Bu çalýþmada ülkemizde son yýllarda yaygýn olarak kullanýlan ve yeryüzünde rezervine sýk rastlanan gri-siyah renkli volkanik kökenli bazalt agregasýnýn yol malzemesi olarak kullanýlabilirliði araþtýrýlmýþtýr. Bazalt agregalarý ile kýyaslama açýsýndan ayný bölgelerden sedimanter kökenli kalker numunesi de temin edilmiþtir. Üç farklý bölgeden temin edilen hem bazalt hem de kalker agregasý üzerinde elek analizi, Sodyum Sülfat ile dona karþý dayanýklýlýk, darbe ile parçalanma, agregalarda özgül aðýrlýk ve su emme deðerleri, sýkýþýk ve gevþek birim aðýrlýk deðerleri ve Mikro-Deval deneyleri yapýlmýþtýr. Ayrýca oluþturulan numune karýþýmlarýnýn sýkýþtýrýlmýþ toprakta nem ve yoðunluk arasýndaki iliþkinin belirlenmesi için Proktor deneyi yapýlmýþtýr. Çalýþmanýn sonucunda üç farklý ilden alýnan farklý kökenli agregalarýn yol inþaatýnda temel ve alttemel tabakalarýnda kullanýlmak üzere standartlarda belirttiði gibi fiziksel ve mekaniksel özelliklere sahip olduklarý belirlenmiþtir. Bölgelerden temin edilen bazalt agregasýnýn kalker agregasýndan daha üstün olduðu ve fiziksel ve mekanik özellikleri bakýmýndan incelendiðinde yolun ömrünün uzamasýnda katký saðlayacaðý belirlenmiþtir.

In this study, the usability of the dark grey colored basalt aggregate of volcanic origin, which is widely used in our country in recent years and has many reserves on earth, has been investigated. Sedimentary limestone sample was also obtained from the same regions to compare with basalt aggregates. Sieve analysis, frost resistance analysis with Sodium Sulfate, disintegration by impact experiment, specific gravity and water absorption value analysis in aggregates, analysis of compact and loose unit weight values, and Micro-Deval experiment were performed on both basalt and limestone aggregates collected from three different regions. In addition, the Proctor experiment was conducted to determine the relationship between the moisture and density of compacted soil in the formed sample mixes. As a result of the study, it is determined that the different aggregates taken from three different provinces possess the physical and mechanical properties to be used in the base and subbase layers of road construction, and they were in line with standards. It has been determined that the basalt aggregate collected from these regions is superior to the limestone aggregate, and when it is examined in terms of its physical and mechanical properties, it will help roads last longer.

Bitüm, güçlü, yapýþkan ve dayanýklý özelliklerinden dolayý deðerli bir yapý malzemesi olarak kabul edilmektedir. Bitümlü baðlayýcý viskoelastik bir malzemedir ve farklý iklim koþullarý, trafik yükleri ve hýz altýnda farklý davranýþlara sahiptir. Asfalt karýþýmlarýnýn Dinamik Modülü (E*), kaplama tasarýmýnda önemli bir faktördür. Dolayýsýyla, bu modülün belirlenmesi amacýyla yürütülen araþtýrmalara dayanarak Türkiye'deki Karayollarý Genel Müdürlüðü (KGM), dinamik modülünün belirlenmesi için bir matematik modeli geliþtirmiþtir. Bu çalýþmada, farklý iklim koþullarý (sýcaklýk),trafik yükü ve hýz altýnda E* modülünün belirlenmesi için, bu modelin yeterli olmadýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr. Türkiye'de farklý saf ve modifiye bitümlü baðlayýcýlarýn test edilmesi için deneysel bir program yürütülmüþtür. Sonuçlar, Türkiye'de (KGM) tarafýndan tavsiye edilen yeni Mekanistik- Ampirik Kaplama Tasarým Metodu MEPDM kullanýlarak analiz edilmiþtir. Çalýþmada kullanýlan bu yeni model, bu yeni tasarým yöntemin bir parçasýdýr. Türkiye’de, E* modülünün belirlenmesi için yeni bir yaklaþým belirlenmiþ ve önerilmiþtir.

Asphalt is considered a valuable construction material because of its strong, adhesive, and durable characteristics. AC binder is a viscoelastic material and has a different behaviors under different climate condition and traffic loadings and speed. Dynamic Modulus of Asphalt Mixtures E* is an important factor in pavement design therefore Highway Authority in Turkey has developed a mathematical model for the determination of E* based on research conducted for this purpose. During this study, it was found that this model is not sufficient for the determination of E* under different climate conditions (temperatures) and traffic loadings speeds. An experimental program has been conducted for testing different typical virgin and modifies asphalt binders in Turkey. The results have been analyzed using Mechanistic Empirical Pavement Design Method MEPDM as the new model will be part of this new design method as recommended by Highway Authority in Turkey. A new approach for the determination of E* in Turkey has been found and recommended.

