Polimer hibrit rulmanlarda bilezikler viskoelastik malzemeden bilyalar ise farklý malzemeden üretildiklerinden temas mekaniði çelik rulmanlarda olduðu gibi elastik temas olan Hertz temas ile incelenememektedir. Hertz temas yerine elasto-plastik temas modelinde Hertz temasla ayný olarak deðerlendirilen temas modeli kullanýlarak incelenmelidir. Elasto-plastik temas iz (indentation) model ve düzleþme (flattening) modeli olarak iki modelden oluþmaktadýr. Elasto-plastik modeller elastik, elasto-plastik ve tam plastik bölge olmak üzere üç temas bölgesine ayrýlarak deðerlendirilmektedir. Elastik temas bölgesi Hertz temasla ayný deðerlendirilmektedir. Rulmanlarýn kullaným ömürlerinin uzunluðu açýsýndan elastik bölgede ve rezonans frekansýndan kaçýnýlarak çalýþtýrýlmalarý önem taþýmaktadýr. Polimer rulmanla yataklanmýþ þaft-rulman sistemi çalýþýrken sürtünmeden dolayý oluþan sýcaklýk artýþý polimer rulmanýn elastisite modülünü, yük taþýma kapasitesini, katýlýðýný dolayýsýyla sistemin doðal frekansýný deðiþtirmektedir. Bu çalýþmada polimer rulmanlarýn sýcaklýkla deðiþen elastisite modülü deðerlerinin, rulmanýn katýlýðýnýn ve sistemin doðal frekansýnýn nasýl etkilendiðini belirlemek amacýyla temas mekaniðinin de dahil edildiði matematiksel modelleme yapýlmýþtýr. Radyal sabit çelik bilyalý polimer hibrit rulmanýn geometrik ve malzeme özellikleri kullanýlarak MATLAB programý yardýmý ile simülasyonlar yaptýrýlmýþtýr. Sonuç olarak sýcaklýk artýþýnýn polimer rulmanýn katýlýðýnýn dolayýsýyla sistemin doðal frekansýnýn düþmesine neden olduðu belirlenmiþtir. Ayný zamanda sýcaklýk artýþýnýn polimer rulmanýn yük taþýma kapasitesinde artýþa neden olduðu belirlenmiþtir.

Polymer hybrid ball bearings' balls and rings consist of different materials. Rings have been manufactured viskoelastic material. The traditional ball bearings ball-ring contact analyse with Hertzian contact theory but polymer hybrid ball bearings has not been analyse with the Hertzian contact theory. Polymer ring-ball contact has been analysed with elasto-plastic contact model instead of Hertzian contact theory. Elasto-plastic contact model has two model which are indentation and flattening. These model have been evaluated contact area as elastic region, elasto-plastic region or plastic region. Elastic contact region evaluate the same as Hertzian contact theory. Ball bearings has long lifetime to run elastic region and away from resonance condition. Friction has been caused the systems temperature to rise while the shaft-bearing system run. This condition has been caused to drop elastic modulus and stiffness of polymer bearing. Elastic modulus has been affect the bearings force capacity and stiffness.Stiffness affect the natural frequency of systems. For researching temperature effect on elastic modulus and vibration characteristic of ball bearings mathematical model has been created. Radial deep groove ball bearings geometric and material properties have been used in mathematical model. Simulations have been done via MATLAB software program. As a result, elastic modulus and natural frequency of systems' decreases with temperature rise. Although force capacity related with elastic modulus, force capacity increase with temperature rise because of critic deformation.

Günümüzde yüzey desenleme, temasta olan iki cisim arasý temas kuvvetlerinin düzenlenmesinde önemli bir yöntem haline gelmiþtir. Yüzey desenleme iþlemi genellikle elastik silindirik kiriþler kullanýlarak yapýlýr. Bu çalýþmada, elastik kiriþ dizininin konstrüksiyonel parametrelerinin; kiriþ dizininin düz, pürüzsüz ve rijit bir cisim ile arasýndaki sürtünme kuvvet genliðine etkisi sonlu-elemanlar metodu ile incelenmiþtir. Bunun için, elastik silindirik kiriþ dizinlerinin sürtünmeli hareketi sonlu-elemanlar tabanlý mühendislik programýnda oluþturulmuþtur. Oluþturulan modelin doðrulanmasý gerçekleþtirilmiþtir. Bu modelde elastik kiriþ dizinindeki destek katman kalýnlýðý, iki kiriþ arasý uzaklýk ve kiriþ sayýsý deðiþtirilmiþtir. Düz ve rijit bir cisim ile temasta olan kiriþlerin tam-kaymalý sürtünmeli hareketindeki normal ve sürtünme kuvvet genlikleri hesaplanmýþtýr. Ýki kiriþ arasý uzaklýk ya da kiriþ destek katman kalýnlýðý arttýrýldýðýnda sürtünme kuvvet genliðinde azalma meydana gelmekte olup; kiriþ sayýsýnýn tek bir kiriþ baþýna düþen sürtünme kuvvet genliðine etkisi ihmal edilebilir seviyededir.

Nowadays, surface texturing becomes a significant method in the regulation of contact forces between two bodies in contact. Surface texturing is generally carried out by using elastic cylindrical beams. In this study, the effect of elastic beam array structural parameters on friction force amplitude of beams in contact with a flat, smooth and rigid body are investigated by finite-element method. For this, the frictional motion of the elastic cylindrical beam array is modeled in a finite-element based engineering software. Validation of the established model is performed. In the model, backing layer thickness, spacing distance between two beams, and number of beams are changed in elastic beam array. Normal force and friction force amplitudes in the full-sliding frictional motion of beams in contact with a smooth and rigid body are calculated. When the spacing distance between the two beams or the beam backing layer thickness is increased, the friction force amplitude decreases; and the effect of the number of beams on the friction force amplitude per single beam is negligible.

Bu çalýþmada deðiþken rijitlikli katmanlarýndan oluþan lamine kiriþlerin burulma davranýþýný modellemek için bir kiriþ teorisi önerilmiþtir. Yer deðiþtirme alaný, orta yüzey yer deðiþtirmelerinin enine yönde Taylor serisi ile açýlmasý ve birinci derece terimlerin korunmasý ile elde edilmiþtir. Kiriþlerin rijitliði katmanlarda eðrisel elyaflar kullanýlarak deðiþken hale getirilmiþtir. Deðiþken rijitlikli tabakalar elyaf hatlarýna göre simetrik, anti-simetrik ve asimetrik olarak üç tipe ayrýlmýþtýr. Analitik modeli çözmek ve kiriþlerin yük altýnda burulmasýný tahmin etmek için yer deðiþtirme tabanlý bir sonlu eleman yöntemi kullanýlmýþtýr. Simetrik, anti-simetrik ve asimetrik deðiþken rijitlikli katmanlar ile oluþturulan kiriþler, çalýþmada önemi vurgulanan eksenel yer deðiþtirme terimlerini dikkate alarak ve ihmal ederek çeþitli katman dizilimleri için incelenmiþtir. Elde edilen sonuçlar, sonlu elemanlar analiz yazýlýmýnýn sonuçlarý ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Geliþtirilen modelin deðiþken rijitlikli katmanlara sahip kiriþler için düzgün çalýþtýðý ve hesaplamalarda eksenel yer deðiþtirme terimlerinin modele dahil edilmesinin, modelin performansýný artýrdýðý görülmüþtür.

