E-ISSN: 2587-0351 | ISSN: 1300-2694
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi
Salanda Fay Zonu’nun Kesikköprü (Kırşehir) ve Yeşilöz (Nevşehir) arasında kalan kesiminin göreceli tektonik aktivitesinin jeomorfik indislerle incelenmesi [Pamukkale Univ Muh Bilim Derg]
Pamukkale Univ Muh Bilim Derg. 2022; 28(3): 464-482 | DOI: 10.5505/pajes.2021.65848

Salanda Fay Zonu’nun Kesikköprü (Kırşehir) ve Yeşilöz (Nevşehir) arasında kalan kesiminin göreceli tektonik aktivitesinin jeomorfik indislerle incelenmesi

Ramazan Demircioğlu1, Berkant Coşkuner2
1Aksaray Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü, Aksaray
2Konya Teknik Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Konya

Bu çalışmada, Salanda Fay Zonu’nun Kesikköprü (Kırşehir) ve Yeşilöz (Nevşehir) arasında kalan kesiminin jeomorfolojik indisler kullanılarak tektonik aktivitesinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışılan bölgedeki en yaşlı birimleri Paleozoyik – Mezozoyik yaşlı metamorfik kayaçlar oluşturmaktadır. Geç Kretase yaşlı magmatik kayaçlar tarafından kesilen bu birimler üzerine Geç Paleosen-Orta Eosen yaşlı sedimanter kayaçlar uyumsuz olarak gelir. Yukarıda değinilen birimlerin üzerinde sırasıyla Oligosen - Orta Miyosen ve Geç Miyosen - Kuvaterner yaşlı kayaçlar açılı uyumsuz olarak yer alır. Salanda Fayı KB-GD gidişli yaklaşık 180 km uzunluğa ve 5-19 km genişliğe sahip olan Salanda Fay Zonu’ nun ana yapısını oluşturmaktadır. Sağ yönlü doğrultu atım bileşenine sahip normal fay karakterine sahip olan Salanda Fayı üzerinde gözlenen güncel traverten oluşumları ile aletsel dönemde meydana gelen depremler, fayın tektonik açıdan aktif olduğunun göstergesidir. Bu çalışmada Salanda Fay Zonu’nun incelenen bölgedeki tektonik aktivitesini belirlemek amacıyla Vadi Taban Genişliği – Vadi Yüksekliği Oranı İndeksi (Vf), Dağ Önü Sinüslülük İndisi (Smf), Normalleştirilmiş Akarsu Uzunluk – Eğri İndisi (SLK), Asimetri Faktörü (AF), Hipsometrik İntegral (Hi), Havza Şekli (Bs) ve Göreceli Aktif Tektonik İndeksi (Iat) çeşitli jeomorfolojik indisler hesaplanmıştır. Hesaplamalara göre Vf değerleri 0.33 ile 3, Smf değerleri 1.57 ile 1.87, SLK değerleri 0,05 ile 16.05, Hi değerleri 0.22 ile 0.65, AF değerleri 23 ile 79, Bs değerleri 1.26 ile 7.42, Iat değerleri 1.3 ile 2.33 arasında değişiklik göstermektedir. Göreceli Aktif Tektonik İndisi (Iat) değerleri, jeomorfik indisler ve jeolojik bulgular Salanda Fayı’nın yüksek ve orta derecede tektonik bir aktiviteye sahip olduğunu ve sismik açıdan yakınında yer alan Nevşehir gibi önemli yerleşim merkezlerine tehdit oluşturabileceği göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Salanda Fay Zonu, Jeomorfik İndis, Normalleştirilmiş Akarsu Uzunluk Eğri İndisi, Iat, Göreceli Aktif Tektonik İndeksi.

Investigation of relative tectonic activity of the salanda fault zone between Kesikköprü (Kırşehir) and Yeşilöz (Nevşehir) by geomorphic indices

Ramazan Demircioğlu1, Berkant Coşkuner2
1Department of Emergency Assistance and Disaster Management, Aksaray University, Aksaray, Turkey
2Department of Geological Engineering, Konya Technical University, Konya, Turkey

This study aims to investigate the tectonic activity of Salanda Fault Zone between Kesikköprü (Kırşehir) and Yeşilöz (Nevşehir) with geomorphological indices. The Paleozoic and Mesozoic age metamorphic rocks form the base of the study area. They are intruded by the Late Cretaceous magmatic rocks and unconformably overlain by the Late Paleosen-Middle Eocene sedimantary rock units. Oligocene-Middle Miocene units unconformably overlie pre-Oligocene formations. All of the above mentioned geologic units are unconformably covered by the Late Miocene - Quaternary units. Salanda Fault is the main structure of the Salanda Fault Zone which has aproximately 180 km long and 5 - 19 km in width. The dextral oblique-slip Salanda Fault is characterized by the recent travertine formations and earthquake activity along it. In order to determine the tectonic activity of the Salanda Fault Zone, some geomorphological indices as Valley Floor Width-To-Height (Vf), Mountain-Front Sinuosity (Smf), Normalized Stream Length-Gradient (SLK), Asymmetry Factor (AF), Hypsometric integral (Hi), Drainage Basin Shape (Bs), Relative Active Tectonic Index (Iat) were calculated. The calculated values range from 0.33 to 3, 1.57 to 1.87, 0.05 to 16.05, 0.22 to 0.65, 23 to 79, 1.26 to 7.42, 1.3 to 2.33 for Vf, Smf, SLK, Hi, AF, Bs, Iat respectively.Relative Active Tectonic Index (Iat) values, other geomorphic indices and geological findings reveal that the Salanda Fault Zone has a high to moderate level tectonic activity. The obtained results show us that Salanda Fault Zone is seismically active and threatens important settlements such as Nevşehir located nearby.

Keywords: Salanda Fault Zone, Geomorphic indices, Iat, Normalized Stream Length Gradient Index, Index of relative active tectonics.

Ramazan Demircioğlu, Berkant Coşkuner. Investigation of relative tectonic activity of the salanda fault zone between Kesikköprü (Kırşehir) and Yeşilöz (Nevşehir) by geomorphic indices. Pamukkale Univ Muh Bilim Derg. 2022; 28(3): 464-482

Sorumlu Yazar: Berkant Coşkuner, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale