Kullaným ömrü maliyet analizi özel proseslerin veya kýyaslamasý yapýlacak proseslerin çevresel etkilerini tanýmlayan ve deðerlendiren bir sistematiksel analitik metottur. Sistemin maliyetini belirlemek için; kaynak tüketimini, enerji kullanýmýný, malzeme ve enerji dengelerini, ham maddeleri kullanýlabilir ürünlere çevirme operasyonlarýnda beþikten mezara þeklinde bir konu olarak ele alýr. Bu çalýþmada, þebekeye baðlý ve þebekeden baðýmsýz olarak bir evin elektrik ihtiyacýný karþýlamada kullanýlan fotovoltaik enerji sistemlerinin ömür boyu maliyet analizleri hesaplanmýþtýr. Yapýlan parametrik çalýþmalara göre, þebekeye baðýmlý ve þebekeden baðýmsýz sistemin yýllýk ürettikleri güç miktarý kullanýlarak her iki sistem için ömür boyu maliyet sýrasýyla 0.40 ve 0.67 $/kWh olarak bulunmuþtur. Ayný zamanda maksimum kapasiteye ulaþýncaya kadar sistemin birim ünitesi baþýna maliyet elektrik üretim kapasitesiyle azaldýðý görülmüþtür.

Life cycle cost analysis is a systematic analytical method that helps identify and evaluate the environmental impacts of a specific process or competing processes. In order to quantify the costs, resource consumption, and energy use, material and energy balances are performed in a cradle-to-grave manner on the operations required to transform raw materials into useful products. In this study; life cycle cost analysis of photovoltaic energy systems, which using to supply electric for a house, connecting and non-connecting with the grid are calculated for Goller Region climatic conditions. Parametric studies show that, life cycle cost assessment of photovoltaic systems which are connecting and non-connecting with the grid are calculated 0.40 and 0.67 $/ kWh, respectively. Also, it was found that, the costs per unit of capacity decrease with electricity production capacity, until a maximum capacity is reached.

Global güneþ radyasyonunun miktarý ve zamansal daðýlýmý düzlemsel kollektörler, fotovoltaik sistemler ve diðer güneþ enerjisi toplayýcýlarý gibi güneþ enerjisi sistemlerinin tasarýmý için birincil etkendir. Enerji-verimli binalarýn tasarýmlarý ve güneþ enerjisi uygulamalarý için mimarlar ve mühendisler tarafýndan bu parametrelerin bilinmesi gereklidir. Ancak birçok durumda, doðrudan ölçüm mevcut deðildir. Bu nedenle global radyasyonu tahmin etmek için ölçülen bazý meteorolojik verileri kullanan nümeriksel hesaplamalar etkili bir alternatif yoldur. Bu çalýþmada, Isparta’da yatay düzleme gelen aylýk ortalama günlük global güneþ radyasyonun belirlenmesi için literatürde bulunan bazý modeller incelenmiþtir. Ýncelemesi yapýlan modeller baðýl hata yüzdesi (e), belirlilik katsayýsý (R2), ortalama yüzde hata (MPE), ortalama mutlak hata yüzdesi (MAPE),
baðýl hata karesi (SSRE), baðýl standart toplam hata (RSE), ortalama sapma hatasý (MBE), karekök hatasý (RMSE) ve t-istatistik (t-stat) kullanan istatistiksel hata testlerine baðlý olarak karþýlaþtýrýlmýþtýr. Ýstatistiksel hata testlerin sonucuna göre, e (%1.77), R2 (%95.86), MPE (%0.127), MAPE (%8.95), SSRE (%5.22), RSE (%0.007), MBE (%0.092), RMSE (%1.39) ve t-stat (%0.812), Isparta’nýn yatay düzlemi gelen global güneþ radyasyonunun tahmin edilmesinde en iyi yaklaþým Model 18c ile elde edilmektedir.

The amount of global solar radiation and its temporal distribution are the primary variables for designing solar energy systems, such as flat-plate collectors, photovoltaic systems and other solar energy collecting devices. Knowledge of these parameters is essential to architects and engineers for energy-efficient building designs and
solar energy applications. However, direct measuring is not available in many cases, so numerical technique becomes an effective alternative to estimate global radiation through observed meteorological data. In this study, some empirical models in the literature for determining the monthly average daily global solar radiation on a horizontal surface for Isparta were investigated. The models were compared on the basis of statistical error tests using the relative percentage error (e), coefficient of determination (R2), mean percentage error (MPE), mean absolute percentage error (MAPE), the sum of the square of relative error (SSRE), the relative standard error (RSE), mean bias error (MBE), root mean square error (RMSE) and t-statistic (t-stat) method. According to the results, Model 18c showed the best estimation of the global solar radiation on a horizontal surface of Isparta by means of the e (1.77%), R2(95.86%), MPE (0.127%), MAPE (8.95%), SSRE (5.22%), RSE (0.007%), MBE (0.092%), RMSE (1.39%) and t-stat (0.812%). The most suitable model for estimating global solar radiation coming on horizontal surface of Isparta is obtained with Model 18c.

