle alakalýdýr. Göldeki mevsimsel doðal tabakalaþmanýn ve termoklin formasyonunun sayýsal analizinde ýþýk geçirim katsayýsý, güneþ ýþýnýmý ve rüzgar hýzý kalibre edilerek gerçek göl ölçüm sonuçlarýna ulaþýlmýþtýr. Göle su giriþinde ve gölden su çýkýþýnda oluþan termal tabakalaþma bir çok durum için çalýþýlmýþtýr. Çalýþma, 1B modellemenin, bahsi geçen enerji santrallerinin soðutma iþlemlerinde su giriþ ve çýkýþýnýn uzun vadedeki sonuçlarýnýn kýsa sürede elde edilmesini gerektiren mühendislik uygulamalarýnda kullanýþlý olduðunu göstermiþtir.

This study focuses on release of high temperature water to still water bodies such as lakes and reservoirs. The numerical study is conducted using one dimensional (1D) finite volume code, PROBE. The code accounts for effect of high temperature water release, effect of wind over the lake in mixture processes, Coriolis’ effect and solar radiation. These conditions are relevant in cooling operations of nuclear power plants. Code validation is performed by reproducing natural stratification in a real lake and formation of a thermocline in summer via calibration of light extinction coefficient, solar radiation and wind velocity. The inflow and outflow of water to and from an artificial lake is studied under several scenarios when a thermal stratification exists. Study shows that 1D model is a viable tool in engineering applications when long term results of water withdrawal and release are required to be assessed in a short time during the cooling operation of aforementioned power plants.

Kuraklýk gizlice geliþen bir doðal afettir. Bu çalýþmada Standartlaþtýrýlmýþ Yaðýþ Evapotranspirasyon Ýndeksi (SPEI) Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’nde ilk kez uygulanmýþtýr. 8 meteoroloji gözlem istasyonun sýcaklýk ve yaðýþ verileri kullanýlmýþtýr. Verilere göre 8 istasyon (Adana, Antalya, Burdur, Hatay/Antakya, Isparta, Kahramanmaraþ, Mersin ve Osmaniye) 1970-2018 yýllarý arasýnda gözlem yapýlmýþtýr. Her bir istasyon için 1, 3, 6, 9 ve 12 aylýk SPEI deðerlerinin frekans analizleri hesaplanmýþtýr. Aylýk (1, 3, 6, 9 ve 12 aylýk) frekans deðerleri arasýnda kulak ve sulak dönemlerin daðýlýmlarýnýn karþýlaþtýrýlmasýnýn yapýlmasý amaçlanmýþtýr. Bulunan SPEI deðerlerinin kuraklýk sýnýflarýnda ne kadar mevcut olduðu ve bu mevcudiyet üzerinden karþýlaþtýrmalar yapýlmýþtýr.
Sonuç olarak Akdeniz Bölgesindeki tüm istasyonlarda elde edilen veriler hafif kuraklýk ile normale yakýnlýk arasýndadýr. Hem normale yakýn hem de kurak durumlarda Mersin maximum deðerler almýþtýr. Minimum deðerlere bakýldýðýnda ise diðer istasyonlara kýyasla Adana hem sulak hem de kurak durumlarda en az yüzdelik deðerlerine sahiptir.

Drought is a natural disaster developing secretly.
In this study, Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI) has been applied for in Turkey's Mediterranean Region. Temperature and precipitation data were used for 8 meteorological observation stations. According to the data, 8 stations (Adana, Antalya, Burdur, Hatay / Antakya, Isparta, Kahramanmaras, Mersin and Osmaniye) were observed between 1970-2018. Frequency analyzes of SPEI values of 1, 3, 6, 9 and 12 months were calculated for each station. Monthly (1, 3, 6, 9 and 12 months) frequency values between the distribution of ear and wetlands is intended to make a comparison. Comparisons were made on how long the SPEI values were found in drought classes and on this availability.
As a result, the data obtained from all stations in the Mediterranean region are between mild dry and near to normal. Mersin has the maximum value both in near to normal and dry conditions. When the minimum values are considered, Adana has the least percentage values in both wetness and dryness conditions compared to other stations.