COVID-19 pandemisinden en çok etkilenen sektörlerden biri de toplu taþýmadýr ve toplu taþýma kullanan yolcu sayýsý bu süreçte %50-%90 oranýnda düþmüþtür. Bu yolculardan bir kýsmýnýn pandemi stabil olduðunda bile toplu taþýma kullanmamasý beklenmektedir. Toplu taþýmada bulaþ riskinin fazla olmasý, sosyal mesafe ve maske kuralýna belirli oranda uyulmamasýndan dolayý toplu taþýmada yeni düzenlemelerin belirlenmesi gerekmektedir. Metrobüs, düþük yatýrým maliyeti ve kýsa yapým süresi sayesinde son yýllarda hem metropol hem de orta ölçekli þehirlerde yaygýn olarak tercih edilen yüksek kaliteli bir toplu taþýma sistemidir. Bu çalýþmada, pandemi koþullarýna göre sosyal mesafe dikkate alýnarak planlanan metrobüsün ülke ekonomisi ve yatýrýmcý/iþletmeci kurumlar açýsýndan ekonomik etkileri incelenmiþtir. Hesaplamalar metropol ve küçük & orta ölçekli þehirlere göre iki ayrý þehir tipi için yapýlmýþtýr. Pandemiden dolayý toplu taþýmanýn kaybettiði imaja ve artan trafik yoðunluðuna acil çözüm bulunmasý amacýyla öncelikle 1, 2 ve 3 yýllýk yapým süresinin fizibilite çalýþmalarýna etkisi araþtýrýlmýþtýr. Pandeminin etkisini en aza indirmek için yoðun saatlerde doluluk oranlarý, literatürde sosyal mesafe için belirtilen % 70 ve fizibilite etüdlerinde kullanýlan %90 olarak alýnmýþtýr. Metrekare baþýna yolcu sayýsý ise 4 ve 6 olarak belirlenerek dört farklý senaryo oluþturulmuþtur. Her iki þehir türü için de ülke ekonomisi ve yatýrýmcý/iþletmeci kurumlar açýsýndan metrobüsün bir yýlda yapýlmasýnýn daha uygulanabilir sonuçlar verebileceði belirlenmiþtir. Ülke ekonomisi açýsýndan, % 70 doluluk-4 yolcu/m2 senaryosunun iki þehir için (metropol ve küçük & orta ölçekli þehirler) de uygulanabileceði belirlenmiþtir. Ýþletmeci kurumlar açýsýndan, % 70 doluluk-4 yolcu/m2 senaryosunun her iki þehir için de kârlý sonuçlar vermese de ülke ekonomisindeki kârlýlýk düþünülerek uygulanabileceði tespit edilmiþtir. Bu araþtýrmanýn sonuçlarý, metrobüsün hem metropollerde hem de küçük & orta ölçekli þehirlerde uygulanabilen ve pandeminin yayýlmasýný en aza indirmede olumlu etkisi olabilecek bir sistem olduðunu göstermektedir.

Public transport is one of the sectors most affected by the COVID-19 pandemic and consequently public transport ridership has decreased in the ratio of 50%-90% during this period. Some of these passengers are expected not to use public transport even if the pandemic is stable. Due to the high risk of infection in public transportation and the fact that the social distance-face mask rule is not obeyed to a certain extent, new regulations in public transport should be made evident. Bus rapid transit (BRT) is a high-quality public transportation system that has been widely preferred in both metropolis and medium-scale cities in recent years because of its low investment cost and short construction period. In this study, the economic effects of BRT system that is planned with the consideration of social distance according to the requirements of the pandemic were examined in terms of the country's economy and investor/operating institutions. Calculations were performed for the metropolis and small & medium-scale cities as two different types of cities. With the aim to find an urgent solution to the damaged image of public transportation due to the pandemic and the increasing traffic density, the effects of 1, 2 and 3 years of the implementation period on feasibility studies were investigated. In order to minimize the effect of the pandemic, occupancy rates during peak hours were assumed as 70%, which is the value specified for social distance in the literature, and the value of 90% used in feasibility studies. Four different scenarios were created by determining the number of passengers per square meter as 4 and 6. It was determined that the implementation period of BRT in one year could give more profitable results in terms of the country's economy and investor/operating institutions for both types of cities. In terms of the country's economy, it was determined that the scenario of 70% occupancy-4 passengers/m2 could be applied for both cities (the metropolis and small & medium-scale cities). In terms of operating institutions, although the scenario of 70% occupancy-4 passenger/m2 did not give profitable results for both cities, the findings have shown that this scenario could be applied by considering profitability in the country's economy. The results of this investigation show that BRT is a system that could be applied both in the metropolis and small & medium-scale cities with could be a positive influence in minimizing the spread of the pandemic.

Zemin davranýþ analizleri, anakayada meydana gelen kuvvetli yer hareketlerinin anakaya üzerinde bulunan yerel zeminler tarafýndan nasýl etkilendiðinin belirlenmesi esasýna dayanmaktadýr. Yerel zemin tepkisi, gerçekte üç boyutlu olan sistemin basitleþtirilmiþ bir boyutlu doðrusal analizler sonucunda belirlenmesine raðmen, küçük þekil deðiþtirmelerde plastik davranýþ sergileyen zeminin doðrusal olmayan davranýþýný temsil etmede yetersiz kalmaktadýr. Eþdeðer doðrusal analiz yöntemi, zeminin doðrusal olmayan davranýþýný temsil etmek için diðer yöntemler (doðrusal ya da doðrusal olmayan) arasýnda daha yaygýn bir þekilde kullanýlmaktadýr. Ancak, zemin ortamýnýn her üç boyutta deðiþkenlik gösterdiði veya yatay tabakalardan oluþmadýðý ve ayrýca özellikle yapý-zemin etkileþimi yapýlacaðý durumlarda iki veya üç boyutlu analizlere ihtiyaç duyulmaktadýr. Bu çalýþmada, üç boyutlu modelleme stratejileri üzerinde durulmakta ve yansýtmayan sýnýr eleman boylarý, zeminin (sistemin) boyutlarý, sonlu eleman boyutu ve sönüm için seçilen frekans aralýðýnýn üç boyutlu sistemin tepkisi üzerindeki etkileri araþtýrýlmaktadýr. Bir boyutlu ve üç boyutlu zemin davranýþ analiz sonuçlarý maksimum yer ivmesi, maksimum deplasman ve tepki spektrumu dikkate alýnarak literatürdeki çalýþmalarla karþýlaþtýrýlmaktadýr. Yapýlan kýyaslamalar sonucunda, doðru bir þekilde oluþturulan üç boyutlu modelin, bir boyutlu analizlerin kullanýlamayacaðý durumlarda zemin davranýþýný belirlemede uygulanabileceðini ortaya koymaktadýr.

