Betonarme yapýlarýn onarým ve güçlendirilmesinde (O/G) Lifli Polimer (FRP) malzemenin kullanýmý son zamanlarda yaygýnlaþmaya baþlanmýþtýr. FRP malzemelerin, yüksek çekme mukavemeti, korozyona karþý dayanýklýlýðý ve bu malzeme ile yapýlan O/G’nin, yapýnýn iþleyiþini çok fazla etkilememesi gibi nedenlerle tercih edilen bir malzeme olmaktadýr. Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Ýnþaat Mühendisliði Bölümü, Yapý labaratuarlarýnda yapýlan bu çalýþmada dört adet betonarme kiriþin FRP malzemelerle onarým ve/veya güçlendirilmesi yapýlmýþtýr. Her deney kiriþi için yük deplasman eðrisi elde edilerek elemanlarýn statik yük altýnda O/G’den önceki ve sonraki davranýþý karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bu çalýþma sonucunda FRP malzemelerle yapýlan O/G’nin betonarme kiriþlerin taþýma gücünü çok büyük ölçüde arttýrdýðý görülmüþtür.

Bu araþtýrmada, CNC torna tezgahlarý için Diyalog Yöntemi ile NC Kodu üreten bir bilgisayar programý geliþtirilmiþtir. Öncelikle, CNC torna tezgahlarý, tornalama metotlarý ve takým yolu oluþturma teknikleri araþtýrýlmýþtýr. Takým yolunun oluþturulmasýnda, geometrik tanýmlama teknikleri kullanýlarak, FANUC formatýna uygun CNC parça programý türetilmiþtir. Bu çalýþma ile geometrik tanýmlama teknikleri yardýmý ile, CNC parça programý hazýrlama iþlemi kolaylaþtýrýlmýþtýr. Geliþtirilen bilgisayar programý VISUAL BASIC 6.0 programlama dili ile yazýlmýþtýr. Program ACCESS 7.0’da hazýrlanan malzeme ve kesici takým veri tabanlarý ile desteklenmiþtir.

Bu çalýþmada, elektronik kumaþ çekme ve çözgü salma mekanizmasýna sahip bir dokuma makinesinde belirli bir atký sýklýðýnda çalýþýlýrken daha yüksek bir atký sýklýðýnda dokumaya geçildiðinde çözgü ipliði gerginliðindeki deðiþim incelenmiþtir. Bu amaçla ilk olarak her atký sýklýðý deðiþiminde baþlangýçtan itibaren belirli aralýklarla çözgü ipliði gerginlikleri ve kumaþ çizgisi mesafesi ölçülmüþtür. Ýkinci olarak, kumaþ çizgisinin kalýcý duruma geldiði dokuma miktarý saptanmýþ ve son olarak, dokunmuþ olan bu miktara kadar ölçülen çözgü ipliði gerginlikleri analiz edilmiþtir.

Derin çekme yoluyla þekillendirme iþlemi, deðiþik sektörlerde kullanýlan soðuk þekillendirme yöntemlerinin baþýnda gelir. Bu yöntemde karþýlaþýlan problemlere bilgisayar destekli çözümler üretmek hem zaman hem de para kaybýný önleyecektir. Bu çalýþmada kompleks geometriler içeren kalýp yüzeylerinde, çelik sac malzemesinin ne doðrultuda akacaðý ve þekillendirme esnasýnda incelenen sacýn yýrtýlma, buruþma ve benzeri þekil hatalarýnýn; kalýp tasarýmý aþamasýnda önceden görülüp önlem alýnmasý, tasarým deðiþikliklerinin sonuçlarýný kalýp imal edilmeden öngörülebilmesi için yapýlmasý gerekenler incelenmiþtir. Bu çalýþmada problemlerin çözümü için ekspilisit doðrusal olmayan sonlu elemanlar metodu seçilmiþtir. Seçilen doðrusal olmayan malzeme ve temas modelleri önce bir örnekle karþýlaþtýrýlarak modelin doðruluðu irdelenmiþtir. Ayrýca uygulamaya yönelik bir örnek üzerinde kalýp tasarýmý adým adým yapýlmýþtýr. Metodun kullanýlmasý sonucunda elde edilen sonuçlar kapsamlý bir þekilde verilmiþtir.

