Bu çalýþmada açýk kesitli bir kiriþin temel mod þekli sürekli dalgacýk dönüþümü ile analiz edilerek hasar yeri ve derecesi belirlenmiþtir. Hasar elastisite modülündeki azalma olarak modellenmiþ, hasarlý kiriþin mod þeklini belirlemek için sonlu elemanlar metodu kullanýlmýþtýr. Seçilen hasar durumlarýnda frekans veya eðrilik deðiþimlerine dayalý klasik modal analiz metotlarýnýn yetersizliði vurgulanmýþtýr. Özellikle gürültülü veriyi iþlemede dalgacýk analizinin eðrilikten daha baþarýlý olduðu gösterilmiþtir. Böyle bir kiriþte kesit simetrik olmadýðýndan ölçülecek mod þekli ölçme elemanýnýn kiriþ eni doðrultusundaki konumuna büyük ölçüde baðlýdýr. Dolayýsýyla elde edilecek dalgacýk katsayýlarýnýn hasara duyarlýlýðý da farklý olur. Bu çalýþmada hasara daha duyarlý katsayýlarý elde etmek için doðru ölçüm noktalarý örnek bir kiriþ üzerinde gösterilmiþtir.

Birinci mertebe periyodik otoregresif modeller, hidrolojik akýs süreçlerinin iç bagýmlýlýk yapýsýný modellemede en sýk kullanýlan modellerden birisidir. Bu modellerde akýs sürecinin iç bagýmlýlýgýnýn yanýnda, korelogramýn periyodikligi de korunmaktadýr. Ancak, model parametreleri (aylararasý 1-aralýklý otokorelasyon katsayýlarý) yüksek mertebe momentler içeren istatistikler olmasý nedeniyle, eldeki kýsa süreli gözlem kayýtlarýndan çogu zaman yanýlgýlý bir biçimde kestirilebilmektedir. Bu nedenle, bölgesel bir model olusturmak, daha tutarlý ve güvenilir kestirimler yapabilecek ve havza içerisinde gerek duyulan her noktada model ve model parametreleri türetebilecek bir çözüm olarak ortaya çýkmaktadýr. Bu çalýsmada, aylararasý 1-aralýklý otokorelasyon katsayýlarý için homojen bölge tanýmlarý yapýlmakta, parametrik ve parametrik olmayan 5 adet bölgesel model seçenegi önerilmektedir. Bölgesel modeller Seyhan ve Ceyhan havzalarýnda yer alan 30 akým gözlem istasyonunun gözlemleri kullanýlarak, göreli mutlak yanlýlýk, basit ve göreli ortalama karesel yanýlgýlarýn karekökü ölçütleriyle sýnanmaktadýr.

Bu çalýþmada, (Bilgisayar Destekli Tasarým) BDT ortamýnda farklý ölçeklerde tasarlanan katý modeller arasýnda ölçekleme oranýný tespit etmek için bir yaklaþým geliþtirilmiþtir. Yaklaþýma girdi olarak katý modellerin STEP “Standard for the Exchange of Product Data Model” veri dönüþüm formatý kullanýlmýþtýr. BDT ortamýnda tasarlanan katý modellerin otomatik STEP dönüþümü yapýlmakta ve daha sonra STEP dosyasý deðerlendirilerek, bu dosya yüz-kenar iliþki matrisine dönüþtürülmektedir. Yeni tasarýmýn matrisine uyan veritabanýndan bir matris elde edilerek bu iki matris arasýnda boyutsal olmayan bir benzerlik deðerlendirmesi yapýlmaktadýr. Ýki matriste temsil edilen yüzey komþuluk iliþkileri ve boyutsal olmayan nitelikler arasýnda tam bir eþleme var ise, parçalar arasýnda ölçekleme deðerlendirmesi yapýlmaktadýr. Ölçekleme deðerlendirmesinde, iki matrisin boyutsal nitelikleri arasýnda bir oran aranmaktadýr. Bu oran var ise yaklaþým iki parça arasýnda ölçekleme oraný hesaplamaktadýr.