Bu çalýþmanýn amacý güneþ ýþýnýmýnýn soðutma sürecinde otomobil kabini içerisindeki ýsýl konfor koþullarýna olan etkisinin deneysel olarak incelenmesidir. Özellikle yaz aylarýnda güneþ ýþýnýmýndan kaynaklanan yüksek kabin iç ortam sýcaklýðý sürücü ve yolcularýn kendilerini rahatsýz hissetmelerine neden olmaktadýr. Çalýþmada, soðutma sürecinde park edilmiþ bir araba içerisinde ayný menfez hýz düzeyinde deðiþik güneþ ýþýnýmý deðerleri için yapýlan deneylerde, kabin iç ortam sýcaklýðý, baðýl nem, ortalama ýþýným sýcaklýðý ve sürücü
vücut ortalama sýcaklýðý deðerleri ölçülmüþtür. Deney sýrasýnda sürücüye nesnel anket uygulanmýþtýr. Deneyler gerçek koþullar altýnda gerçekleþtirilmiþ olup, elde edilen sonuçlar sürücünün nesnel anket sorularýna verdiði cevaplar ile karþýlaþtýrýlmýþ ve tartýþýlmýþtýr. Yüksek güneþ ýþýnýmý deðerlerinde otomobil içerisinde uygun ýsýl konfor koþullarý saðlanamamýþ ancak düþük güneþ ýþýnýmý deðerlerinde kabin içi ýsýl konfor koþullarý açýsýndan oldukça uygun bulunmuþtur.

The aim of this study is to evaluate effect of solar radiation on thermal comfort in an automobile during cooling period with experiments. High cabin interior temperature, especially in summer months, causes discomfort for driver and the passengers. In the study, ambient temperature, relative humidity, mean radiant temperature and mean skin temperature of the driver inside the automobile cabin during cooling period for same vent
air velocities with different solar radiation values were measured in a parked car. Subjective survey was performed during the experiments to the driver. Experiments were held under real conditions and the results were compared with answers taken from the subject and discussed. Adequate thermal comfort conditions were not obtained for high solar radiation values but it was found that thermal comfort conditions inside the cabin were quite acceptable for low solar radiation values.

Bu çalýþmada, alüminyum malzemelerin birleþtirilmesinde yoðun olarak kullanýlmaya baþlanan lazer kaynak yönteminde, lazer kaynak parametrelerinin kaynaklý birleþtirilmiþ AA 2024 alaþýmýnýn mekanik özellikleri üzerindeki etkileri incelenmiþtir. AA 2024 seçilmesinin sebebi makine imalat sanayi, havacýlýk ve uzay çalýþmalarýnda alüminyum malzemelerin yoðun bir þekilde kullanýlmasýdýr. Iþýn Güç Yoðunluðu (kW/mm2), Lazer Gücü (kW) ve Darbe Enerjisi (Joule) parametreleri deðiþken olarak seçilmiþtir. Bu amaçla, deney numuneleri üç farklý gruba ayrýlmýþ ve her grupta farklý bir parametre karþýlaþtýrýlmýþtýr. Kaynak parametrelerinin mekanik özellikler üzerindeki etkisini görebilmek amacýyla, mikroyapý incelemesi, mikro sertlik ölçümü ve çekme testi gerçekleþtirilmiþtir. Yapýlan deneysel çalýþmalar, en iyi mekanik özelliklerin I. Grup numunelerde elde edildiðini göstermiþtir. Lazer gücünün artmasý ile ýsýdan etkilenen bölgenin geniþlediði bununda mekanik özellikleri olumsuz etkilediði belirlenmiþtir.