Trafik kazalarý; ölüm, yaralanma ve maddi hasarlarýn yaný sýra trafik týkanýklýklarý, yol güvenliðinde azalma, gürültü ve hava kirliliði gibi olumsuzluklara da neden olmaktadýr. Dünya Saðlýk Örgütü’nün (WHO) 2015 Küresel Yol Güvenliði Durum Raporu’na göre, trafik kazalarýnda yaralanma sonrasý ölümlerin 2030 yýlýna kadar tüm ölüm nedenleri arasýnda yedinci sýraya yükseleceði öngörülmektedir. Bunun yanýnda, özellikle ülkemizin de yer aldýðý geliþmekte olan ülkeler baþta olmak üzere, ülke ekonomilerinde trafik kazalarýndan dolayý büyük miktarlarda ekonomik kayýplar da yaþanmaktadýr. Trafik kazalarýnýn azaltýlmasý amacýyla, trafikte denetimlerin artýrýlmasý, yoldan kaynaklý kusurlarýn giderilmesi, araç muayenelerinin sýklaþtýrýlmasý, kaza önleme mekanizmalarýnýn geliþtirilmesi gibi çeþitli tedbirler alýnmaktadýr. Kazalarýn gerek þiddetinin gerekse sayýsýnýn azaltýlmasýnda kaza kara noktalarý olarak adlandýrýlan, trafik kazalarýnýn yoðun bir þekilde yaþandýðý kesimlerin tespiti ve iyileþtirilmesi büyük önem arz etmektedir.
Bu çalýþmada, Coðrafi Bilgi Sistemleri’nden (CBS) yararlanýlarak að tarama yöntemleri aracýlýðý ile kaza kara noktalarýnýn tespiti yapýlmakta ve bu yöntemlerin olumlu ve olumsuz yönlerinin ortaya konulmasý amaçlanmaktadýr. Bu amaçla, Ýstanbul D100 karayolunda, basit sýralama, hücre kaydýrma ve maksimum nokta arama yöntemleri kullanýlarak kavþak ve yol kesimleri ayrý ayrý sýralanmýþ ve kaza kara noktalarý K-ortalama kümeleme yöntemi kullanýlarak belirlenmiþtir.

Traffic accidents cause fatality, injury and property damage, as well as traffic congestion, road safety, noise, air pollution, and so on. According to Global Status Report on Road Safety published by World Health Organization (WHO) in 2015, deaths after traffic injuries are predicted to become the seventh leading cause of death by 2030. Besides, economic losses are occurred in large quantities in the developing economies like our country, due to traffic accidents. Various precautions are taken to reduce traffic accidents, such as increasing the number of traffic controls, eliminating road-related defects, increasing the frequency of vehicle inspections, and developing accident prevention mechanisms. In order to reduce the severity and the number of accidents, it has importance to identify and improve the zones called accident black spots where traffic accidents have occurred frequently.
In this study, it is aimed to determine accident black spots by using Geographical Information Systems (GIS) and network screening methods and reveal the positive and negative aspects of these methods. For this purpose, the intersections and road segments at Ýstanbul D100 highway were sorted separately using simple ranking, sliding window and peak searching methods and accident black spots are determined using the K-means clustering method.

Katý atýk depolama sahasý seçimi nispeten karmaþýk bir süreçtir ve çeþitli kriterlere ve resmi düzenlemelere baðlýdýr. Bu çalýþmada, Elazýð ilinde için katý atýk depolama sahasý seçiminin uygunluðu, Çok Ölçütlü Karar Analizi (MCDA) ve Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile belirlenmiþtir. Bu amaçla, dokuz farklý kriter göz önünde bulundurulurak MCDA ile göreli önem dereceleri tanýmlanmakta ve her bir kriter için þematik haritalar CBS uygulamalarý ile hazýrlanmýþtýr. Çalýþma alaný için son depolama sahasý uygunluk haritasý, ArcGIS 9.3'ün yer paylaþýmý analiz aracý ile elde edilmiþtir. Çalýþma sonuçlarý, seçilen saha için dolgu uygunluk indeksi deðerlerinin 2.64 ile 6.10 arasýnda olduðunu ortaya koymuþtur. Depolama sahasýnýn önemli bir kýsmý, seçilen alanýn katý atýk düzenli depolama için uygun olduðunu ima eden nispeten düþük endeks deðerlerine sahiptir.

Solid waste landfill site selection is a relatively complex process and depends on several criteria and official regulations. In this study, the suitability of solid waste landfill site selection for the city of Elazýð, Turkey, was determined by Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA) and Geographic Information Systems (GIS). For this purpose, nine different criteria were taken into consideration and their degrees of relative importance were defined via MCDA and the schematic maps for each criterion were prepared with GIS applications. The final landfill site suitability map for the study area was obtained by the overlay analysis tool of ArcGIS 9.3. The study results reveal that the landfill suitability index values for the selected site range between 2.64 and 6.10. The major part of the landfill site has relatively low index values implying that the selected site is suitable for solid waste landfill.

Bursa kentinde uygulanan katý atýk yönetim modeli, kentin atýk yönetim ihtiyaçlarýna yanýt verirken, her faaliyet gibi ayný zamanda çevre üzerinde bir yük oluþturmaktadýr. Bu çalýþmada Bursa’da kentsel katý atýk yönetiminden kaynaklanan çevresel yükün analiz edilmesi ve bu yükü azaltmak için yapýlmasý gerekenlerin belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþma kapsamýnda çevresel yük, yaþam döngüsü deðerlendirmesi (YDD) ve deponi gazý etki modellemesi ile analiz edilmiþtir. Uygulanan YDD sürecinde kentsel katý atýðýn yönetimi boyunca izlediði toplama, taþýma, aktarma istasyonuna iletilme, düzenli depolama alanýnda depolanma ve oluþan gazdan enerji eldesi süreçleri sistem sýnýrlarýna dahil edilmiþtir. YDD çalýþmasý için SimaPro 8.5.0 yazýlýmý, deponi gazýnýn deðerlendirilmesi için EPA LandGem Modeli kullanýlmýþtýr. Bu çalýþmanýn sonucunda Bursa’da bir yýlda deponi gazýndan enerji üretim tesisiyle azaltýlan toplam emisyonun yaklaþýk 0,5 milyon ton karbondioksit eþdeðeri düzeyinde, bir yýlda depolama yoluyla bertaraf edilen kentsel atýðýn küresel ýsýnmaya katkýsýnýn ise yaklaþýk 44 milyon ton CO2 eþdeðeri düzeyinde olduðu görülmüþtür. Katý atýk yönetiminin kirli sis (smog) oluþumuna katkýsý yaklaþýk 55 milyon ton O3 eþdeðeri, ozon tabakasýndaki incelmeye katkýsý 647 kg CFC-11 eþdeðeri, kanserojen madde oluþumuna katkýsý 22,5 CTUh ve solunum etkisi 1732 ton PM10 eþdeðeri olarak hesaplanmýþtýr.