A shear-deformable beam theory is proposed to model the torsional behavior of laminated beams composed of variable stiffness layers. The displacement field is derived by expanding mid-surface displacements in Taylor series in width coordinate and by retaining first-order terms. Stiffness of the beam is made variable by using curvilinear fibers in layers. Variable stiffness layers are categorized into three types as symmetric, antisymmetric and asymmetric based on their fiber paths. A displacement-based finite element method is used to solve the analytical model and to predict rotations of the beam under torsional load. Beams constructed with symmetric, antisymmetric and asymmetric variable stiffness layers are investigated for several lay-ups by both including and neglecting axial displacement terms. Acquired results are compared with the results of a finite element analysis software. It is observed that the developed model is working properly for beams with variable stiffness layers and including axial displacement terms in calculations improved the model`s performance.

Araçlar park halinde iken yoðun iþ temposu, gerginlik ve yorgunluk gibi sebeplerden dolayý bebekler, çocuklar veya evcil hayvanlar araç içerisinde unutulmakta ve hatta havasýzlýk veya sýcaktan ölebilmektedir. Okul servislerinde dahi çocuk unutulabilmekte ve þoförler tarafýndan fark edilmeden araç içerisinde kilitli býrakýlabilmektedir. Bu sebeple çalýþmamýzda araçlarda unutulan canlýlarýn havasýzlýk ve sýcaklýktan kaynaklý zarar görmelerini engellemek için, araç camlarýný kontrol edebilen yeni bir sensör tasarýmý ve prototip üretimi yapýlmýþtýr. Üretilen sensör park halindeki araçta yaþam ibaresi olup olmadýðýný kontrol etmekte, eðer varsa canlýnýn yaþamsal faaliyetlerine zarar gelmemesi için ortam koþullarýný denetlemektedir. Ortam koþullarý olumsuz olduðunda camlarýn kendi kendine açýlmasýný saðlayýp uyarý amacý ile alarm çalmaktadýr. Üretilen sensör için çalýþma sistematiði kurgulanýp, efektif çalýþýp çalýþmadýðý prototip olarak üretilen kontrol hacminde planlý þekilde denemeler yapýlarak test edilmiþtir. Çalýþma sistematiðine göre kodlanmýþ mikrodenetleyici; irtibatta olduðu diðer elektronik devre elemanlarý ile ortam kontrolünü saðlamýþ olup, yaþamsal faaliyetleri etkileyen kritik parametrelere ulaþýldýðýnda alarm çalarak pencerelerin otonom olarak kontrolünü gerçekleþtirmiþtir. Üretilen sensör özellikle binek araçlar ve okul servislerinde kullanýma uygun ve gelecek vadeden yenilikçi bir üründür.

When the vehicles are parked, the babies, the kids or the pets may be forgotten in the vehicle due to intense work tempo, stress and tiredness. Thus, they may die from asphyxiation or overtemperature. Even in school services, the kids may be forgotten and left locked in the vehicle via unnoticed by the drivers. For this reason, a new sensor, which can control the glasses of vehicles, was designed and manufactured prototype to secure life-beings that are forgotten in the vehicles from asphyxiation and overtemperature. The produced sensor can check whether the parked vehicle has a life-being inside or not, and if the vehicle has a life-being, the sensor can monitor the ambient conditions in the vehicle in order not to be damaged the living activities of the life-being. When the ambient conditions are harmful to the life-being, the sensor can open the glasses of the vehicle and ring an alarm to warn. A work systematic was designed for the sensor, and it was tested in the control volume produced as a prototype to observe whether it can work effectively or not. A Microcontroller was coded according to working systematically; it monitored the ambient conditions by connecting with electronic circuit elements. When the critical parameters affecting vital activities were reached, it controlled the glasses and rang the alarm autonomously. The sensor is an innovative and promising product for especially cars and school services.

Bu çalýþmanýn amacý, havanýn hacimsel debisini ölçmek ve kontrol etmek için kullanýlacak engelli akýþ ölçerlerin tasarýmý, eklemeli imalatla (3B yazýcý) üretimi, sayýsal ve deneysel performanslarýnýn karþýlaþtýrýlmasýdýr. Tasarým ve üretim kolaylýklarýnýn yanýnda yaygýn kullanýmlarý nedeniyle, engelli akýþ ölçer olarak ASME uzun yarýçaplý düþük β oranlý akýþ lülesi ve keskin köþeli orifis seçilmiþtir. Literatürde mevcut tasarým yöntemleri ile geometrik boyutlarý belirlenen ve 3-boyutlu tasarýmlarý yapýlan akýþ ölçerlerin sayýsal performanslarý, Hesaplamalý Akýþkanlar Dinamiði (HAD) ile kontrol edilmiþtir. Ayrýca eklemeli imalat yöntemi ile üretilen akýþ ölçerlerin deneysel performanslarý, yapýlan deneylerle incelenmiþtir. Ölçülecek hacimsel debi (80-300 m³/h) göz önünde bulundurularak ve akýþ ölçerlerin giriþindeki Reynolds sayýsý 12,000-46,000 aralýðýnda olacak þekilde, akýþ kanalýnýn iç çapý (152 mm) belirlenmiþtir. Basýnç kayýplarýný sýnýrlandýrmak amacýyla, her iki akýþ ölçerlerin akýþ kesit çapýnýn (d) kanal kesit çapýna (D) oraný β~0.45 seçilmiþtir. Deneysel çalýþmalarda; akýþ ölçerlerin yukarý akýmýnda akýþýn daha kýsa mesafede geliþmesi ve gerekli boru uzunluðunun kýsaltýlmasý amacýyla tasarlanan, boru demeti tipi akýþ düzleþtiricinin etkenliði ve akýþ ölçerin aþaðý akýmýndaki fanlar ile akýþ ölçerler arasýndaki mesafenin ölçümlere etkisi de incelenmiþtir. Sayýsal sonuçlarýn teorik tasarým hesaplarýyla; akýþ lülesinde ortalama %1.6 ve orifiste ortalama %7.8 fark ile uyumlu olduðu görülmüþtür. Deneysel sonuçlarýn da teorik sonuçlarla; akýþ lülesinde ortalama %8 ve orifiste ortalama %14.3 fark ile uyumlu olduðu elde edilmiþtir. Sayýsal ve deneysel sonuçlar arasýndaki ortalama fark; akýþ lülesinde %7.3 ve orifiste %14.8’dir. Her iki akýþ ölçerin deneysel sonuçlarý kullanýlarak, basýnç düþümüne baðlý hacimsel debi denklemleri türetilmiþtir.

The aim of this study was to design obstruction flow meters to measure and control the volumetric flow of air, to manufacture them with additive manufacturing (3D printer) and to compare numerical and experimental performance. An ASME long radius low β flow nozzle and sharp-edge orifice was the obstruction flow meter of choice due to ease of design and manufacture and common use. This study employed Computational Fluid Dynamics (CFD) to compare the numerical performance of 3D flow meters, whose geometric dimensions are determined using current design methods in the literature. Experiments were performed to calculate the performance of the obstruction flow meters produced using additive manufacturing. The inner diameter of the flow channel (152 mm) was based on the volume flow rate of 80 to 300 m³/h and the Reynolds number of 12,000 to 46,000 at the inlet of the flow meters. The ratio of the flow cross section diameter (d) of the flow meters to the channel cross section diameter (D) was β~0.45 to limit pressure losses. The effectiveness of the tube bundle-type flow straightener and the effect of the distance between the flow meters and fans downstream of the flow meter on measurements were also investigated in the experiments to develop the flow at the upstream of the flow meters at a shorter distance and to shorten the tube length. The numerical results agreed with the theoretical design calculations with an average difference of 1.6% in the flow nozzle and an average difference of 7.8% in the orifice. The experimental results also agreed with the theoretical results with an average difference of 8% in the flow nozzle and an average difference of 14.3% in the orifice. The mean difference between the numerical and experimental results was 7.3% and 14.8% in the flow nozzle and orifice, respectively. Volume flow rate equations based on pressure drops were developed using the experimental results of both flow meters.

Bu çalýþmada, elektrospinning yöntemi ile üretilen poliüretan (PU) nanofiber mat, fiberglas (FG) ve karbon fiber (CF) polimer kompozitlerde takviye maddesi olarak kullanýldý. Ayrýca mekanik özellikleri sepiolit ve SiO2 toz takviyeli kompozitlerle karþýlaþtýrýlmýþtýr. Kompozitlerin mekanik özellikleri çekme ve eðilme testleri kullanýlarak deðerlendirildi. Bunun yanýnda, kompozitin morfolojisi mikroskopi teknikleriyle deðerlendirildi. Bulgular, nanofiber katkýlý FG ve CF kompozitin, takviyesiz ve rakip kompozitlere kýyasla daha yüksek çekme mukavemetine sahip olduðunu göstermektedir; gerilme mukavemeti, FG-Nanofiberler için 135 MPa ve CF-Nanofiberler için 134 MPa bulundu. Öte yandan, eðme analizi, toz dolgu maddesinin iþlenmemiþ kompozite karþý zayýf eðilme gerilimine sahip olduðunu gösterdi. Bununla birlikte, FG-Nanofiberler ve CF-Nanofiberler sýrasýyla 197 MPa ve 553 MPa'ya ulaþtý. Nanofiber katkýlý kompozitlerin daha iyi mekanik özellikleri göstermesi, farklý yönlerden tüm yükleri destekleyen nanoliflerin rastgele daðýlýmýndan kaynaklanmaktadýr. Kompozitlerin enine kesit analizi sonucunda, tozlarýn heterojen olarak daðýldýðýný ve bazý yerlerde bir miktar aglomerasyon gözlemlendiðini gösterdi. Genel olarak, PU nanoliflerin eklenmesinin kompozitlerin mekanik özelliklerini arttýrdýðý ve CF kompozitleri için daha belirgin olduðu sonucuna varýldý.

In this study, the polyurethane (PU) nanofibers mat produced by electrospinning method was used as filler in the polymer composites; fiberglass (FG) and carbon fiber (CF) were employed as reinforcement materials. Moreover, their mechanical properties were compared to sepiolite and SiO2 powder reinforced composites. The mechanical properties of composites were evaluated using tensile and flexural tests. Moreover, the morphology of composite was assessed by microscopy techniques. The findings show that the nanofiber-doped FG and CF composite had higher tensile strength compared to unreinforced and rival composites; the tensile strength was 135 MPa for FG-Nanofibers and 134 MPa for CF-Nanofibers. On the other hand, the flexural analysis showed that the powders filler had poor flexural stress against untreated composite. However, FG-Nanofibers and CF-Nanofibers reached 197 MPa and 553 MPa, respectively. The better mechanical properties of nanofiber doped composites were due principally to the random distribution of nanofibers which support all loads from different directions. The cross-section analysis of composites demonstrated that the powders were distributed heterogeneously and some agglomeration was observed at some locations. Generally speaking, it can be concluded that the addition of PU nanofibers increased the mechanical properties of composites, and it was more pronounced for CF composites.

Referans malzemeler (RM'ler), laboratuvarlarýn test sonuçlarýnýn güvenilirliðini kanýtlamak için kullandýklarý temel malzemelerden biridir. Bu araþtýrmada, ISO 6892-1'e göre çekme testlerinde kullanýlmak üzere RM'nin geliþtirilmesi için ön çalýþmalar yapýlmýþtýr. Bu amaçla, verilen standarda uygun EN 10130: 2006 kalite 1 mm kalýnlýðýnda çelik sacdan kemik þeklinde yassý numuneler hazýrlanmýþtýr. Önerilen RM'nin ölçüm belirsizliði ve deðer atamasýnýn hesaplanmasý için homojenlik testleri ve laboratuvarlar arasý karþýlaþtýrma testleri yapýlmýþtýr. Sonuçlar ticari sertifikalý referans malzemelerle (CRM'ler) karþýlaþtýrýldý. Önerilen RM'nin göreceli belirsizlik deðerlerinin ticari CRM'ler ile uyumlu olduðu bulundu. Bu nedenle üretilen bu RM'ler laboratuvarlar için kalite kontrol çalýþmalarýnda kullanýlabilir, ayrýca bu çalýþmada önerilen üretim yolu ile her laboratuvar kendi ihtiyaçlarýna göre RM üretebilir.

Reference materials (RMs) are one of the basic materials used by the laboratories to prove the reliability of their test results. In this research, preliminary studies have been carried out to develop RM to use in tensile tests according to ISO 6892-1. For this purpose, bone shape flat specimens were prepared from EN 10130: 2006 quality 1 mm thick sheet steel related to given standard. Homogeneity tests and inter-laboratory comparison tests were performed for calculation of measurement uncertainty and value assignment of proposed RM. Results were compared with commercial certified reference materials (CRMs). It was found that relative uncertainty values of proposed RM were coherent with commercial CRMs. Therefore, these produced RM can be used in quality control studies for laboratories, also by production route of proposed in this study, every laboratory can be produce RM related to their needs.

Al7075 alaþýmlarý, otomotiv endüstrisinde, askeri araçlarýn ve uçaklarýn bileþenlerinde, kauçuk ve plastik kalýplarda yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Ayrýca, benzer Al alaþýmlarý, uzay araþtýrmalarýnda mekanik parçalar için sýklýkla kullanýlmaktadýr. Bu nedenle, vakum altýnda aþýnma özelliklerinin incelenmesi, atmosfer ortamýndaki aþýnma özellikleri kadar vazgeçilmezdir. Ancak söz konusu alaþýmlarýn aþýnma performansý beklentileri karþýlayamamaktadýr. Bu baðlamda, bu çalýþmada nitrürlenmiþ Al7075-T6'nýn atmosfer ve vakum ortamlarýnda aþýnma özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Oluþturulan AlN tabakasýnýn yüzey karakterizasyonu ve faz analizi, taramalý elektron mikroskobu, enerji daðýtýcý X-ýþýný spektrometresi, 3D optik profilometre ve X-ýþýný difraktometresi ile belirlenmiþtir. Numunelerin sertliði, Vickers mikro sertlik test cihazý kullanýlarak belirlenmiþtir. Numunelerin aþýnma performansý, bilye disk esaslý aþýnma test cihazý kullanýlarak atmosfer ve vakum ortamlarýnda incelenmiþtir. Her iki koþul için de en iyi aþýnma performansý nitrürlenmiþ numunelerden elde edilmiþtir. AlN tabakasýnýn (0,19), ortam havasý altýnda alt tabakanýn (0,60) sürtünme katsayýsýný önemli ölçüde azalttýðý gözlemlenmiþtir. Nitrür tabakasý sayesinde, alaþýmýn atmosfer ortamýndaki aþýnma direnci dikkate deðer bir þekilde iyileþtirilmiþtir. Ayrýca aþýnma oraný açýsýndan nitrür tabakasýnýn aþýnma performansý, ortam havasýnda (0.00010 mm3/Nm) vakum ortamýna (0.00087 mm3/Nm) göre daha iyi olduðu gözlemlenmiþtir. Hatta numunelerdeki aþýnma yolunun çok ince olduðu ve neredeyse fark edilemez olduðu gözlemlenmiþtir.

Al7075 alloy is commonly used in the automotive industry, components of military vehicles and aircraft, rubber and plastic moulds. Also, similar Al alloys are frequently used for mechanical parts in space exploration. Therefore, investigation of the wear properties under a vacuum environment is as indispensable as wear properties under an atmosphere. However, the wear performance of this alloy cannot meet the expectations. This paper reports the investigation of the obtained wear properties of Al7075-T6 alloy after plasma nitriding in ambient air and vacuum environments. The surface characterization and phase analysis of the formed AlN layers are determined by scanning electron microscope, energy dispersive X-ray spectrometer, 3D optical profilometer and X-ray diffractometer. The hardness of the nitride layer is established using Vickers micro-hardness tester. The wear performance of the untreated and nitride sample is investigated under 1N constant load at ambient air and vacuum environment. As a result of wear tests, the best wear performance of both conditions has been obtained from nitrided samples. The AlN layer (0.19) is observed to notably reduced the coefficient of friction of the substrate (0.60) under ambient air. Besides, it is observed that the nitride layer is better in ambient air (0.00010 mm3/Nm) than in vacuum environment (0.00087 mm3/Nm) in term of wear rate. In fact, the wear track on the nitrided sample is very thin under ambient air, and nearly imperceptible.

Bu çalýþmada, büyük çökmeli izotropik ince plakanýn serbest titreþim analizi incelenmiþtir. Büyük çökme, tek tarafý sabitlenmiþ plakaya harici bir daðýtýlmýþ dikey yük uygulanarak ve ardýndan diðer uçtan sabitlenerek elde edilir. Bükülmüþ esnek levhanýn doðrusal olmayan çökme eðrisi, kiriþlerin büyük çökme denkleminden elde edilir. Eðri ince levha, dört düðümlü dörtgen yassý kabuk eleman dikkate alýnarak sonlu elemanlar yöntemi kullanýlarak modellenmiþtir. Yük parametresinin doðal frekans parametreleri ve mod þekilleri üzerindeki etkileri incelenmiþtir. Sonuçlar, tablolar ve grafikler halinde verilmiþtir. Ek olarak, mevcut modelden elde edilen doðal frekans parametreleri, mevcut modelin güvenilirliðini ve geçerliliðini doðrulamak için ANSYS yazýlýmý ile karþýlaþtýrýlýr. Eðri ince levhayý oluþturan yük parametresi, levha yapýsýnýn mod þekillerini deðiþtirir.

In this study, the free vibration analysis of cantilever isotropic thin plate, which is a large deflected, is investigated. The large deflection is obtained by applying an external distributed vertical load on the cantilever plate then fixing from the other end as the deflection is large. The non - linear deflection curve of the largely deflected flexible plate is obtained from the large deflection equation of the beams. The curved thin plate is modeled by using the finite element method considering a four-node quadrilateral flat shell element. The effects of the load parameter on the natural frequency parameters and mode shapes are investigated. The results are given in tables and graphics. In addition, the natural frequency parameters obtained from the present model are compared with those of ANSYS software to verify the reliability and validity of the present model. The load parameter that forms the curved thin plate changes mode shapes of the plate structure.

Bu çalýþmada, karbon nano tüp (CNT) katkýlý cam fiber/epoksi (GFRP) ve karbon fiber/epoksi (CFRP) kompozit borusal yapýlarýn ezilme ve enerji emilimi davranýþlarý incelenmiþtir. Çalýþma iki ana kýsýmdan oluþmaktadýr. Birinci kýsým, deneysel çalýþmalardan oluþmaktadýr. Bu aþamada fonksiyonelleþtirilmiþ çok duvarlý CNT katkýlý (aðýrlýkça %0.1; 0.2; 0.3; 0.5; 1; 2 oranlarýnda) ve katkýsýz cam fiber/epoksi kompozit plakalar, el yatýrmasý yöntemi ile üretilmiþ ve çekme, basma ve kayma deneyleri gerçekleþtirilerek kompozit malzemelerin mekanik özellikleri belirlenmiþtir. Bu incelemeler sonucunda çeki, basý ve kayma mukavemeti açýlarýndan kompozit numune için %0.5 CNT oranýnýn en uygun olduðu görülmüþtür. Ýkinci kýsým ise, sayýsal çalýþmalardan oluþmaktadýr. Bu aþamada belirlenen mekanik özellikler kullanýlarak, sonlu elemanlar tabanlý bir paket programý (ABAQUS) yardýmýyla kare ve dairesel kesitli cam elyaf/epoksi ve karbon elyaf/epoksi kompozit borularýn yarý statik ezilme ve enerji emilimi davranýþlarý sayýsal olarak incelenmiþtir. Karbon fiber/epoksi kompozit malzemeye ait malzeme özellikleri literatürden elde edilmiþtir. Sayýsal analizler sonucunda karbon fiber takviyeli dairesel kesitli kompozit borularýn spesifik enerji emilimi kapasitesinin diðer borularla karþýlaþtýrýldýðýnda daha yüksek olduðu görülmüþtür.

In this study, crushing and energy absorption behavior of carbon nanotube (CNT) reinforced glass fiber/epoxy (GFRP) and carbon fiber/epoxy (CFRP) composite tubular structures has been investigated. The study consists of two main parts. First part deals with the experimental studies. At this stage, functionalized multi-walled CNT added (at weight percentages of 0.1; 0.2; 0.3; 0.5; 1; 2%) and additive free GFRP composite plates were produced using hand lay-up method and tension, compression and shear tests were carried out to determine mechanical properties of the composite materials. As a result of these investigations, 0.5 % CNT addition is determined to be most suitable rate for the composite in terms of tension, compression, and shear strength. The second part deals with the numerical studies. At this stage, quasi-static crushing and energy absorption characteristics of circular and square cross-section GFRP and CFRP tubes were investigated numerically using the determined mechanical properties in a commercial finite element based software (ABAQUS). The mechanical properties of CFRP tubes were taken from the existing literature. As a result of numerical studies, the specific energy absorption capacity of circular CFRP tubes was found to be most efficient compared to the other tubes.

Yanma gazlarý ve yanma odasý duvarlarý arasýnda meydana gelen ýsý geçiþi, emisyonlarý ve motor performansýný etkilediðinden dolayý önemli bir konudur. Diðer taraftan, silindir içi ýsý geçiþine etki eden birçok motor çalýþma parametresi bulunmaktadýr. Bunlar arasýnda motor momenti ve sýkýþtýrma oraný motor ýsý transferinde oldukça etkilidir. Bu sebeple, bu çalýþmada sýkýþtýrma ateþlemeli bir motorda yanma gazlarý ve yanma odasý duvarlarý arasýnda meydana gelen ýsý transferine motor momenti ve sýkýþtýrma oranýnýn etkileri incelenmiþtir. Yanma odasýnda genel ýsý taþýným katsayýsý hesaplanmasý için literatürde sýklýkla kullanýlan Hohenberg, Woschni, Nusselt, Eichelberg ve Sitkei-Ramanaiah baðýntýlarý kullanýlmýþtýr. Ayrýca, çalýþmada çeþitli ýsý transferi karakteristikleri (ýsý akýsý, yanma odasý elemanlarýnda ýsý kaybý, birim krank açýsýnda ýsý geçiþi deðiþimi) deðerlendirilmiþtir. Yapýlan çalýþmada, sýkýþtýrma oraný ve motor momentinin, ýsý taþýným katsayýsýný ve ýsý akýsýný önemli oranda etkilediði görülmektedir. Sitkei-Ramanaiah baðýntýsýyla hesaplanan ýsý geçiþi karakteristikleri en yüksek deðerleri verirken Eichelberg baðýntýsý en düþük deðerleri vermiþtir. Yanma odasýnda en fazla ýsý kaybý pistonda oluþmuþtur.

The heat transfer between gases and combustion chamber walls is an important issue because of affecting the emissions and engine performance. On the other hand, there are a number of engine operation parameters impacting on the in-cylinder heat transfer. Of these parameters, compression ratio and engine torque are of significant influence on the engine heat transfer. For this reason, in this study the effects of compression ratio and engine torque on the heat transfer between gases and combustion chamber walls in a compression ignition engine were studied. The most used correlations such as Hohenberg, Woschni, Nusselt, Eichelberg, and Sitkei-Ramanaiah were used to calculate the overall convective heat transfer coefficient in the combustion chamber. Moreover, various heat transfer characteristics (heat flux, heat loss in combustion chamber parts, heat transfer rate) were evaluated in this study. In the performed study, it was shown that compression ratio and engine torque affected significantly the heat transfer coefficient and heat flux. While heat transfer characteristics calculated by Sitkei-Ramanaiah correlation had the highest value, Eichelberg correlation had the lowest values. The most transferred heat among the combustion chamber parts occurred in the piston.

Þehir içi daðýtým faaliyetlerinin artan maliyetleri ve neden olduðu sorunlar (trafik, çevre kirliliði, gürültü, araç kazalarý, vb.) hakkýnda artan kaygýlar, bu alanda yenilikçi yaklaþýmlara olan ihtiyacý giderek artýrmaktadýr. Ön plana çýkan söz konusu yaklaþýmlardan birisi de Kitle destekli daðýtým (KDD) modelidir. Yolcu ve paket taþýmacýlýðýný bütünleþtirerek atýl araç kapasitelerinin faydalý bir þekilde kullanýlmasýný amaçlayan bu modelde, kiþilerin küçük ekonomik kazançlar saðlamak ve/veya daðýtým faaliyetlerinin çevreye verdiði zararlarý azaltýlmasýna katký sunmak amacýyla kendi seyahatleri sýrasýnda yollarý üzerindeki servis noktalarý arasýnda paket taþýmacýlýðý yapmasý öngörülmektedir. Bu çalýþmada, KDD faaliyetlerinin etkin bir þekilde yürütebilmesi için gerekli olan servis noktalarýnýn/paket otomatlarýnýn þehrin hangi noktalarýna hangi kapasiteler ile kurulmasý gerektiðini belirlemek için çözülmesi gereken stratejik seviye “KDD servis aðý tasarýmý” problemini literatüre tanýtýyoruz. Ýki seviyeli, senaryo tabanlý belirsiz bir tamsayýlý program olarak modellediðimiz problemin çözümü için etkin bir Benders Ayrýþtýrma algoritmasý önermekteyiz. Gerçekleþtirdiðimiz geniþ kapsamlý hesapsal çalýþmalar geliþtirdiðimiz çözüm yönteminin etkinliðini ortaya koymakta, önemli yönetimsel çýkarýmlar sunmaktadýr. Elde ettiðimiz sonuçlar, hýzlý paket taþýmacýlýðý gibi oldukça zorlu ve maliyetli (ekonomik ve çevresel) bir daðýtým faaliyeti için iyi tasarlanmýþ bir KDD modelinin önemli kazanýmlar saðlayabileceðini göstermektedir. Nispeten küçük sayýda (çalýþtýðýmýz problem örneklerinde en fazla 60 adet) servis noktalarý ile daðýtýmlarýn önemli bir kýsmýnýn (çalýþtýðýmýz problem örneklerinde %56’ya kadar) “kitle” tarafýndan yapýldýðý etkin bir KDD sisteminin teþkil edilebileceðini gösteren bu sonuçlar, önerilen yenilikçi yaklaþýmýn uygulanabilirliði konusunda önemli ipuçlarý vermektedir.

With the rising concerns over the increasing costs and negative externalities of city-logistics, the need for innovative approaches to come up with low cost and environmentally friendly distribution systems is on the rise. One such innovative approach is crowd-shipping (CS). In this model, which aims to combine packet and passenger transfers to utilize redundant transportation capacity, the individuals who want to earn small compensations and/or help the environment are employed to carry out package transfers between service points on the paths of their already planned trips. In this study, we introduce the strategic level CS network design problem, which needs to be solved to determine the locations and the capacities of the service points in the urban area to establish an efficient CS delivery system. We propose a novel Benders Decomposition algorithm to solve this challenging problem that we model as a scenario based two-stage stochastic integer program. The results of our comprehensive numerical experiments attest to the efficacy of the approach to solve practical size problem instances and provide significant managerial insights, showing that such a well-designed CS network can provide savings (in terms of both economic and environmental costs), even in the case of express package transfers with very stringent delivery lead time restrictions. In particular, our results show that by carefully choosing the locations and the capacities of the service points, it is possible to carry out a significant portion of express deliveries with the crowd provided delivery capacity (up to 56% in our experiments) without deploying a very large number of them (less than 60 in all our experiment) in the region, indicating the strong potential and applicability of the CS delivery systems in real world delivery operations.

Tedarik zinciri risk yönetimi faaliyetleri, iþletmelerin tedarik zinciri faaliyetleri kapsamýnda karþýlaþtýklarý veya karþýlaþabilecekleri riskleri ortadan kaldýrmaya veya en aza indirmeye çalýþýr. Bu çalýþmanýn temel amacý tedarik zinciri risk faktörlerini tanýmlamak ve önceliklendirmektir. Çalýþmanýn içeriðinde ilk olarak literatürden tedarik zinciri riskleri elde edilmiþ, daha sonra elde edilen riskler gruplandýrýlmýþ ve birleþtirilmiþ ve çalýþmada dikkate alýnacak bir özet risk tablosu oluþturulmuþtur. Ýkinci olarak, oluþturulan risk tablosundaki riskleri deðerlendirmek için bir anket oluþturulmuþ ve 391 kullanýcýdan deðerlendirmeler alýnmýþtýr. Toplanan sonuçlara göre temel riskler, Yapýsal Eþitlik Modeli (YEM) yardýmýyla istatistiksel olarak deðerlendirilmiþ ve model sonuçlarýna göre Bulanýk Analitik Hiyerarþi Süreci (Bulanýk AHP) yöntemi ile alt riskler önceliklendirilmiþtir. Elde edilen sonuçlarýn yardýmýyla, tedarik zincirindeki bireyler ve / veya iþletmeler için öncelikli riskler konusunda eylem planý önerileri geliþtirilmiþtir. Eylem planýna dahil edilecek ana riskler ve alt risklerden hangilerinin barýndýrdýðýný belirlemek için Pareto Analizi kullanýlmýþtýr. Çalýþmanýn sonuçlarýna göre, en önemli ana risk olarak arz ve talep riskleri olarak belirlenirken; satýn alma maliyeti; materyal dizayn deðiþiklikleri; düzensiz talep tahminleri; tedarikçi kaynaklý riskler; transit zaman deðiþkenliði; müþteriden kaynaklý riskler; kýsýtlý teslimat zamanlarý ve ürün yaþam döngüsü riskleri eylem planýnda en önemli alt riskler olarak belirlenmiþtir.

Supply chain risk management activities attempt to eliminate or minimize the effects of risks that businesses face or may encounter within the scope of supply chain activities. The main aim of this study is to define, decide, and prioritize the supply chain risk factors. In the content of the study, first, supply chain risks from the literature were gathered and then the obtained risks were grouped and combined and a summary risk table to be considered in the study was created. Second, a questionnaire was created to evaluate the risks in the created risk table, and evaluations were received from 391 users. According to the collected results, the main risks were evaluated statistically with the help of the Structural Equation Model (SEM), and then sub-risks were prioritized by the Fuzzy Analytical Hierarchy Process (Fuzzy AHP) method according to the model results. With the help of obtained results, action plan suggestions developed for individuals and/or businesses in the supply chain over prioritized risks. Pareto Analysis was used to determine which of the sub-risks hosted by the main risks and the sub-risks that will be included in the action plan. According to the results of the study, supply and demand risks are obtained as the most important main risks; procurement cost; frequency of material design changes, inaccurate demand forecasts, risks arising from supplier, risks arising from the costumer, transit time variability risks are identified as the most important sub-risks in the action plan.

Yedek parça envanter yönetimi, özellikle madencilik gibi makine bazlý seri ve aralýksýz üretim saðlamayý hedefleyen sektörler için, minimum maliyetle yüksek ekipman kullanýlabilirliðini sürdürmek açýsýndan hayati önem taþýmaktadýr. Bu çalýþmada, Türkiye'nin büyük ölçekli üretim yapan bir madencilik þirketi için, toplam envanter bazlý masraflarý en aza indirecek þekilde, optimum sipariþ adet ve zamanlarýnýn belirlenmesini saðlayan bir matematiksel modeli kullanýlarak, envanter yönetimi probleminin çözümlenmesi amaçlanmýþtýr. Yapýlan çalýþma içerisinde, maden þirketinin mevcut envanter sistemi incelenmiþ ve elde edilen gerçek veriler ile, seri ve sürekli üretim gerektiren mekanize sistemlerin verimliliðinde büyük öneme sahip olan endüstriyel yaðlar için bir vaka çalýþmasý yapýlmýþtýr. Yapýlan çalýþma sonucu, þirketin mevcut endüstriyel yað envanter politikasýnýn, yýllýk 18,566 TL'ye kadar tasarruf saðlayarak finansal olarak iyileþtirilebileceði gözlemlenmiþtir.

Spare parts inventory management is of vital importance in maintaining high equipment availability at minimum cost, especially for industries utilizing fully mechanized systems and aiming mass and continuous production such as mining. In this paper, it is intended to solve the spare parts inventory problem of a large-scale mining company operating in Turkey, by proposing a mathematical model to optimize the spare parts provisioning strategy in such a way that the total inventory related cost is minimized. Based on the current system analyzed and the real data provided by the company, a case study is conducted on inventory management problem of industrial lubricants, having a great importance in fully-mechanized systems to provide mass and continuous production. The optimization results show that the company's current lubricating oil inventory policy can be improved financially by yielding an annual saving up to ₺18,566.

Ýþ atölyesi planlamasý, 'emek yoðun proje tipi üretim' için zor bir konudur. Çünkü bu tür bir üretimde, gerçek iþlem süreleri üretim bitene kadar tam olarak bilinmez ve bu iþlem süreleri sipariþin teknik özelliklerine göre deðiþir. Ýþlem sürelerini tahmin etmek için olasýlýk daðýlýmlarýný kullanmak uygun bir yöntemdir. Bu makale, emek-yoðun proje tipi çalýþan kaynak atölyesinin deðiþken iþ istasyonu kýsýtlamalarý altýnda planlanmasý için endüstriyel bir uygulama sunmaktadýr. Bu kýsýt, ürünlerin boyuna baðlý olarak ortaya çýkan özel bir üretim þeklinin sonucudur. Amaç, bir grup bekleyen iþ emrinin tamamlanma süresini en aza indirmektir. Genetik algoritma (GA) bu amaçla, atölyeye girmeyi bekleyen iþ emirlerinin atölyeye giriþ sýrasýný oluþturmak ve bunlarý 6 özdeþ kaynak istasyonuna göndermek için kullanýlýr. Atölyenin dinamik koþullarý, Arena simülasyon programý ile simüle edilir. Algoritmanýn girdi verileri olarak stokastik iþlem süreleri kullanýlýr. Kaynak iþ istasyonu çizelgeleme için deðiþken iþ istasyonu kýsýtlamasý altýnda stokastik iþleme sürelerinin kullanýlmasý daha önce araþtýrýlmamýþtýr. Deneysel sonuçlara göre, GA ve Arena simülasyonu birlikte, deðiþken iþ istasyonu kýsýtlamasý altýnda bu tür problemlerde bir grup iþin toplam tamamlanma zamanýný etkili bir þekilde azaltmaktadýr. GA destekli Arena çizelgesi, bu sorun için GA kullanmadan önerilen çizelgeden daha iyi performans gösterir. Simülasyon sonuçlarý, bekleyen sipariþlerin toplam üretim süresinin, GA kullanýlmadan önerilen çizelgelerle karþýlaþtýrýldýðýnda yaklaþýk % 9,25 oranýnda azaldýðýný göstermektedir.

