Farklı teknik özelliklere sahip kutu menfezlerin işletme şartlarının belirlenmesi
Baha Vural Kök1, Zülfü YETKİN2, ERKUT YALÇIN1, Ahmet Münir Özdemir31Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği, Elazığ2İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, İstanbul
3Bursa Teknik Üniversitesi, Mühendislik Ve Doğa Bilimleri Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Bursa
Dere yataklarında akan suların yol gövdesinin diğer tarafına geçmesi için yapılan menfez yapılarının doğru planlanmaması sonucunda yol hizmet veremez hale gelebilmekte, özellikle afet durumlarında ulaşılması gereken bölgelere erişim, kesikliğe uğrayarak önemli maddi ve manevi zararlara neden olmaktadır. Bu çalışmada karayollarında en çok kullanılan kutu menfezlerin performansı, teknik parametreler çerçevesinde incelenmiştir. Menfezin eğimi, pürüzlülüğü, uzunluğunun ve farklı menfez ağzı giriş tiplerinin giriş suyu yüksekliğine ve çıkış suyu hızına olan etkileri incelenmiştir. Menfez eğiminin düşük ve pürüzlülüğün artması durumunda çıkış kontrollü şartların geçerli olduğu, eğim, pürüzlülük ve uzunluğun çıkış suyu hızında önemli bir etkiye sahip olduğu, menfez ağzı girişinin 33,7° eğimli yapılmasının, menfez girişinin %50 oranında konik bir şekilde genişletilmesinin ve 27° kanat duvarı yapılmasının en iyi performansı sunduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kutu menfez, taşkın, işletme koşulları, optimum tasarım, HY-8Determination of operating conditions of box culverts with different technical specifications
Baha Vural Kök1, Zülfü YETKİN2, ERKUT YALÇIN1, Ahmet Münir Özdemir31Fırat University, Faculty of Engineering, Civil Engineering Department, Elazığ2İstanbul Technical University, Civil Engineering Department, İstanbul
3Bursa Technical University, Faculty Of Engineering And Natural Sciences, Department Of Civil Engineering, Bursa
As a result of improper planning of culvert structures constructed for the passage of water flowing in stream beds to the other side of the road body, the road may become unserviceable and access to the areas that need to be reached, especially in disaster situations, is interrupted, causing significant material and moral damages. In this study, the performance of the most commonly used box culverts on highways is analyzed within the framework of technical parameters. The effects of culvert slope, roughness, length and different culvert inlet types on inlet water height and outlet water velocity were investigated. It was found that outlet-controlled conditions prevail when the culvert slope is low and roughness is increased, slope, roughness and length have a significant effect on the outlet water velocity, and the best performance is obtained when the culvert inlet is inclined at 33.7°, the culvert inlet is tapered by 50% and the wing wall is 27°.
Keywords: Box culvert, flood, operating conditions, optimum design, HY-8Makale Dili: Türkçe