While the solid waste management model applied in the city of Bursa responds to the waste management needs of the city, it creates a burden on the environment at the same time like every activity. The purpose of this study was to analyze the environmental burden arising from municipal waste management in Bursa and to determine the necessary steps to be taken to reduce this burden. Environmental burden was analyzed by using life cycle assessment (LCA) approach and landfill gas impact modeling. The steps that municipal waste is subjected to throughout its life, namely collection and transport, transport to transfer station, landfilling, energy conversion from landfill gas were included into the system boundaries in LCA. SimaPro 8.5.0 software was used for the LCA study, and EPA LandGem model was employed for the assessment of the impact by landfill gas. The findings of the study showed that the emissions reduced by the landfill gas to energy plant in one year is approximately 0.5 million ton CO2 equivalent, and the contribution of municipal waste managed with landfilling as the main method to the global warming in one year is approximately 44 million ton CO2 equivalent. The approximate contribution of municipal landfilled to smog formation was calculated as 55 million ton O3 equivalent, to depletion of ozone layer as 647 kg CFC-11 equivalent, to carcinogenic substance formation as 22.5 CTUh, and to inhalation impact as 1732 ton PM10 equivalent.

Biyolojik arýtma çamurlarý organik madde, azot ve fosfor içeriði yönünden zengin bir kaynaktýr. Bu nedenle tarýmda kullanýmý oldukça önemlidir. Magnezyum amonyum fosfat (MAP) çöktürmesi sonucu elde edilen strüvit, endüstriyel hammadde ve tarýmsal gübre olarak kullaným için uygundur. Arýtma çamurlarýndan azot ve fosfor geri kazanýmý için kullanýlan yöntemlerin baþýnda asidik þartlarda azot ve fosforun sývý faza geçirilmesi gelmekte ve akabinde MAP çökelmesi ile strüvit elde edilmesi saðlanmaktadýr. Bu yöntem için en büyük sorun asidifikasyon iþlemi ile sývý faza geçen aðýr metallarin strüvite baðlanmasýdýr.
Çalýþmamýzda yeni bir çamur dezentegrasyon yöntemi darbeli elektrik alan (PEF) tekniði ile evsel nitelikteki biyolojik atýk çamurdan azot ve fosfor geri kazanýmý gerçekleþtirilmiþtir. Çalýþma iki aþamadan oluþmaktadýr. Birinci aþama; biyolojik atýk çamurdaki azot ve fosforun kimyasal eklemeden PEF tekniði ile geri kazanýmý. Ýkinci aþama ise PEF ön arýtýmý sonrasý sývý fazda elde edilen yüksek azot ve fosfordan MAP çöktürmesi ile strüvit elde edilmesi þeklindedir. MAP çökeltim testlerinde optimum sýcaklýk, pH ve çökelme süresi sýrasýyla 20 oC, 9,5 ve 24 saat olarak belirlenmiþtir. En iyi çökelme ve giderim verimi 2,5 ml MgCl2.6H2O (0,015 M) ve 2,5 ml H3PO4 (0,049M) eklenmiþ örnekte elde edildi. Çökeltim sonrasý TN ve TP giderim verimleri sýrasýyla % 52 ve % 14’dür. Çökeltim sonrasý kristal yapýlý çökelti oluþumu gözlenmiþ ve XRD analizi sonucunda bu çökeltinin strüvit olduðu tespit edilmiþtir.

Sewage sludge is a rich source of organic matter, nitrogen and phosphorus content. For this reason, its use in agriculture is very important. Strüvite obtained as a result of magnesium ammonium phosphate (MAP) settlement is suitable for use as industrial raw material and agricultural fertilizer. At the beginning of the methods used for the recovery of nitrogen and phosphorus from sludge, nitrogen and phosphorus are introduced into liquid phase under acidic conditions. Then the struvite is obtained by MAP precipitation.
The biggest problem for this method is the bonding of heavy metals passing liquid phase by acidification to struvite.In our work, a new sludge disintegration method, pulsed electric field (PEF) technique, has been used to recover nitrogen and phosphorus from the domestic biological waste sludge. The study consists of two phases. In the first stage, nitrogen and phosphorus from biological waste sludge are recovered without the addition of chemical by PEF technique. In the second stage, the strüvite is obtained by MAP precipitation from liquid phase with high nitrogen and phosphore content. The optimum temperature, pH and precipitation time were determined as 20 oC, 9.5 and 24 hours, respectively for the formation of strüvite in the MAP precipitation tests. The best precipitate and removal efficiency was obtained to the sample with 2.5 ml of MgCl2.6H2O (0.015 M) and 2.5 ml of H3PO4 (0.049M). TN and TP removal efficiencies were obtained as 52% and 14% after precipitation. After sedimentation, crystalline precipitate formation was observed and XRD analysis revealed that this precipitate was struvite.

