Mevcut binaların deprem performanslarının belirlenmesinde deprem etkisiyle elemanların her iki ucunda oluşan dönmeleri tahmin etmek zor ve karmaşık bir iştir. Dolayısıyla bu çalışmada deprem etkisiyle eleman uçlarında oluşan göreli kat ötelemeleri temelli daha basit formülasyonlar ile bina performansının tahmin edilmesinde güvenilir bir yöntem geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında farklı kat adetine, farklı malzeme dayanımlarına ve aynı plana sahip düzgün geometride olan 4 adet betonarme bina tasarlanmış, ayrıca 3 adet mevcut betonarme bina ele alınmıştır. 7 adet bina yaygın olarak yapısal analizler için kullanılan SAP2000 v20, Sta4CAD v14.1, İdeCAD v10 ve ProtaStructure2022 programları ile modellenerek doğrusal performans analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda elde edilen veriler TBDY2018’de mevcut binaların deprem performanslarının belirlenmesi amacıyla verilen deprem hesabına ilişkin genel ilke ve kurallar çerçevesinde, oluşturulan deplasman temelli formülasyonlara işlenmiş ve incelenen binalardaki kolonların hasar durumları belirlenmiştir. Önerilen yönteme göre belirlenen kolon hasar durumları ile TBDY2018’de belirtilen hesap ilkelerine göre yapılan el hesabı sonucu belirlenen kolon hasar bölgeleri arasındaki uyumun her iki asal yönde de %100 olduğu belirlenmiştir. Ayrıca önerilen yöntemin ele alınan diğer statik paket programlardan elde edilen sonuçlara nazaran bina performansının tespitinde daha güvenli tarafta kalmasının yanı sıra incelenen paket programlarla da genel olarak uyumlu olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Doğrusal olmayan yöntem, betonarme, bina, deplasman, kesme kuvvetiWhile evaluating the seismic performance of existing buildings according to TBC2018, a difficulty and complexity arouses in estimating the rotations that occur at both ends of the load carrying elements under seismic forces. Therefore, in this study, it is aimed to develop a reliable method for estimating the seismic performance of reinforced concrete (RC) buildings using simplified displacement-based formulations. Within the scope of this study, 4 RC buildings having same symmetrical floor plan but with varying number of stories, different material strengths were designed, and 3 existing RC buildings were taken into consideration. All the 7 buildings were modeled using common structural analysis software like SAP2000v20, Sta4CADv14.1, İdeCADv10 and ProtaStructure2022 and linear seismic performance analysis were performed. The data obtained as a result of the analysis were processed into the displacement-based formulations created within the framework of this study to determine the damage state of the columns and associated seismic performance of the existing RC buildings considering the general principles and rules given in TBC2018. It was determined that the compatibility between the column damage conditions determined according to the proposed method and the column damage status determined as a result of the hand calculation made according to the calculation principles specified in TBC2018 was 100% in both principal directions. In addition, it is found that the results found from the proposed method were conservative and generally compatible with the results obtained from the common structural analysis software.
Keywords: Nonlinear method, reinforced concrete, building, displacement, shear force