Job-shop scheduling is a difficult issue for 'labor-intensive project type manufacturing'. Because in this type of production, the actual processing times are not exactly known until the production is finished and these processing times vary depending on the order’s technical specifications. It is an appropriate method to use probability distributions to forecast the processing times. This paper provides an industrial application for the scheduling of a labor-intensive project type working welding job-shop under variable workstation constraints. This constraint is consequence of a special production type that is depending on the length of the products. The aim is minimizing the makespan of a group of waiting orders. Genetic algorithm (GA) is used for this purpose to establish the entry sequence of the job-shop's waiting orders and dispatching them to the 6 identical welding stations. The dynamic conditions of the job-shop are simulated by the Arena simulation program. Stochastic processing times are used as the input data of the algorithm. Using stochastic processing times under variable workstation constraint for welding job-shop scheduling is not investigated previously. According to the experimental results, GA and Arena simulation together effectively reduces the makespan in this type of problem under variable workstation constraint. The GA aided Arena schedule outperforms the schedules proposed without using GA for this problem. Simulation results indicate that the total manufacturing time of pending orders is nearly 9.25% reduced when compared with the schedules proposed without using GA.

sürdürülebilirliði adýna kritik bir karardýr. Yer seçimi problemleri çok sayýda ve birbirleri ile çeliþebilen kriterler altýnda alternatiflerin deðerlendirmesini gerektirir. Bu çalýþma, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden AHP, ARAS ve bulanýk TOPSIS yöntemlerini kullanarak denizcilik sektöründeki bir tedarikçi firmanýn yeni bir þubesi için en uygun yerin belirlenmesini ve farklý yöntemlerden elde edilen sonuçlarýn karþýlaþtýrýlmasýný amaçlamaktadýr. Çalýþmada, maliyet, ulaþým, doðal faktörler, kalifiye iþ gücü, tedarikçi baðlantýlarý, rakip firmalarýn varlýðý ve liman potansiyeli kriterleri altýnda sekiz alternatif deðerlendirilmiþtir. Çalýþma bulgularý en önemli kriterin “maliyet” olduðunu ve firmanýn yeni þubesi için en uygun lokasyonun Ýzmit olduðunu ortaya koymuþtur. ÇKKV yöntemlerinden elde edilen sonuçlar karþýlaþtýrýldýðýnda ise en iyi alternatifin kullanýlan üç yöntemle de ayný bulunduðu fakat kalan diðer alternatiflerin sýralamalarýnda farklý sonuçlar elde edildiði görülmüþtür. Bu da ÇKKV yöntemlerinin karar destek amaçlý kullanýlmasý gerektiðini bir kez daha göstermiþtir.

Selecting the new branch location of a company is a critical decision for the profitability and sustainability of the company. Site selection problems require the evaluation of alternatives under multiple and conflicting criteria. This study aims to determine the most suitable location for a new branch of a supplier company in the maritime industry and compare the results obtained from different Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods using AHP, ARAS, and fuzzy TOPSIS. In the study, eight alternatives were evaluated under the criteria of cost, transportation, natural factors, qualified workforce, supplier connections, presence of competitors and port potential. The findings revealed that the most important criterion is "cost" and the most suitable location for the new branch of the company is Izmit. Having compared the results obtained from the MCDM methods, it was seen that the best alternative was the same with all three methods. Still, different results were obtained in the rankings of the remaining alternatives. This once again showed that MCDM methods should be used for decision support purposes.

Bu makale servis otobüsü rotalama modellerinin farklý uygulama alanlarýnda yapýlmýþ olan çalýþmalara iliþkin kapsamlý bir literatür haritalamasý saðlamayý amaçlamaktadýr. Bu amaçla son 20 yýlda yayýmlanan makaleler sistematik olarak gözden geçirilmiþtir. Konu ile ilgili seçilen makaleler, yayýn türü, yayýn yýlý, çözüm yöntemi, uygulama alaný, matematiksel model kullanýmý ve amaç fonksiyonlarýna göre sýnýflandýrýlmýþtýr. Literatürde yer alan çalýþmalar çalýþan/personel, hasta/hastane, öðrenci, yaþlý/engelli ve havaalaný servisleri þeklinde ayrýlmýþ olan fonksiyonel uygulama alanlarýnda ayrýntýlý olarak incelenmiþtir. Ýnceleme sonuçlarýmýz son yýllarda servis otobüsü rotalama konusunda yayýmlanan modellerin kullanýmlarýnda artýþ eðilimi olduðunu göstermektedir. Dolayýsýyla bu çalýþma son yýllarda konuya dair artan ilgiyi ve yeni araþtýrma alanlarýný iþaret ederek, gelecekte yapýlacak çalýþmalar için araþtýrma fýrsatlarýný ve alandaki literatür boþluklarýný vurgulamaktadýr.

This paper aims to provide a comprehensive literature mapping for shuttle bus routing in different functional application areas. For this purpose, articles which were published in the last 20 years were systematically reviewed. Selected papers related to the topic were classified by their publication year, type of publication, solution approach, application area, usage of mathematical model and objective function. The existing articles were reviewed based on their functional application areas of employee/personnel, patient/hospital, students, elderly/disabled, and airport shuttles. The results of our analysis indicate that there has been an increasing movement in the usage of shuttle bus routing models through the recent years. This study therefore identifies this increasing attention to the topic as well as recent trends, and highlights research opportunities and literature gaps for future research.

Mavi yaka personelin performansýnýn deðerlendirilmesi için kullanýlacak ölçütler, beyaz yaka personelin performansýnýn deðerlendirilmesinde kullanýlacak olanlara göre çok daha fazla çeþitlilik göstermektedir. Bu nedenle hangi ölçütlerin kullanýlacaðýný belirlemek daha zordur. Performansýn saðlýklý bir þekilde deðerlendirilebilmesi için olabildiðince tüm ölçütlerin dikkate alýnmasý gereklidir. Ancak tanýmlanan her yeni ölçüt yeni bir veri grubunun toplanmasýný ve deðerlendirilmesini gerektirir. Oysa her çalýþana ait toplanmasý gereken her yeni veri grubu, iþletmeler için yeni bir iþ yükü anlamýna gelmektedir ve bu nedenle iþletme yöneticileri mümkün olduðu kadar az ölçüt kullanarak personelinin performansýný en saðlýklý þekilde deðerlendirebilmek isterler. Klasik performans deðerlendirme çalýþmalarýnda kullanýlacak ölçütler genellikle uzmanlar tarafýndan sadece performansýn deðerlendirmesine katkýsý düþünülerek belirlenmektedir. Bu durumda veri toplama yükü çok fazla olabilmekte ve pratikte yöntemin kullanýlabilmesini olanaksýz hale getirebilmektedir. Bu çalýþmada ise öncelikle iþçi performanslarý uzmanlar tarafýndan belirlenmiþ ölçütler kullanýlarak Analitik Hiyerarþi Prosesi ile hesaplanmýþ daha sonra ise önerilen çok amaçlý matematiksel model kullanýlarak tüm ölçütleri temsil edebilecek ve toplam veri toplama yükü enaz olan ölçütler belirlenmiþtir. Performans deðerlendirme belli periyotlar ile sürekli yapýldýðýndan tüm ölçütleri temsil edebilecek daha az sayýdaki ölçüt ile çalýþýlmasý, veri toplama yükünün ciddi bir þekilde azalmasýný ve böylece önerilen yöntemin pratik hayatta kullanýlabilmesini saðlamaktadýr. Önerilen yöntem bir plastik enjeksiyon fabrikasýnda uygulanmýþtýr. Sonuç olarak uzmanlar tarafýndan belirlenen toplam 40 ölçütten 30’u seçilmiþ, tüm ölçütlerin seçildiði durumda elde edilen performans puanýndan sadece %4’lük bir sapma ile verilerin elde edilme zorluðu %26 azaltýlmýþtýr.