Atrazin (ATZ) triazin herbisit olup tarým arazileri üzerindeki kontrol bitkileri için kullanýlmaktadýr. Endokrin bozucu bir pestisit olarak sýnýflandýrýlmaktadýr. ATZ, yarý ömrnün uzun olmasý, güneþ ýþýðý ve mikroorganizma ile parçalanmasý yavaþ olmasý nedeni ile nedeniyle su ve toprakta kalýcýdýr. Heterojen Fenton prosesi ile kirletici maddelerin hidroksil radikali ile oksitlenmesi ve adsorpsiyonu mümkün olup atrazinin parçalanmasý için etkili bir yöntemdir. Hidroksil radikal oluþumu hidrojen peroksit ve manyetit kullanýmý ile artýrýlabilmektedir. Bu çalýþmada atrazini giderebilmek için heterojen Foto-Fenton benzeri oksidasyon yöntemi uygulanmýþtýr. Ýstatiksel yöntemi olan yüzey yanýt yönteminde; atrazin, hidrojen peroksit ve manyetit konsantrasyonlarýnýn baðýmsýz deðiþkenlerin atrazin giderme verimi üzerindeki etkileri araþtýrýlmýþtýr. Atrazinin tamamen parçalanmasý bir saatlik reaksiyon süresinde gerçekleþtirilmiþtir. Optimum H2O2/Manyetit/ATZ oraný 10/5/0.7 olarak belirlenmiþtir ve optimum oranda atrazin giderme verimi % 97.5 olarak elde edilmiþtir.

Atrazine (ATZ) which is a triazine herbicide can be used for the control weeds on agricultural land and it is classified as an endocrine disrupting pesticide. ATZ is persistent in water and soil due to its half-life and slow degradation by means of sunlight and microorganism. The heterogeneous Fenton process is an effective technique for degrading atrazine because of the oxidation and adsorption of pollutants by hydroxyl radical. The hydroxyl radical formation has been accelerated by addition of hydrogen peroxide and magnetite. heterogeneous Photo-Fenton like oxidation were executed to remove atrazine in this study. Effects of independent variables namely the concentrations of atrazine, hydrogen peroxide and magnetite on atrazine removal efficiency were investigated by using the surface response analysis. Atrazine degradation was completely achieved with an hour. Optimal H2O2/Magnetite/ATZ ratio resulting by optimum atrazine removal efficiency (97.5%) was determined as 10/5/0.7, respectively.

Meteorolojik kuraklýk, spesifik bir kuraklýk türü olarak, bir bölgede yaðýþýn uzun vadeli ortalamalardan daha az olmasý durumunda ortaya çýkmaktadýr. Yeraltý sularýnda gözlemlenen bu olayýn tehlikeli etkilerinden biri, kuraklýklara tepki olarak su seviyesinin düþmesidir. Bu çalýþmada, iklimsel ve yeraltý suyu verileri, aralarýndaki muhtemel iliþkiyi anlamak için son yýllarda kuzeybatý Ýran’da Marand ovasýnda yer alan eðilimlerini analiz etmek için kullanýlmýþtýr. Buna göre, ilk olarak yeraltý suyu seviyesi verileri analiz edilmiþ ve zamansal eðilimleri çýkarýlmýþtýr. Daha sonra bölgenin iklimsel durumunu anlamak için Ombrotermik diyagramý kullanýlmýþtýr. Son olarak kuraklýk indeksi (SPI) ile kuraklýk analizleri yapýlmýþtýr. Çalýþmadan elde edilen sonuçlara göre, yeraltý suyu seviyesinin hem aylýk hem de yýllýk deðiþimlerinde azalýþ eðilimi tespit edilmiþtir. Ayrýca, bölgede Mayýs ve Ekim aylarý arasýndaki periyodun kurak geçtiði ve bölgenin kýsmen kuru bir iklime sahip olduðu da tespit edilmiþtir. SPI deðerleri bölgenin 2001 ve 2002 yýllarýnda ve genel olarak Temmuz ve Haziran aylarý arasýnda oldukça kurak dönemler geçirdiðini göstermiþtir. Yeraltý suyu seviyesi ve SPI deðerlerinin ortak analizi, kuraklýðýn etkilerinin yeraltý suyu seviyesi deðiþikliklerinde belirgin olduðunu ortaya çýkarmýþtýr. Buna göre, bölgenin yeraltý suyu deðiþimlerinin çoðunlukla aylýk kuraklýklarla iliþkili olduðu ve su seviyesinin beklenen þekilde ýslak ve kurak aylara tepki verdiði tespit edilmiþtir. Ancak, ayný zamanda, çalýþma alanýnýn yeraltý suyu seviyesindeki yýllýk deðiþikliklerinin, kuraklýk dönemleriyle doðrudan iliþkili olmadýðý ve bu olguda diðer faktörlerin de etkili olabileceði ortaya koymuþtur.