Site response analysis is based on determining how strong ground motions occurring in bedrock are affected by local soils above the bedrock. Although the local ground response is determined as a result of simplified one-dimensional linear analysis of the system, which is actually three-dimensional, it is insufficient to represent the nonlinear behavior of soil which exhibiting plastic behavior under small deformations. The equivalent linear analysis method is more commonly used among other methods (linear or non-linear) to represent the nonlinear behavior of the soil. However, two or three dimensional analyzes are required in cases where the soil environment varies in all three dimensions or does not consist of horizontal layers, and especially when soil-structure interaction will be applied. In this study, three-dimensional modeling strategies are dwelled on and the effects of non-reflective boundary element lengths, dimensions of the soil (system), finite element size and the frequency range selected for damping on the response of the three-dimensional system are investigated. One-dimensional and three-dimensional soil behavior analysis results are compared with the studies in the literature in terms of the maximum ground acceleration, maximum displacement and response spectrum. As a result of the comparisons, it is revealed that the correctly generated three-dimensional model can be applied in determining the ground behavior in cases where one-dimensional analysis cannot be used.

Depremlerin yýkýcý etkisini ve yapýsal hasarlarý arttýran en önemli faktörlerden biri, dinamik yükler altýnda zemin tabakalarýnda oluþan deformasyonlardýr. Özellikle suya doygun kumlu zeminlerde, kuvvetli yer hareketi sýrasýnda boþluk suyu basýncýndaki ani artýþ nedeniyle meydana gelen sývýlaþmalar, zemin tabakalarýnda büyük deformasyonlara yol açmakta ve mühendislik yapýlarýnda ciddi hasarlara neden olmaktadýr. Bu çalýþma kapsamýnda, rölatif sýkýlýðý %35,55,75 olan üç farklý kum zemin özellikleri kullanýlarak iki boyutlu zemin profilleri oluþturulmuþ ve on dört farklý kuvvetli yer hareketi kullanýlarak doðrusal olmayan dinamik analizler bir sonlu eleman yazýlýmýyla gerçekleþtirilmiþtir. Kum zemin tabakalarýnýn sývýlaþma davranýþýný modellemek için ise programda yer alan PM4Sand bünye denklemleri kullanýlmýþtýr. Elde edilen numerik analiz sonuçlarý literatürde yer alan ve iyi bilinen yarý-ampirik yöntemlerle karþýlaþtýrýlmýþtýr. Buna ek olarak, kuvvetli yer hareketini tanýmlamak için kullanýlan parametrelerle, numerik ve yarý-ampirik analizler sonucunda elde edilen sývýlaþma kaynaklý oturmalar arasýndaki iliþkiler incelenmiþtir.

One of the most important factors that increase the destructive effects of earthquakes and structural damages is the soil deformations during strong ground motion. The liquefaction occurs especially in saturated sandy soils as a result of the sudden increase in pore water pressure during the earthquakes and leads to large deformations in the soil layer and serious damages to engineering structures. In this study, by using three different sand properties with relative densities of 35,55 and 75%, two-dimensional soil profiles were created and dynamic analyzes were carried out using fourteen different acceleration-time histories records. In the numerical analysis was performed with a finite element software and PM4Sand constitutive equations were used to model the liquefaction behavior of sand layers. The numerical analysis results were compared with the well-known semi-empirical methods in the literature. In addition, the relationships between the parameters used to define strong ground motion and the liquefaction-induced settlements obtained from numerical and semi-empirical analyzes were investigated.

Bu çalýþmada, Elazýð-Sivrice Depremi (2020) sonrasý yapýlan saha çalýþmalarýnda incelenen 67 adet betonarme bina hýzlý deðerlendirme yöntemleri (RVS yöntemi, Kanada Sismik Tarama yöntemi, RBTEÝE yöntemi, Sucuoðlu yöntemi) kullanýlarak incelenmiþtir. Binalarýn performans puanlarý ve hasar görebilme riski belirlenmiþtir. Yöntemlerden elde edilen sonuçlar birbirleri ve deprem sonrasý mevcut hasar durumu ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Yapýlan karþýlaþtýrmalarla mevcut hasar durumunu en iyi yansýtan yöntem ve yöntemlerin birbirleriyle uyumu belirlenmeye çalýþýlmýþtýr. Çalýþma sonucunda i) Kanada Sismik Tarama yönteminin mevcut hasar durumunu en iyi yansýtan yöntem olduðu, ii) güvenli tarafta kalma açýsýndan RVS yönteminin, Sucuoðlu yöntemine göre daha uygun bir deðerlendirme sunduðu, iii) RBTEÝE ile yapýlan deðerlendirmede Sucuoðlu yöntemine benzer sonuçlarla karþýlaþýldýðý belirlenmiþtir.

In the study, 67 reinforced concrete buildings examined in field studies after the Elazig-Sivrice Earthquake (2020) were examined using rapid assessment methods (RVS method, Canada Seismic Screening method, RBTEIE method and Sucuoglu method). The performance scores of the buildings and the risk of vulnerability have been determined. The results obtained from the methods were compared with each other and with the existing damage situation after the earthquake. With comparisons made, method that best reflect the current damage situation and the consistency of the methods with each other were tried to be determined. In the results of the study, i) Canada Seismic Screening method is the method that best reflects the current damage situation, ii) in terms of staying on the safe side method RVS more appropriate than method Sucuoglu, iii) it was determined that results similar to the method Sucuoglu were encountered in the assessment made with RBTEIE.

