E-ISSN: 2587-0351 | ISSN: 1300-2694
Pamukkale University Journal of Engineering Sciences A new method for determining lower density layer in prospection of hydrocarbon [Pamukkale Univ Muh Bilim Derg]
Pamukkale Univ Muh Bilim Derg. 2016; 22(3): 233-240 | DOI: 10.5505/pajes.2015.94834

A new method for determining lower density layer in prospection of hydrocarbon

Ali Elmas, Hasan Çavşak
Department Of Geophysics, Karadeniz Teknik University, Trabzon, Turkey

It is known that densities in formations are usually assumed to be constant for gravity model calculations. This also implies that formations are homogeneous and isotropic. However, the formations are usually heterogeneous and densities vary depending on heterogeneity. For this reason, densities should be taken into account as variables. Some scientists consider densities as variables in each formation in model calculations. In other words, density is defined as a function of the required parameters. In fact, functional change is regular. However, density is an irregular variable that depends on the change boundaries of seismic velocity. In this study, it is aimed to take density into account as a variable by using detected seismic velocity boundaries at which seismic velocity changes for each formation. In addition to main formations in model geometry in 3D inversion calculations, another formation was defined. This additional formation has been described by using a combination of all of the change boundaries of seismic velocity present in each formation in a specific order. The density calculated for the additional formation estimated the variation of density between the change boundaries of seismic velocity. This variation is added to the mass densities that are calculated for the description number of each zone. So, lower-density layer comprising oil can be determined by this method. The reliability of the results of the method depends on the reliability of seismic velocity boundaries. Moreover, the increasing number of seismic velocity boundaries leads to the increasing resolution of density variations.

Keywords: Gravity, Modeling, Mass Density, Inversion, Seismic Velocity Region

Hidrokarbon aramacılığında düşük yoğunluklu tabakayı bulmak için yeni bir yöntem

Ali Elmas, Hasan Çavşak
Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Uygulamalı Jeofizik Anabilim Dalı, Trabzon

Bazı bilim adamları, 3 boyutlu gravite model hesaplamalarında, yoğunlukları her formasyon içinde değişken olarak ele alırlar. Yani yoğunluğu parametrelere bağlı bir fonksiyon olarak tanımlarlar. Bir yeraltı tabakası içindeki yoğunluk değişimi derinlikle orantılı olarak bulunur. Bu çalışmada, her formasyon içinde tespit edilen sismik hız sınırları kullanılarak, yoğunluğun değişken olarak göz önüne alınması amaçlanmıştır. Sismik hız sınırlarının izlediği yol, yoğunluk değişiminin bir göstergesidir. 3B ters çözüm hesaplarında model geometri içindeki ana formasyonlara ek olarak bir formasyon daha tanımlanmıştır. Bu ek formasyon tanımı, her formasyon içinde mevcut olan sismik hız sınırlarının tümü kesintisiz kullanılarak yapılmıştır. İşte bu ek formasyon için hesaplanan yoğunluk, sismik hız sınırları arasındaki yoğunluk değişim miktarı olarak kabul edilmiştir. Bu değişim, ana formasyonlar için hesaplanan yoğunluklara bir düzen içinde ilave edilerek, yoğunluğun derinlikle değişimi ayrıntılı olarak saptanmıştır. Bu çalışma, Adıyaman, Diyarbakır ve Gaziantep bölgesine ait sismik ve açılan kuyulara ait verilerin bir kısmının TPAO’dan alınmasıyla düşük hızlı yer altı modeli oluşturularak yapılmıştır. Bu çalışma sonunda sismik hız sınırlarının ekstra bir kütle olarak alınmasıyla yoğunluğun derinlikle nasıl değiştiği saptanmıştır. Böylece hidrokarbon içeren düşük yoğunluklu tabaka tespit edilmeye çalışılmıştır. Hidrokarbon aramalarında bu yöntem kullanılarak; daha az kuyu açılarak sonuca gidilebilir. Bu çalışmada, başlangıçta yoğunluklar sabit olarak dikkate alınmıştır. Fakat her tabaka içindeki yoğunluklar değişken olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Gravite, Modelleme, Kütle yoğunluğu, Ters çözüm, Sismik hız sınırı

Ali Elmas, Hasan Çavşak. A new method for determining lower density layer in prospection of hydrocarbon. Pamukkale Univ Muh Bilim Derg. 2016; 22(3): 233-240

Corresponding Author: Ali Elmas, Türkiye
Manuscript Language: English
LookUs & Online Makale