Meteorological drought is one specific type of drought that occurs when precipitation is less than the long-term averages in a particular area. One of the hazardous impacts of this phenomenon observed on subsurface waters is the decline of water level. In this study, the climatic and groundwater data were used to analyze their trends in Marand plain over the past decades to understand the likely relationship between them. To achieve this objective, groundwater level data were first analyzed and its temporal trends were extracted. Then, climatic condition of the region was studied using Ombrothermic diagram. Finally, drought analyses were conducted through drought index (SPI). Based on the results of the study, a descending trend were detected in both monthly and annual fluctuations of groundwater level. It’s also found that the region had a partially dry climate with a period of dry months between May and October. The SPI values showed extremely dry periods in 2001 and 2002 and months of July and June during the study period. The joint analysis of groundwater level and SPI values revealed that the impacts of drought were evident on groundwater level changes. Accordingly, the region’s groundwater fluctuations found to be mostly under the control of monthly droughts where water level responds to wet and dry months in an expected manner. However, it’s also found that the yearly changes in groundwater level of the study area were not directly correlated to drought periods, suggesting that other factors might be effective in this phenomena.

Arýtma çamurlarýnýn stabilizasyonunda kullanýlan ve net enerji üretimi ile ön plana çýkan anaerobik çürütme proseslerinin modellenmesi konusunda literatürdeki mevcut çalýþmalar proses ve model kompleksliði nedeniyle oldukça sýnýrlý sayýdadýr. Güvenilir dinamik modellenme yaklaþýmlarý; prosesin izlenmesi, proses dinamiðindeki temel mekanizmalarýn daha iyi anlaþýlmasý ve tanýmlamasý ile proses davranýþýnýn tahmin edilmesine, kontrol algoritmalarýnýn geliþtirilmesine ve dizaynýn kolaylýkla yapýlmasýna yönelik önemli bilgiler sunmaktadýr.
Bu çalýþmada; arýtma çamurlarýnýn anaerobik çürütülmesi ile stabilizasyonu ve anaerobik çürütme prosesinin modellenmesinde kullanýlan basit substrat karakterizasyon modelleri, ara substrat karakterizasyon modelleri ve ileri düzey substrat karakterizasyon modelleri tanýtýlmýþtýr. Son olarak, Anaerobik Çürütme Modeli (ADM1), ADM1 uygulamalarý ve modifikasyonlarý ve arýtma çamurlarýnýn ADM1 ile modellenmesi konusunda literatürde mevcut çalýþmalar detaylý olarak incelenmiþtir.

Due to the process and model complexity, number of available modelling studies in literature related to anaerobic processes used for the stabilization of sewage sludge are limited. Reliable dynamic modelling approaches provides important information about monitoring the process, prediction of process behavior by better understanding and defining mechanisms of process dynamic, developing the control algorithms and designing easily.
In this study, basic substrate characterization models, secondary substrate characterization models and advanced level substrate characterization models are introduced which are used in modelling of stabilization of sewage sludge via anaerobic digestion along with the process of anaerobic digestion. Finally, available studies in the literature are summarized in detail related to Anaerobic Digestion Model (ADM1), ADM1 applications and modifications and modelling of sewage sludge via ADM1.

Pestisitler, yeterli miktarda ve kalitede tarýmsal üretim gerçekleþtirmek için modern tarýmýnýn vazgeçilmezi olmuþlardýr. Kontrolsüz ve aþýrý pestisit kullanýmý, doðal kaynaklar, insanlar ve diðer canlýlar için tehlike oluþturmaktadýr. Özellikle su kaynaklarýndaki pestisit kirliliðinin kontrolü için, pestisit kullaným ve satýþýna dair verilerin saðlýklý tutulmasý, pestisit uygulamasý birlikte pestisitlerin taþýným ve dönüþüm mekanizmalarýnýn bilinmesi, izleme çalýþmalarý ile pestisit varlýðýnýn tespit edilmesi gerekmektedir. Matematiksel modeller vasýtasý ile de pestisit kirliðinin yönetiminde zaman ve ekonomik açýdan tasarruf saðlanabilecektir. Ayrýca En Ýyi Yönetim Uygulamalarý (EÝYU) gibi doðal arýtým yöntemlerinin ve alternatif kontrol tedbirlerinin havzada uygulanabilirliði araþtýralabilecektir. Bazý çalýþmalarda EÝYU kapsamýnda uygulanan bitkilendirilmiþ filtre þeritler ile su kaynaklarýnda %40 üzerinde pestisit giderimi saðlandýðý görülmüþtür. EÝYU’larýn verimliliðini araþtýrmak için karar destek sistemleri (KDS) önemli bir araç olup, pestisit türlerine ve havza yapýsýna göre giderim oranlarý deðiþmektedir. Bir metre uzunluðundaki bir bitkilendirilmiþ þerit uygulamasýnýn etkinliðini KDS ile ölçen bir çalýþmada Kaliforniya’daki domates tarlalarýnda %40-60 oranýnda pestisit giderimi saðlanýrken ayný uygulama Oregon’daki buðday tarlalarýnda %15-20 oranýnda giderim saðlamaktadýr. Bu tarz çalýþmalarýn ulusal düzeyde artmasý ile yoðun pestisit kullanýmý olan tarýmsal havzalarda pestisit kirliliðinin kontrolü kolaylaþacak, alýnabilecek tedbirler kolayca belirlenebilecektir.