Bu çalýþmanýn amacý çatlaklý kiriþlerde hasar yeri ve derinliði hakkýnda bilgi edinmektir. Bu amaçla kiriþte darbe vuruþu sonucu oluþan titreþimler incelenmiþtir. Hasarlý ve hasarsýz kiriþlerden elde edilen sinyal hem zaman hem de frekans ortamýnda karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bu sonuçlar kullanýlarak bir hasarýn yeri ve derinliði titreþim sinyallerinden belirlenebilir.

Bu çalýþmada, % 40 sabit oranýnda uçucu kül katkýsý ve % 40 sabit oranýnda tras kullanýlarak üç grup halinde karýþýmlar hazýrlanmýþtýr. Birinci gruptaki karýþýmlarda 45 µ elek üstü deðerleri, ikinci gruptaki karýþýmlarda Blaine deðerleri eþitlenmiþ üçüncü grupta ise tras ve uçucu kül laboratuvar ortamýnda 15 dakika süreyle öðütülmüþtür. Bu karýþýmlarla hazýrlanan çimento harçlarýnýn 2, 7, 28, 60, 90 ve 360 günlük kür süreleri sonucunda basýnç dayanýmý deðerleri tespit edilmiþtir. Yapýlan basýnç dayanýmý testlerinde 3. grupta bulunan ve en yüksek Blaine deðerine sahip uçucu kül katkýsý ile üretilen harçlarýn en yüksek dayaným deðerlerini verdiði saptanmýþtýr.

Bilindiði üzere güneþ enerjisi, çevreyle dost, yenilenebilir ve en kolay bulunabilen enerji kaynaðýdýr. Özellikle son yýllarda, petrol, kömür gibi yeraltý kaynaklarýnýn sýnýrlý olmasý ve çevre kirliliðine sebep olmalarý, elektrik üretiminde alternatif enerji kaynaklarýna olan ilgiyi arttýrmýþtýr. Güneþ enerjisi de, alternatif enerji kaynaklarýnýn baþýnda gelmektedir. Fotovoltaik sistemler, güneþten elektrik enerjisi üreten sistemlerdir. Yapýlan bu çalýþmada, fotovoltaik enerji sistemlerinde kullanýlan bir seri rezonans inverter devresi incelenmiþtir.Devrenin sistem üzerindeki etkileri ele alýnmýþ ve sonuçlar irdelenmiþtir.

Bu çalýþmada, kiriþlerin serbest titreþim frekanslarýnýn çözümü için Genelleþtirilmiþ Diferansiyel Quadrature (GDQ) metodu kullanýlmýþtýr. Geniþ çapta ele alýnan kiriþ konfigürasyonlarý için temel frekans deðerleri elde edilmiþtir. Deðiþik sýnýr þartlarý için elde edilen GDQ sonuçlarý, mevcut gerçek ve diðer metotlarla elde edilen sonuçlarla karþýlaþtýrmalý olarak verilmiþtir. Metodun temel avantajlarý, basitliði ve kolay programlanabilme sebebiyle hesaplama süresinin çok kýsa olmasýdýr.Sayýsal örnekler, bu metodun mekanik sistemlerin analizi için, etkinliðini ve yüksek potansiyelini ortaya koymuþtur.

Kontrol sistemlerinde karþýlaþýlan en büyük problemlerden biri denetim mekanizmasýna ait matematiksel modelin oluþturulmasýnýn zor olmasýdýr. Bu model oluþturulsa bile geleneksel mantýk ile uygulamayý gerçekleþtirmek çok karmaþýk problemlere yol açacaktýr. Bulanýk Mantýk ise kontrol sistemine ait matematiksel modele ihtiyaç duymadan sadece dilsel deðiþkenler yardýmýyla denetim mekanizmasýný oluþturabilmektedir. Bu makalede de matematiksel modellemesi zor ve karmaþýk olan klima cihazýnýn bulanýk mantýk ile modellenmesi ve simülasyonu gerçekleþtirilmiþtir.

