Kırsal kalkınma, çağdaş kalkınma planlarında giderek daha fazla önem verilen bir kavramdır. Kentsel kalkınmaya göre farklı bir bakış açısıyla ele alınması gereken bu olgu, uygulanan merkezi politikalar ile kırsal nüfusun yaşam standartlarını artıran bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, Türkiye'de Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından koordine edilen kırsal kalkınma programlarının (KKP) önceliğini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu önceliklerin tespiti amacıyla kullanılan kriterlerin ağırlığı DIBR (Defining Interrelationships Between Ranked criteria) yöntemiyle hesaplanmış ve en önemli kriterin Toplam Finansal Destek Tutarı olduğu belirlenmiştir. Sonrasında, IPARD-II (Instrument for Pre–Accession Assistance Rural Development) döneminde uygulanan on yedi kırsal kalkınma programının etkinlik sırasını belirlemek amacıyla RAWEC (Ranking Alternatives with Weights of Criterion) yönteminden yararlanılmıştır. Bu analiz neticesinde en etkili olan kırsal kalkınma programının “Kırmızı Et Üreten Tarımsal İşletmeler” programı olduğu belirlenmiştir. RAWEC yöntemiyle elde edilen sıralamaların istikrarlı bir yapıda olup olmadığını test etmek amacıyla kriter ağırlıklarına kademeli değişim uygulanarak bu sıralamaların farklı kriter ağırlıklarına karşı duyarlılıkları test edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kırsal kalkınma, TKDK, IPARD, ÇKKV, DIBR, RAWECRural development is a concept that has garnered increased emphasis in contemporary development plans. This phenomenon, which should be approached from a different perspective compared to urban development, entails a strategy that enhances the living standards of the rural population through the implementation of central policies. This study seeks to ascertain the priority of rural development programs (RDP) coordinated by the Agriculture and Rural Development Support Institution (ARDSI) in Türkiye. The weight of the criteria utilized to determine these priorities is calculated using the DIBR (Defining Interrelationships Between Ranked criteria) method. It has been determined that the criterion with the highest degree of importance is the Total Financial Support Value. Subsequently, the RAWEC (Ranking Alternatives with Weights of Criterion) method is utilized to establish the efficiency ranking of the seventeen rural development programmes implemented during the IPARD-II (Instrument for Pre-Accession Assistance Rural Development) period. According to the analysis conducted, it has been determined that the most effective rural development program is "Red Meat Producing Agricultural Enterprises". To assess the stability of the rankings obtained through the RAWEC method, the sensitivity of these rankings to different criterion weights is tested by gradually altering these weights.
Keywords: Rural development, ARDSI, IPARD, MCDM, DIBR, RAWEC