Bu çalýþmada, bilgisayar aðlarýnda güvenli mesaj alýþveriþi için akýllý kart olanaklarýndan yararlanan taþýnabilir bir sistem mimarisi tanýtýlmaktadýr. Akýllý kartlarýn sistem mimarisi bünyesinde yer almasý mesaj alýþveriþlerinde kimlik denetimi ve mahremiyet gibi baþlýca iki önemli güvenlik hizmetini sunmaktadýr. Ýletiþimlerde asimetrik þifrelemenin uygulanmasý hedeflendiði için akýllý kartlar, kullanýcýlarýna ait hesap bilgilerinin yaný sýra ilgili asimetrik þifreleme için yine kullanýcýlarýna ait özel anahtarlarý saklamaktadýrlar. Önerilen sistemin JavaCard teknolojisi kullanýlarak gerçek bir uygulamasý da yine bu çalýþma içerisinde sunulmuþtur.

Manyetik alanýn etkisiyle akýþkanlarýn hýzlarýnýn deðiþtiði bilinmektedir. Yapýlan bazý çalýþmalarda sýcaklýkla fiziksel özelliklerin deðiþmediði kabul edilerek manyetik alanýn ýsý taþýnýmýna etkisi araþtýrýlmýþtýr. Sýcaklýðýn etkisiyle akýþkanlarýn fiziksel özellikleri deðiþeceði için bu çalýþmada sýcaklýkla fiziksel özellikleri deðiþen akýþkan ile ýsý taþýnýmýna manyetik alanýn etkisi incelenmiþtir. Çözümde akýþkana etkiyen elektromanyetik kuvveti içeren momentum, süreklilik ve enerji denklemleri kullanýlmýþtýr. Silindirik koordinat sisteminde yazýlan denklem sistemi sayýsal metotlardan sonlu farklar yöntemiyle çözülerek manyetik alanýn þiddetine ve akýþkanýn diðer fiziksel özelliklerine baðlý olarak eksenel ve radyal yönlerdeki sýcaklýklar ile Nusselt sayýlarý hesaplanmýþtýr.Çözüm sonuçlarýna göre; akýþ yönüne dik olarak yerleþtirilen manyetik alanýn þiddeti artýrýldýðýnda soðutulan akýþkan için hýz ve sýcaklýklarda azalmalar olduðu görülmüþtür. Daha önceki çalýþmalarda tespit edildiði gibi Reynolds sayýsýnýn artýþýyla Nusselt sayýsýnýn arttýðý, manyetik alan etkisinin artmasýyla da Nusselt sayýsýnýn azaldýðý bu çalýþmada da gözlemlenmiþtir. Elde edilen teorik sonuçlar, daha önce tarafýmýzdan, sabit fiziksel özellikli akýþkanla yapýlan benzeri çalýþmanýn sonuçlarý ile karþýlaþtýrýldýðýnda uyum içinde olduðu görülmüþtür.

Son yýllarda, akýllý taþýnabilir aygýtlar, ciddi hesaplama gücü, bolca hafýza ve kablosuz baðlantý yeteneklerine kavuþmuþlardýr. Akýllý taþýnabilir aletler, oldukça kapasiteli aygýtlar olmalarýna raðmen, programlanmalarýndaki güçlükler nedeniyle, yer bilimleri alanýnda limitli kullaným alanýna sahip olmuþlardýr. Buna karþýn, Appforge Crossfire, mühendislere, taþýnabilir akýllý aygýtlar için kolayca ve platformdan baðýmsýz olarak Microsoft Visual Basic ortamýnda uygulama geliþtirme olanaðý sunmaktadýr. Bu çalýþmada taþýnabilir akýllý aygýtlar için tasarlanan bir zemin sýnýflandýrmasý programý Appforge Crossfire kullanýlarak Microsoft Visual Basic ortamýnda geliþtirilmiþtir. Geliþtirilen uygulama Symbian, Microsoft Mobile ve Palm iþletim sistemi kullanan aygýtlarda yüklenerek baþarýyla çalýþtýrýlmýþtýr.