Pesticide use is essential for sufficient quality and quantity production in modern agriculture. Uncontrolled and excessive pesticide use poses serious danger for human health, other living things and natural resources. It is necessary to keep track of pesticide sale and consumption data, to determine pesticide fate and transport mechanisms in the environment after application and monitoring pesticides in water sources for sustain efficient pesticide pollution control. Mathematical models are useful for the pesticide pollution control by time and money saving. It will also possible to investigate the applicability of natural treatment and alternative control methods in the basins such as Best Management Practices (BMP). As mentioned in this study, vegetated filter strip application as BMP reduces pesticide load over 40% in water sources. Decision Support Systems (DSS) are promising tool for assess the efficiency of BMPs. DSS are able to predict pesticide concentrations in the watershed that depends on pesticide types and watershed properties. In a DSS study, 1 meter vegetated filter strip application in tomato fields removes 40-60% pesticide concentration in receiving water bodies while reduces 15-20% pesticide pollution in the wheat fields in Oregon. With the increase of such studies at the national level, the control of pesticide pollution in agricultural basins with intensive pesticide use will be easier.

Bu makale, Hasanoðlan (Ankara) bölgesinin organik hidrojeokimyasal, iyot jeolojisi ve tektonik özellikleri incelenerek bölgenin petrol ve doðalgaz potansiyelinin deðerlendirilmesine yönelik bir çalýþmadýr. Çalýþma, üç aþamada yürütülmüþtür. Birinci aþamada, bölgenin stratigrafik ve tektonik iliþkilerini konu alan öncel çalýþmalar incelenmiþtir. Böylece, organik hidrojeokimyasal ve jeofizik deðerlendirmeler için gerekli olan veriler derlenmiþtir. Ýkinci aþamada, manyetik ve bölgesel gravite haritalarý hazýrlanarak çalýþma alanýndaki tektonik yapýlarýn özellikleri incelenmiþ ve olasý petrol kapaný belirlenmiþtir. Son aþamada ise, elde edilen tüm veriler birlikte yorumlanarak Hasanoðlan bölgesinin petrol ve doðalgaz potansiyeli deðerlendirilmiþtir. Bölgedeki su kaynaklarýndan alýnan su numunelerinde yapýlan TPH (Toplam Petrol Hidrokarbonlarý) analizlerinde, n-alkan hidrokarbonlar tespit edilmiþtir. Su numunelerindeki n-alkanlarýn tamamý, ham petrol (petrojenik) hidrokarbonlardýr. Olgun petrol hidrokarbonlarý içeren ve iyotça zengin sularýn varlýðý nedeniyle, bölge yüksek petrol ve doðalgaz potansiyeline sahiptir.

This article is a study to evaluate the oil and natural gas potential of the region by investigating the organic hydrogeochemical, iodine geology and tectonic characteristics of Hasanoðlan (Ankara) region. The study was conducted in three steps. In the first step, preliminary studies on the stratigraphic and tectonic relations of the region have been examined. Thus, the data required for organic hydrogeochemical and geophysical evaluations are compiled. In the second step, aeromagnetic and regional gravity maps were prepared and the possible oil trap and characteristics of the tectonic structures in the study area were determined. In the last step, all data are evaluated and oil and gas potential of Hasanoðlan region is interpreted. TPH (Total Petroleum Hydrocarbons) analysis results of water samples showed n-alkane hydrocarbons. All n-alkanes in water samples are crude oil (petrogenic) hydrocarbons. Due to the presence of mature petroleum hydrocarbons and iodine-rich waters, the region has high oil and gas potential.

Zeminlerin zayýf mühendislik özelliklerini artýrmak için doðal malzemelerin kullanýmý günümüzde daha yaygýn hale gelmiþtir. Bu durumun temel sebeplerini ekonomi, sürdürülebilirlik ve çevresel etki oluþturmaktadýr. Bu çalýþmada özellikle, Doðu Anadolu Bölgesinde yayýlým gösteren volkanik bir kayaç olan obsidiyenin (volkanik cam) özellikle taneli zeminlerin iyileþtirilmesi ve donma-çözülme olaylarýnýn sýkça yaþandýðý bölgelerdeki mühendislik yapýlarýnýn temel ve alt temel uygulamalarýnda kullanýlabilirliðinin belirlenmesi amaçlanmýþtýr.