Bu çalýþmada farklý sýcaklýk ve gerilme deðerlerinde, SiC elyaf destekli Al-6061 alaþýmý metal matris kompozitin sürünme davranýþý incelenmiþtir. Al-6061 malzemesinin deneysel sürünme eðrisi grafikleri literatürden elde edilip, bu eðrilerden alýnan noktalar, en küçük kareler yöntemi kullanýlarak, Norton-Bailey sürünme denklemine göre sürünme davranýþýný karakterize eden sabitleri bulmak için kullanýlmýþtýr. Elde edilen sürünme parametrelerini kullanarak SiC/Al metal matris kompozitin sürünme analizi ANSYS paket programý kullanýlarak yapýlmýþtýr. Analiz sonucu elde edilen sürünme uzamasý eðrileri literatürden elde edilen kompozitin sürünme uzamasý eðrileri ile karþýlaþtýrýldý. Analiz sonunda elde edilen sonuçlarla literatürdeki sonuçlar arasýnda çok iyi bir benzerlik olduðu ortaya çýkmýþtýr. Ayrýca, SiC/Al metal matris kompozitin Al-6061 malzemesine göre çok daha az oranda sürünme uzamasý davranýþý gösterdiði sonucuna varýlmýþtýr.

Bu çalýþmada Konya/Sille-Ecmel ocaðýndan alýnan dolomitin sinterlenmesine demir tufalý ve kuvars katkýlarýnýn etkileri araþtýrýlmýþtýr. Ocaktan alýnan dolomitin diferansiyel termal analizi (DTA) ve X-ýþýn difraksiyon analizi (XRD) yapýlarak çok az miktarda kalsit içeren dolomit olduðu tesbit edilmiþtir. Hammaddenin ince kesiti alýnarak oldukça homojen daðýlýmlý olduðu ve tane boyutunun da interlenmeye uygun olduðu saptanmýþtýr. Doktora araþtýrmasýnýn ön çalýþmasý olan bu çalýþmada, sinterlemeye olumlu etkisi olacaðý düþünülerek hammaddeye -45µm boyutlu kuvars (% 99 SiO2 içeren) ve demir oksit (% 98.66 Fe2O3 içeren) tozlarý katýlarak 1625 °C ve 1675 °C derecelerde 2 saat süre ve 10 °C/dak ýsýtma hýzý ile sinterleme yapýlmýþ, elde edilen dolomalarýn (sinter dolomit) mikro yapýlarý, kütle yoðunluklarý, görünür gözeneklilikleri ve hidratasyon durumlarý incelenmiþtir.

Aktif güç filtreleri günümüzde, enerji iletim hatlarýndaki reaktif güç ve harmonik akýmlarýný azaltmak için önemli bir rol oynamaktadýr. Aktif güç filtresinin etkin bir biçimde çalýþabilmesi ve güvenilirliði temel olarak üç karakteristiðe baðlýdýr. Bunlar, modülasyon metodu, PWM modülatörün tasarým karakteristikleri ve kompanzasyon akýmýný üretmek için uygulanan yöntemdir. Son karakteristik için bir çok yöntem sunulmuþtur. Bu yöntemlerin geneli karýþýktýr ve bu yüzden uygulanmalarý ve ayarlanmalarý zordur. Bu çalýþmada, kompanzasyon akýmýný hesaplamak için yeni bir yöntem geliþtirilmiþ ve mikrodenetleyici kontrollü tek fazlý paralel aktif güç filtresi üzerinde test edilmiþtir. Deneysel ve simülasyon sonuçlarý bu çalýþmada sunulmuþtur.

