Makine parçası yüzey sertleştirme işleminde sertlik değerlerinin bulanık kalite kontrolü ve süreç yeterlilik analizi ile değerlendirilmesi
Ahmet Bilal Şengül1, Ümran Şengül21Yalova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Konstrüksiyon Ve İmalat Ana Bilim Dalı2Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
Makine parçası imalatında, su verme yoluyla sertleştirme, endüstrinin her alanında farklı ortam ve koşullarda kullanılan bir yöntemdir. Elde edilen sertlik değerlerinin, ilgili makine parçasının işlevinin gerekliliklerine göre uygun değer aralığında olması gerekmektedir. Sertlik değerlerinin, sertlik ölçme yöntemlerinden biri olan ASTM E10-01 (Metalik Malzemelerin Brinell Sertliği için Standart Test Yöntemi)’e göre ölçümü yaygındır. Çalışmada makine parçası imal eden bir işletmede ilgili parçanın Teknik resmine göre yapılan su verme-menevişleme işlemi neticesinde elde edilen sertlik değerlerinin spesifikasyonlara uygunluğunu test etmek için, Shewart Ortalama (X ̅) ve Aralık (R) kalite kontrol grafikleri ve süreç yeterlilik analizi kullanılmıştır. Ayrıca, gözlem değerlerinin yaklaşık değer içermesi nedeniyle, gözlem değerleri bulanık sayılara çevrilip “Fuzzy rules method for TFN case” yöntemi ile bulanık kalite kontrol analizleri yapılmış ve süreç yeterliliği ölçülmüştür. Her iki yönteme göre, çalışma sonucunda, proses değişkenliğinin fazla olduğu ve bundan dolayı da prosesin yeterli olmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Isıl işlem, Yüzey sertliği, Bulanık Kalite Kontrol Grafikleri, ShewartEvaluation of hardness values in machine part surface hardening process by fuzzy quality control and process capability analysis
Ahmet Bilal Şengül1, Ümran Şengül21Yalova University Engineering Faculty Mechanical Engineering Construction And Manufacturing Department2Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty Of Political Sciences, Department Of Business Administration, Department Of Quantitative Methods
In the manufacture of machine parts, quenching is a method used in all areas of the industry in different environments and conditions. The obtained hardness values must be in the appropriate value range according to the requirements of the function of the relevant machine part. It is common to measure hardness values according to ASTM E10-01 (Standard Test Method for Brinell Hardness of Metallic Materials), which is one of the hardness measurement methods. In the study, Shewart Average (X ̅) and Range (R) quality control charts and process capability analysis were used to test the compliance of the hardness values obtained as a result of the quenching-tempering process according to the technical drawing of the relevant part in a company manufacturing machine parts. In addition, due to the approximate value of the observation values, the observation values were converted into fuzzy numbers and fuzzy quality control analyzes were performed with the "Fuzzy rules method for TFN case" method, and process adequacy was measured. According to both methods, as a result of the study, it was determined that the process variability was high and therefore the process was not sufficient.
Keywords: Heat treatment, Surface hardness, Fuzzy Quality Control Charts, ShewartMakale Dili: İngilizce