Taneli zemine, %5, %10 ve %15 oranlarýnda öðütülmüþ obsidiyen ilave edilerek elde edilen numunelerin donma-çözülme öncesi ve sonrasý serbest basýnç mukavemetleri belirlenmiþtir. Deneyler standart proktor enerjisi altýnda sýkýþtýrýlmasý ile hazýrlanan taneli zemin numuneleri üzerinden yürütülmüþtür. En yüksek serbest basýnç mukavemetin elde edildiði 28 günlük kür sonunda, taneli zemin+%5 Obsidiyen karýþýmý, ana malzeme olan taneli zemin ile karþýlaþtýrýldýðýnda donma-çözülme öncesi %63.50, donma-çözülme sonrasý ise %52.62 oranýnda mukavemet artýþý meydana gelmiþtir. Sonuç olarak, en yüksek mukavemet artýþlarýnýn elde edildiði taneli zemin+5% obsidiyen karýþýmýnýn özellikle soðuk iklim bölgelerinde kullanýlabileceði kanaatine varýlmýþtýr.

The use of natural materials to increase the poor engineering properties of soils has become more common today. The main reasons of this situation are the economy, sustainability and environental impact. The aim of this study is to determine the usability of the obsidian, which is a volcanic rock that is spreading mostly in the Eastern Anatolia Region, on the soils and foundation strenghtening in the areas where the freeze-thaw events are frequently experienced.
5%, 10% and 15% pulverized obsidian were added to the granular soil and unconfined compressive strengths were determined before and after freezing. Experiments were carried out on granular soil samples prepared by compression under standard proctor energy. At the end of the 28 day curing period where the highest unconfined compressive strength was obtained, the granular soil + 5% Obsidian mixture increased 63.50% before the freeze-thawing and% 52.62 after freezing-thawing compared to the granular soil which is the main material. As a result, it was concluded that the highest strength increase of granular soil+ 5% obsidian mixture can be used especially in cold climatic zones.

Kuvvetli yer hareketi incelemelerinde genlik, en büyük yatay yer ivmesi ile spektral parametreler sismik açýdan tehlikeli alanlarda yapý dizaynýnda kullanýlan temel bileþenlerdir. Bu çalýþmada, bir çok aktif fayýn kesiþme noktasýnda yer alan Ankara çevresindeki ivme kayýtlarý derlenerek, sývýlaþma ve sismik þev duraylýlýðýnda da kullanýlan Arias þiddetinin deðiþimi incelenmiþtir. Büyüklüðü 4.0’den büyük olan deprem kayýtlarý incelenerek, özellikle odak noktasý Ankara þehir merkezine en yakýn olan 27 Aralýk 2007 Bala depremi kayýtlarý dikkate alýnmýþtýr. Bu depremin ana þoku Ankara ilinin batýsýnda, yeni yerleþimlerin bulunduðu yerlerde yoðun þekilde hissedilmiþtir. Ayrýca; Afyon-Dinar (1995) ile Çay (2002) depremleri, Düzce (12 Kasým 1999) depremi, Çankýrý-Orta (2002) depremi ve Eskiþehir’ de 2014 ve 2015 yýllarýnda kaydedilmiþ olan iki adet deprem incelenerek çalýþmanýn kapsamýna alýnmýþtýr. Kuvvetli yer hareketi incelemelerinde, özellikle depremin toplam süresi ve frekans içeriðinin dikkate alýndýðý Arias þiddetinin kayýtçýlardaki zamana baðlý deðiþimi hesaplanarak enerji boþalým süreleri belirlenmiþtir. Kaya ve zemin için geliþtirilen eþitliklerin farklý fay türlerine göre gerilme azaltma deðerleri de deðerlendirilerek, Ankara ve yakýn çevresi için dizayn Arias þiddeti belirlenmiþtir. Ankara’ya 50 km ve 100 km mesafede oluþacak bir depremde en yüksek Arias þiddeti 0.2 m/s ve 0.1 m/s elde edilmiþtir. Elde edilen deðerlerin sývýlaþma ve sismik þev duraylýlýðý çalýþmalarýnda kullanýlmasý için daha detaylý çalýþmalar yapýlmalýdýr.

The amplitude, peak ground acceleration and spectral ordinates are the main components of strong ground motion investigation for design within seismic regions. In this study, variation of Arias intensity as used for liquefaction and seismic slope stability was extracted from the acceleration records for the city of Ankara, whicih is located at the conjunction of several active faults. The study included the earthquake records with magnitudes greater than 4.0 with particular emphasis on December 27th 2007 Bala earthquake, since the epicenter of such earthquake is closest to Ankara. The mainshock of Bala earthquake was felt strongly around western Ankara, especially nearby new residential areas. Earthquakes of Afyon-Dinar (1995), Çay (2002), Düzce (November 12 1999), Çankýrý-Orta (2002) and two earthquakes recorded at 2014 and 2015 within Eskiþehir city were also included. Arias intensity includes the total duration and frequency content of earthquake when compared to peak ground acceleration. The variation of Arias intensity was calculated in order to determine the main energy release durations. Attenuation of Arias intensity was obtained based on the distance between the study area and recorder stations. The design Arias intensity value for central Ankara was attained including the stress drop for different fault types for rock and soil conditions. Peak Arias Intensities for 50 km and 100 km around Ankara are 0.2 m/s and 0.1 m/s. More detailed studies should be implemented to employ such values for liquefaction and seismic slope stability.

