Denizli ili Serinhisar ilçe merkezinin taşkın yayılımının HEC-RAS yazılımı ve coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi
Abdul Latif Rustam Oghly, Mahmud GüngörPamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, DenizliTaşkınlar büyük can ve mal kaybına yol açan önemli doğal afetlerdir. Bu çalışmanın temel amacı, coğrafi bilgi sistemleri ve hidrolik modelleme kullanarak Serinhisar ilçe merkezinin taşkın riskini değerlendirmek ve bu riske karşı alınacak önlemleri belirlemektir. 25, 50, 100, 200 ve 500 yıl tekerrürlü taşkın debileri dikkate alınarak, hem Çaykesiği deresinin mansabında mevcut olan taşkın kanal boyutlarının tahkiki hem de Kavaklar ile Hamamcıçeşmesi derelerinden gelen taşkınların şehir içindeki yayılımı, 2 boyutlu HEC-RAS programı yardımıyla belirlenmıştir. Bu kapsamda öncelikle Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün desteğiyle, sahanın 50 cm çözünürlüklü sayısal yükseklik modeli üretilmiştir. Yağış verileri Acıpayam Meteoroloji İstasyonu'ndan elde edilmiştir. McMath ve Mockus sentetik birim hidrograf yöntemleri kullanılarak farklı tekerrür süreli maksimum taşkın debileri hesaplanarak her bir senaryo için taşkın yayılım alanları ve taşkın risk haritaları oluşturulmuştur. Yapılan taşkın analizi sonucunda, Serinhisar ilçe merkezinde taşkın yayılım yüksekliklerinin 0.24 m'den başlayarak 4.5 m'ye kadar ulaştığı belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, yüzlerce konut ve işyerinin su altında kalma riski ile karşı karşıya olduğu, Denizli-Antalya yolu ve tarım alanlarının da taşkınlardan önemli ölçüde etkilendiği belirlenmiştir. Mevcut kanal kesitlerinde iyileştirmelerin yapılması ve taşkın riski teşkil eden derelerin suyunu iletebilecek iletim kanallarının oluşturulması önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Denizli, Serinhisar, HEC-RAS, CBS, Taşkın Yayılımı, Taşkın Risk HaritasıDetermination of flood inundation of Serinhisar district center of Denizli province with HEC-RAS software and geographic information systems
Abdul Latif Rustam Oghly, Mahmud GüngörDepartment of Engineering, Pamukkale University, Denizli, TurkeyFloods are important natural disasters that cause significant loss of life and property. The main purpose of this study is to assess the flood risk in the Serinhisar district center using geographic information systems and hydraulic modeling, and to determine the measures to be taken against this risk. Considering the flood discharges with return periods of 25, 50, 100, 200, and 500 years, the verification of the existing flood channel dimensions downstream of the Çaykesiği Stream and the spread of floods coming from the Kavaklar and Hamamcıçeşmesi streams within the city were determined using the 2-dimensional HEC-RAS program. In this context, firstly, with the support of the Denizli Metropolitan Municipality Water and Sewerage Administration General Directorate, a 50 cm resolution digital elevation model of the site was produced. Precipitation data were obtained from the Acıpayam Meteorology Station. Maximum flood discharges with different return periods were calculated using the McMath and Mockus synthetic unit hydrograph methods. Flood inundation areas and flood risk maps were created for each scenario. As a result of the flood analysis, it was determined that the flood spread heights in the Serinhisar district center range from 0.24 m to 4.5 m. According to these results, hundreds of residences and businesses are at risk of being submerged, and the Denizli-Antalya Road and agricultural areas are also significantly affected by the flood. Improvements to the existing channel sections and the creation of transmission channels that can convey the water of the streams that pose flood risk are recommended.
Keywords: Denizli, Serinhisar, HEC-RAS, GIS, Flood Inundation, Flood Risk MapMakale Dili: Türkçe