The criteria to be used for evaluating the performance of workers vary much more than those used to evaluate the performance of office personnel. Therefore, it is more difficult to determine which criteria to use. All criteria, as much as possible, should be taken into account to evaluate the performance healthily way. However, each new criterion defined requires the collection and evaluation of a new data set. However, each new data group that needs to be collected for each employee means a new workload for businesses, and therefore business managers want to be able to evaluate the performance of their workers in the most healthy way, using as few criteria as possible. In this study, a mathematical model was proposed to determine which criteria to be used in evaluating worker performance with AHP, and the proposed approach is applied using data from a sample business and the obtained results are discussed. The criteria to be used in classical performance evaluation studies are generally determined by experts only considering their contribution to performance evaluation. In this case, the data collection workload can be too high and it may make it impossible to use the method in practice. In this study, firstly, workers' performances were calculated with Analytic Hierarchy Process using the criteria determined by the experts, and then, using the proposed multi-objective mathematical model, the criteria that could represent all the criteria with the minimum total data collection workload were determined. Since performance evaluation is carried out continuously in certain periods, working with fewer criteria that can represent all criteria ensures that the data collection workload is drastically reduced and thus the proposed method can be used in practical life. The proposed method has been applied in a plastic injection factory. As a result, 30 out of a total of 40 criteria determined by the experts were selected, with a deviation of only 4% from the performance score obtained when all criteria were selected, the workload of obtaining data was reduced by 26%.

Son yýllarda, e-ticaretin geliþmesi ile her gün binlerce ürün sipariþ verilmekte ve sipariþ sayýsýndaki bu ciddi artýþa raðmen müþteriler verdikleri sipariþlerin ayný-gün veya ertesi-gün teslim edilmelerini beklemektedirler. Müþteri memnuniyetini etkileyen en önemli unsurlardan biri haline gelen teslimat süresindeki bu beklenti verdikleri sipariþlerin müþterilere zamanýnda ulaþtýrýlmalarý için depolardaki operasyonlarýn etkin ve verimli bir þekilde yürütülmesi gerekliliðini ortaya çýkarmýþtýr. Depolarda en fazla zaman birim yüklerin raflara yerleþtirilmesi ve raflardan toplanmasý için harcanmaktadýr (depolama ve boþaltma). Depolama ve boþaltma için kat edilen seyahat mesafeleri deponun tasarýmýna, orta-çapraz koridor konumuna ve operasyon türüne baðlý olarak deðiþmektedir. Bu çalýþmada, tek-komut, çift-komut ve çapraz-sevkiyat operasyonlarýnýn beklenen seyahat mesafeleri için ayrýk depo uzayýnda matematiksel formasyonlar geliþtirilmiþtir. Geliþtirilen kesikli formüller kullanýlarak karma-komut operasyonlar için bir tamsayýlý doðrusal olmayan programlama modeli oluþturulmuþ ve oluþturulan optimizasyon modeli iki farklý senaryo için çözülmüþtür. Sonuç olarak, depo tasarýmýnýn, orta çapraz koridor konumunun ve operasyon türünün beklenen seyahat mesafesi üzerindeki etkisi deðerlendirilerek, iki bitiþik duvar boyunca birden fazla kapýya sahip bir birim-yük depo tasarýmýnda optimum orta-çapraz koridor konumu ve depo tasarýmý belirlenmiþtir.

In recent years, thousands of products are ordered by online every day with the development of e-commerce and customers expect their orders to be delivered on the same day or the following day despite the significant increase in the number orders. This expectation in delivery times, becoming one of the most important factors that affect customer satisfaction, reveals the requirement of active and efficient operations in warehouses to deliver orders to customers on time. In warehouses, the most time is spent in storing/retrieving products on/from shelves (storage and retrieval). The expected distances traveled for storing and retrieving vary depending on the warehouse design, the mid-cross-aisle location and operation type. In this study, mathematical formulations of expected distances for single-command, dual-command and cross-docking operations are developed in a discrete storage space. A nonlinear-integer programming model is developed for mixed-command operations by using discrete formulations developed and the optimization model is solved for two different scenarios. As a result, considering the effect on expected travel distance of the warehouse design, the mid-cross-aisle location and the operation type, the optimal location of the mid-cross aisle and warehouse design are determined in a unit-load warehouse having multiple dock doors along two adjacent walls.

Sýk kullanýlan Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇÖKV) yöntemlerinden biri olan VIKOR yöntemi, alternatiflerin pozitif ve negatif ideal çözümlere olan uzaklýklarýný temel alýr ve uzlaþmacý çözümler sunar. AHP, ölçütlerin ve alternatiflerin ikili olarak karþýlaþtýrýlmasý yoluyla büyük bir problemi küçük ve yönetilebilir problemlere bölen bir baþka ÇÖKV yöntemidir. Bu yöntemlerde, ölçüt deðerlerinin kesin sayýsal atamalarýnýn gerçekten zor olmasý ve uzmanlarýn düþüncelerini net rakamlarla yansýtamamalarý gibi nedenlerle genellikle dilsel deðerlendirmeler tercih edilmektedir. Bulanýk küme teorisi, bu dilbilimsel deðerlendirmelerdeki belirsizlik ve kesin olmama durumlarýný bulanýk sayýlarý kullanarak baþarýyla ele alýr. Dairesel sezgisel bulanýk kümeler (D-SBK), Atanassov [1] tarafýndan tanýtýlan sýradan bulanýk kümelerin en son uzantýsýdýr. D-SBK, üyelik (aidiyet) ve üye olmama (aidiyetsizlik) derecelerindeki belirsizlikleri de göz önüne alarak uzmanlarýn bu dereceleri tanýmlamalarýna yardýmcý olur. Bu çalýþmada, bütünleþik D-SB AHP ve D-SB VIKOR metodolojisi geliþtirilmiþ ve çok uzmanlý bir tedarikçi deðerlendirme problemine uygulanmýþtýr. Önerilen metodolojiden elde edilen sonuçlar, diðer yöntemlerle karþýlaþtýrýlmakta ve duyarlýlýk analizi de yapýlmaktadýr.

VIKOR method being one of the frequently used Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods, is based on the distances of alternatives to positive and negative ideal solutions, and presents compromising solutions. AHP is another MCDM method dividing the big problem into small and manageable problems through pairwise comparisons of criteria and alternatives. In these methods, linguistic assessments are generally preferred since exact numerical assignments of criteria values are really difficult and experts can not reflect the thoughts in their minds with crisp numbers. The fuzzy set theory captures the vagueness and impreciseness in these linguistic assessments successfully thorough fuzzy numbers. Circular intuitionistic fuzzy sets (C-IFS) are the latest extension of ordinary fuzzy sets, which was introduced by Atanassov [1]. C-IFS help experts to define membership (belongingness) and non-membership (unbelongingness) degrees by incorporating the uncertainty of these degrees. In this paper, an integrated C-IF AHP & C-IF VIKOR methodology is developed and applied to a multi-expert supplier evaluation problem. The results obtained from the proposed methodology are compared with other methods, and a sensitivity analysis is performed as well.