Bu çalýþmada, Ýnsansýz Hava Aracý (ÝHA) sistemlerinde bakým ve uçuþ faaliyetleri esnasýnda ortaya çýkabilecek tehlikelerin analizi yapýlarak, operasyonel açýdan riskli sahalarýn incelenmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþmada genel olarak, risk analizi metodolojisi ortaya konulmuþ ve uygulama çerçevesinde örnek bir risk yönetimi modeli geliþtirilmiþtir. Model oluþturulurken Ýnsansýz Hava Aracý sistemleri üzerinde uzmanlaþmýþ personelin tecrübelerinden yararlanýlmýþ, uçuþ emniyetine öncülük eden uluslararasý havacýlýk þirketlerinin kullandýðý beþ adýmdan oluþan risk yönetim tekniði kullanýlmýþtýr.

Bu çalýþmada, jeofizik verilerin analizinde yaygýn olarak kullanýlan Fourier dönüþümü ile dalgacýk dönüþümü arasýnda bir kýyaslama yapýlmýþtýr. Dalgacýk yöntemiyle görüntü iþleme, görüntü iyileþtirme, gürültü analizi ve sýnýr saptama konularýnda oldukça baþarýlý çalýþmalar yapýlmaktadýr. Dalgacýk dönüþüm yöntemi, son yýllarda jeofizik verilerin analizinde de yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Dalgacýk dönüþüm yöntemi ile Fourier dönüþüm yöntemi hem jeofizik verilere hem de temel fonksiyonlara uygulanarak karþýlaþtýrma yapýlmýþ ve bunun sonucunda elde edilen sonuçlar deðerlendirilmiþtir. Bu çalýþmada jeofizik veri olarak deprem kayýtlarý ve Hatay bölgesi Bouger gravite anomali haritasý kullanýlmýþ ve iki dönüþüm birbiriyle karþýlaþtýrýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar sonucunda; jeofizik verilerin analiz ve yorumlanmasýnda dalgacýk dönüþümünün yardýmcý bir araç olarak kullanýlabileceði gösterilmiþtir.

Pamuklu tekstil mamullerinin ön terbiyesi esnasýnda tüketilen enerji ve su miktarýnýn azaltýlmasý ile atýk su yükünün çevreye zarar vermeyecek standartlarda olmasý enzim kullanýmýnýn her adýmda saðlanmasý ile mümkün olacaktýr. Pamuklu tekstil mamullerinin enzimatik aðartmasý üzerine yapýlan bu çalýþmada enzimatik aðartmanýn su ve enerji kullanýmýnýn yüksek olduðu hidrojen peroksit aðartmasýnýn yerine uygulanýp uygulanamayacaðý incelenmiþtir. Saf lakkaz enziminin tek baþýna kullanýlmasýyla yapýlan denemeler sonucunda kumaþýn 49 stensby derecesi olan baþlama beyazlýk derecesinde bir artýþ oluþmamýþ, beyazlýk en fazla 51 stensby derecesine çýkartýlabilmiþtir. Saf enzim ve iki farklý mediatör sistem ile yapýlan çalýþmalarda da beyazlýk artýrýlamamýþtýr. Beyazlýk derecesini artýrmak için çözeltiye 1000 ml/min gaz akýþýnda oksijen ve yine 1000 ml/min gaz akýþýnda ve 32 mg/min konsantrasyonunda ozon beslemesi yapýlmýþtýr. Oksijen beslemesinin fazla bir etkisi olmamýþ ve beyazlýk dereceleri 51 stensby derecesi seviyesinde çýkmýþtýr, ancak ozon beslemesi durumunda beyazlýklar yalnýzca enzim içeren banyolarda 68, enzimle birlikte mediatör içeren banyolarda 70 stensby derecesine kadar yükselmiþtir.