In this paper, we study some numerical methods to solve problems arising in applied sciences and engineering, primarily in beam theory. The problems of a beam on elastic foundation are usually describe with ill-posed fourth-order ordinary differential equations (ODEs). We study and formulate algorithms to aid the computation of the Exponentially Fitted Collocation Algorithm (EFCA), Hybrid Block Method (HBM), Homotopy Perturbation Algorithm (HPA), and Differential Transformation Algorithm (DTA) for the numerical solution of the ill-posed fourth-order ODEs. The formulated algorithms are further used for numerical comparison of the results. The results show that the algorithms are efficient, and numerical methods prove to be highly effective for solving beam problems.

Birçok endüstriyel tasarýmlar ve mühendislik uygulamalarýnda olduðu gibi betonarme yapý elemanlarýnda da optimal tasarýmlar hem performans hem de ekonomi açýsýndan çok önemlidir. Betonarme yapý elemanlarýnýn ekonomik tasarýmý yönetmeliklerdeki koþul ve sýnýrlamalardan dolayý karmaþýk bir tasarým zorluðuna sahiptir. Ayrýca tasarým aþamasýnda çok sayýda kesit seçeneði mevcuttur, bu yüzden genelde baþlangýç kesit tercihleri ampirik olarak gerçekleþtirilir ve ekonomik olmayan kesitlerin tercihi söz konusudur. Tasarým mühendisinin farklý eðilme momentleri altýnda ve farklý beton sýnýflarý için optimal donatý oranlarý ile tasarým yapmasý ekonomik kesitlerin elde edilmesini saðlayacaktýr. Bu çalýþmada, ön üretimli makas kiriþlerinin kesitleri TS 500 hesap yöntemleri ile deðiþen tasarým eðilme momentleri ve beton sýnýflarý altýnda optimal kesit deðerlerinin belirlenmesi için optimizasyon analizi yapýlmýþtýr. Optimizasyon TS 500 ve TBDY-2018 kýsýtlarý ile gerçekleþtirilmiþtir. Optimizasyon aracý olarak yaygýn þekilde bilinen meta-sezgisel algoritmik yaklaþýmlardan genetik algoritma tekniði kullanýlmýþtýr. Bu amaçla model olarak farklý dayanýmlý beton sýnýflarýna sahip makas kiriþleri, basýnç donatýlarý da dikkate alýnarak, deðiþen tasarým eðilme momentleri altýnda kesit boyutlarý ve donatý kesit alanlarý minimum maliyeti verecek þekilde optimizasyonu yapýlmýþtýr. Analiz sonuçlarýnda deðiþen tasarým eðilme momentleri altýnda beton sýnýflarýna baðlý olarak optimal kesit deðerleri ve çekme donatýsý oranlarýndaki deðiþim belirlenmiþtir.

As with many industrial designs and engineering applications, optimal designs in reinforced concrete building elements are very important both in terms of performance and economy. The economic design of reinforced concrete building elements has complex design problems due to the conditions and limitations in design codes. In addition, a large number of cross-section options are available at the design stage, so usually initial cross-section preferences are performed empirically and non-economical cross-sections are preferred. The design engineer's design under different bending moments and with optimal reinforcement ratios for different concrete classes will ensure that economical sections are obtained. In this study, optimization analysis was performed to determine optimal cross-section values under the changing design bending moments and concrete classes using TS 500 calculation methods of cross-sections of precast RC roof beams. Optimization was carried out with TS 500 and TBDY-2018 constraints. In optimization, the genetic algorithm technique has been used from widely known meta-Heuristic Algorithmic approaches. For this purpose, precast roof beams with different strength concrete classes and compression reinforcements are taken into account as a model, and the cross-section dimensions and reinforcement cross-sectional areas are optimized under varying design bending moments to give minimum cost. In the results of the analysis, optimal cross-section values and change in ratio of the longitudinal steel reinforcement were determined depending on concrete classes under changing design bending moments.

Bu çalýþmanýn amacý, Enerji ve Çevre Tasarýmýnda Liderlik (LEED) ve Yapý Bilgi Modellemesi (BIM) kullanarak sürdürülebilir yüksek katlý bir konut binasý tasarlamak, ve LEED binasi ve LEED olmayan bina için karþýlaþtýrmalý analiz yapmaktýr. Bu kapsamda, bu binalarýn su ve enerji tüketimlerinin baþabaþ noktalarý ile sürdürülebilirlikle ilgili ek maliyetleri analiz edilmiþtir. Araþtýrma yöntemi, literatür taramasý ve vaka çalýþmasýna dayanýr. Vaka çalýþmasýnda, 15 katlý bir konut binasýnýn üç boyutlu modeli, LEED v4.1 Bina Tasarým ve Ýnþaat (BD + C) derecelendirme sistemine dayalý olarak Autodesk Revit 2019 aracýlýðýyla tasarlandý. Vaka çalýþmasý binasý, 61 puan ve LEED Gold sertifikasý elde etmeyi saðlayan 31 kredi ve 9 önkoþul saðlayabilir. LEED v4.1 BD+C prosedürleri uygulanarak binanýn su tüketimi %65.96, binanýn enerji tüketimi ise %59 azaltýlmýþtýr. Bu LEED binasýnýn baþlangýç maliyeti 1.074.833,04 TL olup, LEED olmayan binanýn baþlangýç maliyetinden 852.230.64 TL daha fazladýr. Baþabaþ noktasý hesaplamalarýna göre 13 yýl 8 ay 12 gün sonra LEED binasýnýn baþlangýç maliyeti tahsil edilecektir. Sonuçlar, yüksek katlý bir konut binasýnýn gereksinimlerini ve tasarým sürecini LEED ve BIM kullanarak sunarak literatüre ve sektöre önemli katký saðlar. Bu çalýþma, uygulayýcýlara ve araþtýrmacýlara LEED binalarýnýn enerji, su ve maliyet performansý hakkýnda yapýcý bilgiler saðlayarak literatüre ve sektöre özgün bir deðer katmaktadýr. Ayrýca, sonuçlar mimarlýk, mühendislik ve inþaat sektöründeki profesyonellere yeþil binalarýn deðeri hakkýnda fikir vermektedir.