Olgunluk kavramý, betonda sýcaklýk ve zamanýn ortak etkisini ele alarak betonun dayanýmýný tahmin eden bir yöntemdir. Olgunluk kavramýna göre, ayný olgunluk deðerine sahip beton numuneleri, hangi sýcaklýk ve zamanýn ortak etkisine sahip olursa olsun, ayný dayanýma sahiptirler. Geçmiþ 50 yýl içinde birçok olgunluk fonksiyonu önerilmiþtir. Bu fonksiyonlarýn geçerliliði yalnýzca genel Portland çimentolarý içindir. Bu çalýþmada, kabul görmüþ olgunluk fonksiyonlarýnýn puzolan katkýlý çimentolar için uygunluðu araþtýrýlmýþ ve yeni bir olgunlukdayaným iliþkisi geliþtirilmiþtir. Bu amaçla, dört tip puzolan ve bir adet Portland çimentosu seçilmiþtir. Katkýlý çimentolar, % 5, % 20 ve % 40 oranlarýnda çimento ile aðýrlýkça yer deðiþtirerek oluþturulmuþtur.

Bu çalýþmada 5 kanatlý bir santrifüj pompanýn kanatlý ve kanatsýz difüzöründe akýþ karakteristiði sayýsal olarak incelenmektedir. Kullanýlan yöntem, kararlý, sýkýþtýrýlamaz ve viskoz akýþ kabulüyle, 2-boyutlu Navier-Stokes denklemlerinin sonlu hacimler tekniðine uygun olarak çözülmesini içermektedir. Çalýþmada kullanýlan pompanýn çalýþma aralýðý 890 d/dak, çark çapý yaklaþýk 20 cm ve geriye dönük kanat geometrisine sahiptir. Kanatsýz difüzör, paralel düzlemsel duvar tipi olup, kanatlý difüzör ise 9 kanatlý ve salyangoz çeperi ile kuþatýlmýþtýr. Çark çýkýþý ve difüzördeki jet ve çevrintili akýþ yapýlarý ayrýntýlý olarak araþtýrýlmýþ olup, kanatlý ve kanatsýz difüzör durumunda pompa performansýna olan etkileri irdelenmiþtir. Sonuçlar, performans eðrilerinin yanýnda, difüzördeki hýz vektörleri, eþ basýnç eðrileri ve türbülans kinetik enerji daðýlýmlarý olarak verilmiþtir. Ayrýca elde edilen sonuçlar, mevcut deneysel verilerle karþýlaþtýrýlarak aralarýndaki paralellik araþtýrýlmýþ olup büyük bir uyum içerisinde olduðu görülmüþtür.

Bu çalýþmada, serbest ucundan P yüküne maruz tek yönlü fiberlerle takviye edilmiþ polimer matriksli kompozit ankastre bir kiriþ için anizotrop elastisite teorisi kullanýlarak elasto-plastik gerilme analizi yapýlmýþtýr. 0°, 30° 45°, 60° ve 90° oryantasyon açýlarý için akma noktalarý hesaplanarak ?x kalýntý gerilme bileþenleri elde edilmiþtir. Akma, 0° ve 90° oryantasyon açýlarý için kiriþin en alt ve en üst yüzeylerinde ayný anda baþlamaktadýr. 30°, 45°ve 60° oryantasyon açýlarý için ise kiriþin en üst yüzeyinde akmanýn daha önce baþladýðý görülmüþtür. Kiriþin en alt ve en üst yüzeylerinde ?x kalýntý gerilme bileþeni maksimumdur. Bu çalýþmanýn sonucunda tek yönlü fiberlerle takviye edilmiþ polimer matriksli kompozit kiriþ için elde edilen ?x kalýntý gerilme bileþenleri, daha önceki alýþmalarda örgü fiberlerle takviye edilmiþ termoplastik matriksli kompozit kiriþ için elde edilmiþ olan ?x kalýntý gerilme bileþenleri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr.