Bu çalýþmada, pnömatik sistemde arýza meydana geldiðinde bunun çok çabuk teþhis edilmesi ve gerekli önlemlerin alýnmasý için yapay sinir aðý geliþtirilmiþtir. Deney amaçlý geliþtirmiþ olduðumuz þiþe dolum tesisinde bir arýza olduðunda sistemin deðiþik yerlerine konulan basýnç sensörleri ve doðrusal cetvellerden gelen analog deðerlere göre hiçbir müdahale olmadan sistemin neresinde arýza olduðu tespit edilebilmektir. Yapay Sinir Aðý (YSA) ile deney seti üzerindeki þiþe yok, B kapak kapama silindiri çalýþmýyor, C kapak sýkýþtýrma silindirine hava gelmiyor, sistemin hava basýncý yetersiz, su yok, sistemin hava basýncý az arýzalarý bulunmaktadýr. Arýzalar LVQ yapay sinir aðý algoritmasý ile teþhis edilmektedir. Arýza tespitinde geleneksel programlama veya PLC yardýmý ile arýza tespiti yapmak mümkündür. Yapay sinir aðý kullanýlmasýnýn sebebi kullanýcýya arýzanýn bulunduðu yeri bildirmesi ve farklý sistemler üzerinde bu geliþtirilen programýn kullanýlabilir olmasýdýr. Amaç, pnömatik sistemde bir arýza olduðunda sistem üzerinden veri toplama kartý ile alýnan verileri kullanarak yapay sinir aðý vasýtasýyla gerçek zamanlý olarak arýza teþhisi yapmaktýr. Geliþtirilen programýn mekatronik sistemlerin bulunduðu tesislerde arýza tespitine katký saðlayacaktýr.

Türkiye’nin batýsýnda, Ege Denizi kýyýsý boyunca uzanan yoðun nüfusa sahip bölgedeki neogen yaþlý birimlerde, özellikle yaðýþlarýn da etkisiyle büyük ekonomik kayýplara yol açan þev kaymalarý oluþmaktadýr. Ýzmir-Söke arasýndaki dar bandý da içine alan bölgede meydana gelen, bölgesel ve küçük ölçekli þev kaymalarýna karþý önlem olarak genellikle yerel müteahhitler tarafýndan imalatý kolaylýkla gerçekleþtirilebilen betonarme istinat duvarlarý veya kazýklý iksa sistemleri uygulanmaktadýr. Söke’de bir ilköðretim okulu bahçesinde meydana gelen heyelanýn oluþma mekanizmasýný araþtýrmak amacýyla yapýlan zemin sondajlarý, zemin mekaniði laboratuvar ve arazi deneyleri, jeolojik ve jeofizik incelemeler yapýlmýþtýr. Bu çalýþmada, yeni bir heyelan riski altýnda bulunan mevcut okul binasýnýn tekrar kullanýma geçirilebilmesi için inþa edilen çift sýra kazýklý iksa sistemine iliþkin analizler verilmektedir. Kazýklarýn imalatýndan sonra 3 inklinometre ölçümü yapýlmýþtýr. Gözlenen ve analizler sonucu hesaplanan deplasmanlarýn oldukça küçük deðerlerde olduðu sonucuna varýlmýþtýr. Ýnþaatý tamamlanan sistemde, taþýdýðý moment ve gerçekleþen deplasmanlar açýsýndan bir problem görülmemektedir.

Teknolojik geliþmelere paralel olarak, klasik kontrol algoritmalarý yanýnda yapay zeka yöntemleri sistemlerin kontrolünde kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Yapay zeka uygulamalarýnýn artmasý bu alanda eðitimi zorunlu hale getirmiþtir. Bu makalede Yapay Sinir Aðlarý’nýn (YSA) etkin bir þekilde öðrenilmesi, kavranmasý için hazýrlanan bilgisayar tabanlý yapay sinir aðlarý yazýlýmý sunulmuþtur. Geliþtirilen yazýlým ile yapay sinir aðýnýn iterasyon sayýsý, momentum katsayýsý, öðrenme oraný, etkinlik fonksiyonu gibi bileþenleri deðiþtirilerek, verilere göre yapay sinir aðýnýn eðitimi ve test iþlemi yapýlabilmektedir. Çalýþma sonucunda, yapay sinir aðlarý yapýsýnýn gerçek zamanlý uygulamalara kolaylýkla adapte edilebileceði görsel bir eðitim seti elde edilmiþtir.