The objective of this study is to design a sustainable high-rise residential building using Leadership in Energy and Environmental Design (LEED) and Building Information Modeling (BIM), and perform comparative analysis for the LEED building and non-LEED building. Within this scope, break-even points of these buildings’ water and energy consumptions as well as additional costs related to sustainability were analyzed. The research methodology relies on the literature review and case study. In the case study, the 3D model of a 15-storey residential building was designed via Autodesk Revit 2019 based on the LEED v4.1 Building Design and Construction (BD+C) rating system. The case study building can achieve 31 credits and 9 prerequisites which allow to obtain 61 points and LEED Gold certificate. By applying LEED v4.1 BD+C procedures, water consumption of the building was reduced by 65.96%, and energy consumption of the building was decreased by 59%. The initial cost of this LEED building is 1.074.833,04 TL which is 852.230.64 TL higher than the initial cost of non-LEED building. According to the break-even point calculations, the initial cost of LEED building can be charged after 13 years 8 months and 12 days. Results make a significant contribution to the literature and industry by showing the requirements and design process of a high-rise residential building using LEED and BIM. This study adds original value to the literature and industry by ensuring practitioners and researchers with constructive information about the energy, water, and cost performance of the LEED buildings. Further, results provide an insight to professionals in the architecture, engineering, and construction industry about the value of green buildings.

Yüksek petrol ve yað içeriði nedeniyle gemilerden kontrolsüz þekilde deþarj edilen sintine suyu deniz ekosistemi için baþlýca kirleticilerden biri olarak kabul edilir. Bu çalýþmada, koagülasyon – flokülasyon ve Fenton oksidasyonu kullanýlarak sintine suyundan organik madde giderimi incelenmiþtir. Farklý koagülantlar ve dozajlarýnýn KOÝ giderimi üzerine etkisi araþtýrýlmýþtýr. Koagülasyon-flokülasyonda, demir sülfat organik madde gideriminde en iyi performansý göstermiþtir. Maksimum KOÝ giderim verimi %40.7 ± 0.7 olarak saðlanmýþtýr ve optimum koagülant dozajý 250 mg L-1 olarak belirlenmiþtir. Fenton oksidasyonundaki optimum iþletim koþullarýný belirlemek için farklý Fe2+ ve H2O2 konsantrasyonlarýyla birlikte farklý Fe2+/H2O2 oranlarý test edilmiþtir. 6 mM Fe2+ iyonu konsantrasyonu KOÝ giderim verimi %59.0 ± 0.2 olarak elde edilmiþtir. En yüksek KOÝ giderim verimleri 30 mM H2O2 konsantrasyonunda ve Fe2+/H2O2: 1/5’te bulunmuþtur. Fenton oksidasyonu organic madde gideriminde koagülason-flokülasyon prosesinden daha iyi bir performans göstermesine ragmen çýkýþ numunesindeki KOÝ konsantrasyonu deþarj limiti saðlamamaktadýr. Bu sebeple optimum iþletim koþullarýndaki Fenton oksidasyonu sintine suyundan organik madde gideriminde etkili bir ön arýtým metodu olarak düþünülmüþtür.

Uncontrolled discharged of bilge water from sea vessels is one of the major pollutants for marine ecosystem due to its high amount petroleum and oil content. In this research, organic material removal from bilge water by using coagulation – flocculation and Fenton oxidation was investigated. In coagulation-flocculation experiments, the effects of different coagulants and their dosages on COD removal were examined. Ferrous sulphate presented the best performance to remove organic material. The maximum COD removal efficiency was achieved as 40.7 ± 0.7%, and the optimum coagulant dosage was determined as 250 mg L-1. Regarding Fenton oxidation, different Fe2+ and H2O2 concentrations as well as different Fe2+/H2O2 ratios were tested to identify optimum operational conditions. COD removal efficiency of 59.0 ± 0.2% was achieved at 6 mM Fe2+ ions. The highest COD removal efficiencies were obtained at 30 mM H2O2 and Fe2+/H2O2: 1/5. Despite the fact that Fenton oxidation presented a better performance for organic material removal than coagulation-flocculation, COD concentration in the effluent could not meet the discharge limits. Therefore, Fenton oxidation under optimum operational conditions was considered as an effective pre-treatment method to remove organic materials from bilge water.

Plastikler hafif, dayanýklý ve yalýtkan malzemeler olmasý nedeniyle günümüzde her sektörde sýklýkla kullanýlmaktadýr. Petrol bazlý plastiklerin yaygýn olarak kullanýlmasý sonucu atýk miktarýnda da kaçýnýlmaz olarak artýþ olmaktadýr. Bu nedenle plastiklerin çevreye olan etkilerinin belirlenmesi önemlidir. Bu çalýþmada, sulama ve içme suyu borularýnda yaygýn olarak kullanýlan boru baðlantý parçasý olan manþonlarýn yaþam döngüsü deðerlendirmesi incelenmiþtir. Manþonun yaþam döngü deðerlendirmesi aþamalarý, hammaddenin nakliyesi, manþon parçalarýnýn üretimi, montajý, ambalajlanmasý ve düzenli depolama alanýnda bertarafýný içermektedir. Manþonun üretim ve bertaraf aþamalarýnýn çevresel etkileri SimaPro 8.0.2 yazýlýmýnýn Eco-Indicator99 yöntemi kullanýlarak belirlenmiþtir. Çalýþma sonunda en yüksek çevresel etki manþonun üretimi (%79,9) esnasýnda ortaya çýkmýþ ve buna sebep olan en önemli faktörün ise polipropilen plastik (%48,1) kullanýmýndan kaynaklandýðý tespit edilmiþtir.