Bu çalýþmada, Orta Anadolu’da yerel depremlerin varýþ zamanlarýndan hareketle Poisson oraný Tomografisi metodu kullanýlarak üç boyutlu (3-B) hýz yapýsýný belirlenmiþtir. Bu çerçevede, toplam 27.141 adet depreme ait 109.740 adet P dalgasý ve 102.934 adet S dalgasý varýþ zamaný verisi kullanýlmýþtýr. Depremler Boðaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araþtýrma Enstitüsü’ne (KRDAE) baðlý Ulusal Pasif Hareket Sismik Aðý’na baðlý istasyonlar tarafýndan kaydedilmiþtir. Ýnceleme alanýnda bulunan deprem istasyonlarý ve deprem merkez üssü daðýlýmý, elde edilen Vp ve Vs hýz daðýlýmýnýn 40 km’ye kadar güvenilir sonuç verdiðini göstermektedir. Dama tahtasý (Checkerboard) çözünürlük testi ve ýþýn yolu daðýlýmlarý bu durumu doðrulamaktadýr. Tomografik sonuçlar, Orta Anadolu’da kabuk ve üst mantoda yanal heterojenliklerin varlýðýna iþaret etmektedir. Depremlerin bölgedeki karmaþýk tektonik ve jeolojik yapýdan dolayý genel olarak sismik hýzýn düþtüðü alanlarda oluþtuðu dikkati çekmektedir. Düþük veya yüksek hýz deðerlerine sahip olan tüm bölgelerin gerilme enerjisi birikimi için potansiyel alanlar olduðunu görülmektedir. Elde edilen Vp ve Vs modelleri, Orta Anadolu'daki mevcut sismotektonik yapýyý net bir þekilde ortaya koymaktadýr.

In this study, the three-dimensional (3-D) velocity structure was determined by Poisson ratio Tomography method based on the arrival time of local earthquakes in Central Anatolia. For this purpose, total 27,141 earthquakes’ 109,740 P waves and 102,934 S wave arrival times data were used. Earthquakes were recorded by stations related to the National Passive Motion Seismic Network connected of Bogazici University, Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute (KOERI). The earthquake stations in the study area and the earthquake epicenter distribution show that the Vp and Vs velocity distribution yielded reliable results up to 40 km. Checkerboard resolution test and ray path distributions confirm this situation. Tomographic results indicate the presence of lateral heterogeneities in the crust and upper mantle in Central Anatolia. It is seen that the earthquakes occurred in areas where the seismic velocity in general is decreased due to the complex tectonic and geological structure in the region. It is seen that all regions with low or high velocity values have potential areas for stress tensor energy accumulation. Obtained Vp and Vs models clearly show the existing seismotectonic structure in Central Anatolia.

Gömülü yeraltý yapýlarýnýn yerlerinin ve sýnýrlarýnýn belirlenmesi, yerbilimlerinde önemli bir problemdir. Sýnýr belirleme yöntemleri olarak bilinen birçok süzgeç, potansiyel alan verileri uygulamalarýnda kullanýlmaktadýr. Bu çalýþmada, önce yapay olarak oluþturulan yeraltý modeline süzgeçler uygulanmýþtýr. Elde edilen sonuçlarýn yorumlanmasýyla, yöntemlerin becerisi tartýþýlmýþtýr. Gerçek arazi verisi uygulamasýnda, Doðu Anadolu bölgesinde yer alan, Elazýð ili ve çevresini içine alan bölgenin, Bouguer gravite anomali verisine sýnýr belirleme yöntemlerinin uygulanmasýyla, bölgedeki ana faylar ve fay sistemleri belirlenmeye çalýþýlmýþtýr. Bölgenin hakim tektonik yapýlarý olan Doðu Anadolu fayý ve Güney Doðu Anadolu fayý baþarýlý bir þekilde belirlenmiþtir. Bunun yanýnda çalýþma alanýnýn kuzey kesiminde Elazýð ili ve Elazýð-Pertek-Akpazar arasýnda yaklaþýk D-B ve GB-KD uzanýmlý çizgisellikler belirlenmiþtir.

Defining the location and boundary of the buried features is an important task in earth science. Many filters, known as edge detection methods, are used in potential field data applications. In this study, the filters were firstly applied to a synthetically generated model. The result maps obtained by using the methods to the gravity anomaly of the model were compared and the skill of the methods were discussed. In the real data application, main faults and fault systems in the region have been tried to be determined by applying the boundary detection methods to the Bouguer gravity anomaly data of Elazýð province and its surroundings in Eastern Anatolia region. The East Anatolian fault and the South East Anatolian fault, which are the dominant tectonic structures of the region, have been successfully determined. In addition to this, approximately E-W and SW-NE extensional lineaments were determined between Elazýð province and Elazýð-Pertek-Akpazar in the northern part of the study area.