In this study, the effects of laser welding parameters on the mechanical properties of AA2024 aluminum parts jointed with laser welding were investigated in the laser welding process this has been started using on joint of aluminum alloy. The reason preferring of AA2024 is that aluminum material has been widely used in aerospace and manufacturing industry. Laser power (kW), laser intensity (kW/mm2) and Pulse energy (j) were selected
as process parameters. For this reason, all samples were classified for three groups and different parameter was compared in every group. Microstructure characterization, micro hardness measuring and tensile test were carried out in order to understand the effects of welding parameters on mechanical properties. Experimental study showed that the optimum mechanical properties were obtained on first group samples. Heat effected zone
is widen with increasing of laser power and this result causes the negative effects on mechanical properties.

Bu çalýþmada; AISI 1050 çeliði CNC freze tezgâhýnda yüzey frezeleme iþlemine tabi tutularak, yüzey pürüzlülüðünü etkileyen, kesme hýzý, ilerleme hýzý, kesici uç sayýsý ve kesme derinliði gibi parametreler deneysel olarak araþtýrýlmýþtýr. Parametreler için farklý kombinasyonlar oluþturularak dört farklý deney yapýlmýþtýr. Yapýlan deneylerde çelik ve küresel grafitli dökme demirlerin iþlenmesinde kullanýlan PVD yöntemiyle kaplanmýþ
kesici takýmlar kullanýlmýþtýr. Kesici takýmlarla beraber belirlenen parametreler kullanýlarak elde edilen yüzey pürüzlülük deðerleri ölçülmüþ ve ölçülen yüzey pürüzlülük deðerleri ile parametreler arasý iliþkiler eðri uydurma algoritmalarý kullanýlarak matematiksel olarak modellenmiþtir. Matematiksel modeller belirleme katsayýlarýna (R2) göre deðerlendirilmiþ, en ideal olanlarý teorik çalýþmalar için önerilmiþtir. Çalýþmanýn sonucunda; farklý parametre deðerlerine göre yüzey pürüzlülüðündeki deðiþimlerden bahsedilmiþ ve her bir deney için önerilen matematiksel modellere maddeler halinde yer verilmiþtir.

In this study, steel AISI 1050 is subjected to process of face milling in CNC milling machine and such parameters as cutting speed, feed rate, cutting tip, depth of cut influencing the surface roughness are investigated experimentally. Four different experiments are conducted by creating different combinations for parameters. In conducted experiments, cutting tools, which are coated by PVD method used in forcing steel and spheroidal graphite cast iron are used. Surface roughness values, which are obtained by using specified parameters with cutting tools, are measured and correlation between measured surface roughness values and parameters is modeled mathematically by using curve fitting algorithm. Mathematical models are evaluated according to coefficients of determination (R2) and the most ideal one is suggested for theoretical works. Mathematical models, which are proposed for each experiment, are estipulated.

Bu çalýþmada, üniversal torna tezgahýnda iþlenebilirlik deneyleri yapýlmýþtýr. Ýþ parçasýnýn tornalanmasý sýrasýnda kesme kuvvetleri ölçülmüþtür. Kesme kuvvetlerinin ölçülmesinde, standart bir dinamometre kullanýlmýþtýr. Dinamometrenin üniversal torna tezgahýna uygun bir þekilde baðlanmasý için, bir baðlama aparatý tasarlanarak imalatý yapýlmýþtýr. Yapýlan iþlenebilirlik deneylerinde, AISI 316Ti paslanmaz çelik malzeme, TiAlN kaplamalý, farklý kesici takým uç yarýçapýna sahip karbür uçlar kullanýlarak tornalanmýþtýr. Takým uç yarýçapýnýn kesme kuvvetlerine ve yüzey pürüzlülüðüne etkisi araþtýrýlmýþtýr. Deneylerden elde edilen kesme kuvvetleri ve iþlenen yüzeylerin yüzey pürüzlülükleri deðerlendirilmiþtir. Deðerlendirmeler sonucunda, ilerleme miktarý artýkça, kesme kuvvetlerinin arttýðý, takým uç yarýçapýnýn büyümesi ile de yüzey pürüzlülüðünün düþtüðü görülmüþtür.

In this study, many experiments of machinability were carried out on universal turning lathe. The cutting forces that occur during machining of workpieces were measured. A standard dynamometer was used to measure cutting forces. The Dynamometer were assembled on the lathe efficiently. An apart were designed and machined to assembly the dynamometer. Moreover, AISI 316Ti stainless steel parts were turned by carbide cutting tools coated with TiAlN components. Effects of cutting tools with different radius on cutting forces and surface roughness were investigated by using different cutting parameters. Moreover, machined parts’ surface roughness was controlled. The experimental results showed that cutting forces increased with the increasing federate, but the surface roughness decreased with increasing the radius of cutting edge.