Plastics are often used in every industry today due to their light weight, durable and insulating materials. As a result of the widespread use of petroleum-based plastics, there is also an inevitable increase in the amount of waste. Therefore, it is important to determine the effects of plastics on the environment. In this study, the life cycle assessment of couplings, which are commonly used pipe fittings in irrigation and drinking water pipes, was investigated. The environmental effects of the production and disposal stages of the coupling were determined using the Eco-Indicator 99 method of SimaPro 8.0.2 software. At the end of the study, the highest environmental impact occurred during the production of the coupling (79.9%) and it was determined that the most important factor causing this was the use of polypropylene plastics (48.1%).

Yürütülen çalýþmada Peroksidisülfat (PDS) oksidasyonu ile kentsel nitelikli atýksu arýtma tesisinde oluþan biyolojik çamurlarýn anaerobik yöntemle stabilizasyonu öncesinde çamur dezentegrasyonu amacýyla kullanýlabilirliði araþtýrýlmýþtýr. Bunun yaný sýra PDS oksidasyonu, çamurlarýn filtrelenebilirlik özelliklerini geliþtirmek amacýyla bir þartlandýrma iþlemi olarak deðerlendirilmiþtir. Çalýþmada PDS oksidasyonu Denizli’de bulunan kentsel atýksularýn arýtýldýðý Atýksu Arýtma Tesisi’nden alýnan çamurlara uygulanmýþtýr. Yanýt yüzey istatiksel analizi kullanýlarak proses koþullarý (konsantrasyon ve sýcaklýk) dezentegrasyon ve þartlandýrma açýsýndan optimize edilmiþtir. Dezentegrasyon derecesi (DD), dezentegrasyon iþlemi için ve Kapiler Emme Süresi (KES)’ndeki azalma, þartlandýrma iþlemi için verim olarak dikkate alýnmýþtýr. Dezentegrasyon yöntemi için en uygun koþullar belirlendikten sonra çamurun anaerobik olarak parçalanabilirliðini belirlemek üzere biyokimyasal metan potansiyeli (BMP) testleri yürütülmüþtür. En yüksek dezentegrasyon derecesi (DD) deðeri 900 g/kg KM konsantrasyon ve 100°C sýcaklýk uygulandýðýnda elde edilmiþ olup, DD deðeri %51,5 olarak belirlenmiþtir. Bu uygulama, ham çamura kýyasla %42,6 oranýnda metan gazý artýþýna olanak vermiþtir. Çalýþma sonucunda, PDS ile oksidasyon iþleminin çamurun dezentegrasyonunu saðlayarak anerobik çürüme iþleminde daha fazla metan gazý oluþumuna neden olduðu belirlenmiþtir. En düþük KES deðeri 1100 g/ kg KM ve 20°C uygulamasýnda elde edilmiþ olup bu uygulamada KES deðerindeki azalma %89 olarak hesaplanmýþtýr. Bu sonuç, PDS oksidasyonunun çamurlarýn su verme özelliðini geliþtirdiðini göstermiþtir.

In this study, the usability of peroxydisulphate (PDS) oxidation for biological sludge obtained in municipal wastewater treatment plant for sludge disintegration prior to stabilization by anaerobic method was investigated. In addition, PDS oxidation has been evaluated as a conditioning process in order to improve the filterability properties of sludges. In this study, PDS oxidation was applied to sludges taken from Denizli Wastewater Treatment Plant where municipal wastewater is treated. Process conditions (concentration and temperature) were optimized using response surface statistical analysis in terms of disintegration and conditioning. Disintegration Degree (DD) for disintegration process and reduction in Capillary Suction Time (CST) are considered as efficiency for conditioning process. After determining the optimum conditions for the disintegration method, biochemical methane potential (BMP) tests were conducted to determine the anaerobic degradability of the sludge. The highest degree of disintegration (DD) was obtained when 900 g/kg DS concentration and 100 ° C temperature was applied and DD value was determined as 51.5%. This application enabled an increase of 42.6% methane gas compared to raw sludge. As a result of the study, It has been determined that oxidation process with PDS causes more methane gas formation in the anerobic digestion process by providing disintegration of sludge.. The lowest KES value was obtained in 1100 g/kg KM and 20 ° C application, and the decrease in KES value was calculated as 89% in this application. This result showed that PDS oxidation improved the dewatering property of the sludges.

Marmara Bölgesi, Kuzey Anadolu Fayý Zonu (KAFZ) yaklaþýk D-B doðrultusunda kestiði bir geçiþ bölgesidir. KAFZ Bingöl-Karlýova’dan baþlayýp Anadolu’nun kuzeyini takiben Marmara Denizi’nden geçerek Ege Denizi’ne kadar ulaþýr. Anadolu Plakasýný kuzeyden sýnýrlayan bu zon Türkiye’nin en önemli tektonik unsurudur. Marmara Bölgesinde KAFZ üzerinde tarihsel ve aletsel dönmede çok sayýda hasar yapýcý deprem meydana gelmiþtir. Son yüzyýlda 1912 Þarköy-Mürefte ile baþlayýp 1999 Gölcük depremi ardýndan oluþan sismotektonik yapý ile, Marmara Denizi’nde KAFZ üzerinde sismik boþluk oluþmuþtur. Ýrili ufaklý depremlerin oluþumu ile aktivitenin sürdüðü bu zonda son olarak 26 Eylül 2019 tarihinde Silivri açýklarýnda 5.7 (Ml) büyüklüðünde bir deprem meydana gelmiþtir. Bu deprem beklenen büyük Ýstanbul depremini ve alýnmasý gereken tedbirleri ülkemiz gündemine yeniden getirmiþtir. Bu çalýþmada, KAFZ’nun yakýn gelecekteki deprem davranýþýný belirlemek için suskun ve aktif olan bölümler ve bu bölümlerin üzerindeki sismik soðurulma yapýsý üç boyutlu olarak ortaya konulmuþtur. 2012-2020 arasýndaki kayýtlarýndan oluþan deprem verilerin kullanýmý ile elde edilen sonuçlardan Tekirdað segmenti üzerinde soðurulmanýn yüksek olduðu, Silivri depreminin oluþtuðu geçiþ bölümünde ise düþük olduðu çok net bir þekilde tespit edilmiþtir. Bu segment üzerinde deprem aktivitesinin diðer segmentlerden daha fazla olacaðýný söylemek mümkündür. Bu deðiþimler Marmara Denizi içinde oluþacak depremin takibi ve depremin bölgedeki etki alanýnýn belirlenmesi açýsýndan önemlidir.