Bu çalýþmada, yanal bir basýnca maruz içi dolu enine izotrop bir silindirde elastostatik temas problemi ele alýnmýþtýr. Temas bölgesinin büyüklüðü ve gerilme daðýlýmý incelenmiþtir. Problemin formülasyonu elastik bir silindir için yapýlmýþtýr. Silindir ve rijit ýstampa (indenter) arasýnda sürtünme olmadýðý ve sadece yüzeydeki basýnç kuvvetlerinin ara yüzeye aktarýldýðý kabul edilmiþtir. Problem geometrisi gereðince Fourier dönüþüm tekniði kullanýlmýþtýr. Problem tekil integral denklemine indirgenmiþ ve Gauss Chebyshev integral formülü kullanýlarak bu tekil denklem lineer denklem sistemine dönüþtürülmüþtür. Elde edilen sistem Gauss eliminasyon yöntemi kullanýlarak çözülmüþtür. Enine izotrop malzeme olarak E camý ve baryum titanat kullanýlmýþtýr. Ýnceleme farklý temas yüzeyi, bilezik yarýçapý ve silindir yarýçaplarý için yapýlmýþtýr. Elde edilen sonuçlar grafiklerde gösterilmiþtir.

Tristör ve triyak gibi anahtarlama elemanlarý güç elektroniðinde geniþ olarak kullanýlmaktadýr. Bu elemanlar lineer olmayan yük karakteristiðine sahip olup etkin harmonik üretirler. Lineer olmayan bir alýcýya harmonik kompanzasyonu yapmak için, çalýþma þartlarýnda yükün üretebileceði tüm harmonik genliklerinin ve toplam harmonik bozunum (THD-Total Harmonic Deflection) (THD) deðerinin bilinmesi gereklidir. Bu da ancak harmonik analizi ile mümkündür. Harmonik analizi özel düzenekler isteyen pahalý bir iþlemdir. Bu çalýþmada, tristör ve triyakýn çeþitli yük ve tetikleme açýlarýnda üretmiþ olduðu harmonikler 3 boyutlu uzayda ifade edilip, harmonik analiz sonuçlarýnýn görüntülenmesine yeni bir bakýþ açýsý getirilmiþtir; her bir tetikleme açýsýndaki THD deðerlerine eðri uydurularak polinomlar elde edilmiþ, bu sayede harmonik analizi yapýlmaksýzýn THD deðerlerinin direkt olarak bulunmasý saðlanmýþtýr.

Sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel yapýlaþmanýn doðal bir sonucu olarak ortaya çýkan ulaþtýrma talebi deðerlendirilirken, ulaþtýrma sistemlerinin bir bütün olarak ele alýnarak incelenmesi gereklidir. Gerek yolcu, gerekse yük taþýmacýlýðý için seçilecek olan ulaþtýrma sisteminin hýzlý, ekonomik, güvenli, çevreye az zarar veren ve ülke koþullarýna uygun bir ulaþtýrma sisteminin olmasý arzu edilir. Ancak bir sistemin, sýralanan bu hususlarýn hepsini birden bünyesinde toplamasý oldukça zordur. Her sistemin birbirlerine göre üstünlükleri ve sakýncalarý vardýr. Bu nedenledir ki, büyük yatýrýmlar ülke genelinde tesis edilirken ileriye yönelik çok kapsamlý planlamalar yapýlmalýdýr. Ayrýca ülke kaynaklarýnýn ulaþtýrma sistemleri arasýnda akýlcý bir þekilde nasýl daðýtýlmasý gerektiði araþtýrýlmalý ve ulaþtýrma sistemleri arasýnda koordineli çalýþmayý saðlayacak bir ulaþým planý hazýrlanmalýdýr. Bu planýn baþarýsý ise hiç kuþkusuz sistemlerden birine aðýrlýk vermek yerine kombine taþýmacýlýk ile mümkün olacaktýr. Ülkemizin üç yaný denizlerle çevrili iken deniz yolu ile yapýlan taþýmacýlýðýn % 1 seviyesinin çok altýnda olmasý ve karayolu ile yapýlan yük ve yolcu taþýmacýlýðýnýn ise % 95 seviyelerine çýkmasý Türkiye’deki ulaþtýrma politikalarýnýn sorgulanmasý gerektiðini ortaya çýkarmaktadýr. Bu bildiride Türkiye’deki ulaþtýrma sistemlerinin ve ulaþým politikalarýnýn tarihsel süreç içerisinde genel bir deðerlendirmesi yapýlarak sorunlar ortaya konulmakta ve çözüm önerileri sunulmaktadýr.