Marmara Region is a transition zone broken by the North Anatolian Fault Zone (NAFZ) in the approximately E-W direction. The NAFZ starts from Bingöl-Karlýova and follows the north of Anatolian plate, passes through the Marmara Sea and reaches the Aegean Sea. This zone which limits the Anatolian plate from the North side is Turkey's most important tectonic element. In the Marmara Region, many damaging earthquakes occurred during the historical and instrumental periods on the NAFZ. In the last century, with the seismotectonic structure, which started with 1912 Þarköy-Mürefte and formed after the 1999 Gölcük earthquake, a seismic gap occurred on the NAFZ in the Marmara Sea. In this zone, where the activity continues with the occurrence of large and small earthquakes, an earthquake of 5.7 (Ml) in Silivri offshore on September 26, 2019. This earthquake brought the expected big Istanbul earthquake and the measures to be taken to the agenda of our country again. In this study, silent and active sections and the seismic absorption structure on these sections are presented in three dimensions in order to determine the earthquake behavior in the near future in the NAFZ. The results obtained from the use of earthquake data from 2012-2020 records, it was clearly determined that the attenuation is high on the Tekirdað segment and low in the transition section where Silivri earthquake occurred. It is possible to say that earthquake activity on this segment will be higher than other segments. These changes are important in terms of following the earthquake that will occur in the Marmara Sea and determining the impact area of the earthquake in the region.

Bu çalýþmada, Salanda Fay Zonu’nun Kesikköprü (Kýrþehir) ve Yeþilöz (Nevþehir) arasýnda kalan kesiminin jeomorfolojik indisler kullanýlarak tektonik aktivitesinin incelenmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþýlan bölgedeki en yaþlý birimleri Paleozoyik – Mezozoyik yaþlý metamorfik kayaçlar oluþturmaktadýr. Geç Kretase yaþlý magmatik kayaçlar tarafýndan kesilen bu birimler üzerine Geç Paleosen-Orta Eosen yaþlý sedimanter kayaçlar uyumsuz olarak gelir. Yukarýda deðinilen birimlerin üzerinde sýrasýyla Oligosen - Orta Miyosen ve Geç Miyosen - Kuvaterner yaþlý kayaçlar açýlý uyumsuz olarak yer alýr. Salanda Fayý KB-GD gidiþli yaklaþýk 180 km uzunluða ve 5-19 km geniþliðe sahip olan Salanda Fay Zonu’ nun ana yapýsýný oluþturmaktadýr. Sað yönlü doðrultu atým bileþenine sahip normal fay karakterine sahip olan Salanda Fayý üzerinde gözlenen güncel traverten oluþumlarý ile aletsel dönemde meydana gelen depremler, fayýn tektonik açýdan aktif olduðunun göstergesidir. Bu çalýþmada Salanda Fay Zonu’nun incelenen bölgedeki tektonik aktivitesini belirlemek amacýyla Vadi Taban Geniþliði – Vadi Yüksekliði Oraný Ýndeksi (Vf), Dað Önü Sinüslülük Ýndisi (Smf), Normalleþtirilmiþ Akarsu Uzunluk – Eðri Ýndisi (SLK), Asimetri Faktörü (AF), Hipsometrik Ýntegral (Hi), Havza Þekli (Bs) ve Göreceli Aktif Tektonik Ýndeksi (Iat) çeþitli jeomorfolojik indisler hesaplanmýþtýr. Hesaplamalara göre Vf deðerleri 0.33 ile 3, Smf deðerleri 1.57 ile 1.87, SLK deðerleri 0,05 ile 16.05, Hi deðerleri 0.22 ile 0.65, AF deðerleri 23 ile 79, Bs deðerleri 1.26 ile 7.42, Iat deðerleri 1.3 ile 2.33 arasýnda deðiþiklik göstermektedir. Göreceli Aktif Tektonik Ýndisi (Iat) deðerleri, jeomorfik indisler ve jeolojik bulgular Salanda Fayý’nýn yüksek ve orta derecede tektonik bir aktiviteye sahip olduðunu ve sismik açýdan yakýnýnda yer alan Nevþehir gibi önemli yerleþim merkezlerine tehdit oluþturabileceði göstermektedir.

This study aims to investigate the tectonic activity of Salanda Fault Zone between Kesikköprü (Kýrþehir) and Yeþilöz (Nevþehir) with geomorphological indices. The Paleozoic and Mesozoic age metamorphic rocks form the base of the study area. They are intruded by the Late Cretaceous magmatic rocks and unconformably overlain by the Late Paleosen-Middle Eocene sedimantary rock units. Oligocene-Middle Miocene units unconformably overlie pre-Oligocene formations. All of the above mentioned geologic units are unconformably covered by the Late Miocene - Quaternary units. Salanda Fault is the main structure of the Salanda Fault Zone which has aproximately 180 km long and 5 - 19 km in width. The dextral oblique-slip Salanda Fault is characterized by the recent travertine formations and earthquake activity along it. In order to determine the tectonic activity of the Salanda Fault Zone, some geomorphological indices as Valley Floor Width-To-Height (Vf), Mountain-Front Sinuosity (Smf), Normalized Stream Length-Gradient (SLK), Asymmetry Factor (AF), Hypsometric integral (Hi), Drainage Basin Shape (Bs), Relative Active Tectonic Index (Iat) were calculated. The calculated values range from 0.33 to 3, 1.57 to 1.87, 0.05 to 16.05, 0.22 to 0.65, 23 to 79, 1.26 to 7.42, 1.3 to 2.33 for Vf, Smf, SLK, Hi, AF, Bs, Iat respectively.Relative Active Tectonic Index (Iat) values, other geomorphic indices and geological findings reveal that the Salanda Fault Zone has a high to moderate level tectonic activity. The obtained results show us that Salanda Fault Zone is seismically active and threatens important settlements such as Nevþehir located nearby.

Yarý kurak bir iklim bölgesi olan Çumra ovasýndaki yeraltýsularý, özellikle tarýmsal ve demografik geliþmeden dolayý yoðun olarak insan ihtiyaçlarý için kullanýlmaktadýr. Çalýþma alanýnda yarý basýnçlý Neojen akiferi ve serbest Kuvaterner akiferi olmak üzere iki ana akifer sistemi bulunmaktadýr. Bu çalýþmada, Konya'nýn Çumra Ovasý'ndaki iki akifer sisteminin aþýrý çekilen yeraltýsuyunun izotopik özellikleri deðerlendirilmektedir. Neojen akifer örneklerinin δ18O ve δD içerikleri sýrasýyla kurak dönemde -9,89‰ ile -6,76‰ ve -68,30‰ ile -47,50‰ arasýnda, yaðýþlý dönemde ise -10,32‰ ile -7,61‰ ve -68,63‰ ile -53,11‰ arasýnda deðiþmektedir. Kuvaterner akifer örneklerinin δ18O ve δD içerikleri ise sýrasýyla kurak dönemde -8,43‰ ile -5,53‰ ve-58,67‰ ile -45,61‰ arasýnda, yaðýþlý dönemde -8,77‰ ile -5,89‰ ve -60,18‰ ile -46,45‰ arasýnda deðiþmektedir. Ýki akiferdeki yeraltýsuyu örneklerinin δ18O ve δD deðerleri, meteorik bir kökene iþaret etmektedir. Neojen akifer örneklerinin ortalama daha düþük Oksijen-18 deðerleri, daha yüksek kotlardan beslenmeyi gösterirken, Kuvaterner akifer örneklerinin daha yüksek Oksijen-18 deðerleri, daha düþük kottan beslenmeye iþaret etmektedir. Kuvaterner akiferinin yeraltýsuyu, beslenme sýrasýnda veya sonrasýnda meydana gelen buharlaþmadan daha fazla etkilenmiþtir. Bununla birlikte Kuvaterner akifer örneklerinin δ18O deðerinin hem Cl hem de toplam çözünmüþ katýlar (TDS) ile pozitif korelasyonu, buharlaþmanýn çalýþma alanýndaki Kuvaterner akiferinin yeraltýsuyunda tuzluluk artýþýna neden olduðunu ortaya koymaktadýr. Neojen akifer örneklerinin trityum içeriði kurak dönemde 0,22 ile 2,15TU, yaðýþlý dönemde 0,85 ile 2,64TU arasýnda deðiþirken, Kuvaterner akifer örneklerinin trityum içeriði kurak ve yaðýþlý dönemlerde sýrasýyla 1,18 ile 4,37TU ve 1,52 ile 5,48TU arasýnda deðiþmektedir. Bu verilere göre, Neojen akiferinin yeraltýsuyu, nispeten daha uzun dolaþýmlýdýr. Ayrýca Neojen akiferi nispeten güncel yaðýþlarýn etkisi altýndadýr fakat güncel yaðýþlar Kuvaterner akiferine daha çok katkýda bulunmuþtur.

The groundwater in the Çumra plain, a semi-arid climate region, is intensively exploited for human needs due to especially agricultural and demographic development. In the study area, there are two main aquifers which are the semi-confined Neogene aquifer and the unconfined Quaternary aquifer. This paper presents isotopic characteristics of groundwater of the over-exploited two aquifer systems in the Çumra Plain of Konya. δ18O and δD contents of the Neogene aquifer samples respectively range from -9.89‰ to -6.76‰ and -68.30‰ to -47.50‰ in dry season and range from -10.32‰ to -7.61‰ and -68.63‰ to -53.11‰ in wet season. δ18O and δD contents of the Quaternary aquifer samples respectively range from -8.43‰ to -5.53‰ and -58.67‰ to -45.61‰ in dry season and range from -8.77‰ to -5.89‰ and -60.18‰ to -46.45‰ in wet season. The δ18O and δD contents of groundwater samples in two aquifers indicate a meteoric origin. The average lower Oxygen-18 values of the Neogene aquifer samples indicate recharge from higher elevations while more enriched Oxygen-18 values of the Quaternary aquifer samples show recharged from lower elevation. The groundwater of the Quaternary aquifer was more affected by the evaporation eventuated during or after recharge. Besides, positive correlation of δ18O with both Cl and total dissolved solids (TDS) in the Quaternary aquifer samples reveals that the evaporation caused salinity increases of the Quaternary aquifer samples. Tritium contents of the Neogene aquifer samples vary from 0.22 to 2.15TU in dry season and from 0.85 to 2.64TU in wet season, while tritium contents of the Quaternary aquifer samples vary from 1.18 to 4.37TU and from 1.52 to 5.48TU in dry and wet seasons, respectively. Accordingly, the samples of the Neogene aquifer reflect relatively higher residence time. Besides, the Neogene aquifer is under the influence of relatively recent precipitation, but recent precipitation has contributed more to the Quaternary aquifer.