Betonarme çerçeve tipi yapýlarýn deprem davranýþlarý, enerji tüketebilen metal elemanlar kullanýlarak iyileþtirilebilmektedir. Metal elemanlar, yapýnýn çerçeve gözlerine yerleþtirildiðinde yapýya giren deprem enerjisini plastik deformasyon yaparak tüketebilmektedir. Yeni nesil yapý tasarýmý, plastik þekil deðiþtirmelerin yapýsal elemanlardan çok, deprem sonrasýnda yenisiyle deðiþtirilebilen metal elemanlarda yoðunlaþmasý saðlanarak hasarýnýn azaltýlmasý eðilimindedir. Bu çalýþmada enerji tüketme özelliði olan farklý kalýnlýklardaki yastýk görünümlü metal elemanlarýn çevrimsel davranýþý, deneysel ve analitik olarak incelenmiþtir. Farklý kalýnlýklardaki çelik yastýklarýn kayma deneyleri Ýstanbul Teknik Üniversitesi Yapý ve Deprem Mühendisliði Laboratuvarýnda (STEELAB) gerçekleþtirilmiþtir. Çelik yastýklar için analitik model geliþtirilmiþ ve gerçek betonarme yapýdan çýkartýlmýþ bir çerçevenin lineer olmayan analizinde kullanýlmýþtýr. Analiz sonuçlarý, levha kalýnlýðýna baðlý olarak çelik yastýklarýn betonarme çerçeve dayanýmýný %5 ile %20 arasýnda deðiþen oranlarda artýrdýðýný göstermektedir. Kalýnlýðý 18 mm olarak seçilen çelik yastýðýn kullanýldýðý betonarme çerçeve yalýn çerçeveden 5 kat daha fazla enerji tüketmiþtir. Ayný kalýnlýktaki çelik yastýk, çerçeve sistemin toplam enerjisinin %55’ini tüketmiþtir.

Seismic behavior of reinforced concrete frame type structures can be improved by adding energy dissipating metallic devices. Metal devices can dissipate the earthquake input energy by means of plastic deformation when they are located within the bays of the structure. New generation structural design methods tend to concentrate the plastic deformations accumulated on replaceable steel elements rather than on structural members and therefore decrease the damage level. In this study, experimental and analytical investigation was conducted in order to determine the hysteretic behaviour of energy dissipative steel cushion shaped metal elements with variable thicknesses. Shear tests of energy dissipative steel cushions were performed in the Structural and Earthquake Engineering Laboratory (STEELAB) of ITU. Analytical model was developed for the steel cushions and the model was used in the nonlinear analysis of a frame system that was extracted from an actual model structure. The analysis results showed that depending on the thickness, steel cushions increase the strength of the structure in the range of 5% to 20%. 18 mm thick steel cushion instrumented frame dissipates 5 times more energy than the bare frame. Steel cushion having the same thickness dissipated 55% of the total energy of the frame system.

Lamine cam polivinil butiral (PVB) ara tabaka ile birbirine baðlanmýþ iki cam tabakadan oluþan emniyet cam türüdür. PVB ara tabaka, kýrýlma olsa bile cam tabakalarý bir arada tutar ve yaralanma riskini en aza indirir. Uzun yýllardýr ulaþým ve otomotiv endüstrilerinde kullanýlmakta olan lamine cam birimler yük ve çevresel koþullara gösterdikleri büyük dirençler nedeniyle, günümüzde yaygýn olarak mimari cam ürünlerinde kullanýlmaktadýrlar. Lamine camlar oldukça karmaþýk mekanik davranýþ gösterirler çünkü çok ince olduklarý için kolayca büyük yer deðiþtirmeler gösterirler ve malzeme özellikleri arasýnda büyük bir fark vardýr. Lamine cam ünitelerin matematiksel karmaþýklýklarý ve süreksiz gerilme daðýlýmlarý nedeniyle, çalýþmalarýn çoðu lamine cam birimlerinin doðrusal olmayan davranýþý yerine doðrusal davranýþlarý ile ilgilidir. Bu çalýþmada, silindirik lamine cam kabuklarýn çözümlenmesi için sonlu elemanlar modeli geliþtirilmiþ ve modelin doðrulanmasý için deneysel çalýþmalar yürütülmüþtür. Sunulan grafiklerden gözlendiði gibi sayýsal sonuçlar ve deneylerden elde edilen sonuçlar uyum içerisindedir.

Laminated glass is a kind of safety glass which consists of two glass layers with an interlayer Polyvinyl Butyral (PVB) in between them. Even if the breaking happens, the glass layers are held together by the PVB interlayer and minimize the risk of injury. Laminated glass units have long been used in the transportation and automotive industries. Because of their resistance to a wide range of loading and environmental condition, nowadays they are extensively used in architectural glazing products Laminated glasses display highly complicated structural behavior because they can easily perform large displacement since they are very thin and there is a big difference between the material properties. Because of mathematical complexity and discontinuous stress distributions of laminated glass units most of the studies are about linear behavior rather than nonlinear behavior of the laminated glass units. In the current study, a finite element model is developed for the analysis of cylindrical laminated glass shells and experimental studies are carried out for the validation of model. It is observed from the figures presented, numerical results and experimental results from the tests are in good agreement.

Bu çalýþmada grafen tabakalarýn membran gibi modellenerek serbest titreþim analizleri yapýlmýþtýr. Membranlar eðilmeye ya da burkulmaya karþý rijitliði olmayan ince plaklardýr. Yanal güçleri eksenel ve merkezi kesme kuvvetleri ile taþýrlar. Böyle yük taþýmalarý, aþýrý incelikleri ve moment taþýma kapasitelerinin ihmal edilebilir olmasýndan dolayý gergin kablo aðlarýna benzetilebilirler. Grafen tabakalar dikdörtgen ve kare geometriye sahip olmak üzere deðiþik boyutlarda modellenmiþtir. Elde edilen denklemin çözümünde hem ayrýk tekil konvolüsyon yöntemi ve hem de analitik yöntem kullanýlmýþtýr. Literatürde bulunan plak modeli ile ilk defa yapýlan membran modelinin sonuçlarý karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bulunan deðerler grafik ve tablo halinde sunulmuþtur.

In this present study vibration analysis of graphene sheets have been carried out by modeling as membrane model. Membranes are thin plates without the stiffness against bending and buckling. They carry lateral forces with axial and central shear forces. This specification, its extreme thinness and negligible moment capacity of membranes can be likened to the tense cable network. Graphene sheets are modeled in square and rectangular geometry. The resulting equation have been solved both analytically and the method of discrete singular convolution. The firstly obtained membrane results have been compared with results obtained by plate models in the literature. Results are given in graphics and tables.

BÖÇ’lerin üretiminde kullanýlan çelik malzemeye alternatif farklý bir çekirdek malzemesi olan alüminyumun kullanýlma olanaklarý araþtýrýlmýþtýr. Buradaki tipik özellikleri ile ilk defa üretilen ve denenen alüminyum alaþýmlý BÖÇ’lerin, çelik BÖÇ’lere göre olasý davranýþ verimliliðinin/üstünlüðünün irdelenmesine yönelik çalýþmalardan elde edilen sonuçlar deðerlendirilmiþtir. Tasarýmý yapýlan BÖÇ’lerin üretiminde kullanýlan alüminyum alaþým malzemelerinin mekanik özelliklerini tam olarak belirleyebilmek için çok sayýda çekme numunesi, öngörülen standartlara göre ve çekirdek boyutlarýna yakýn boyutlarda hazýrlanarak çekme deneyleri yapýlmýþtýr. Malzeme deneylerinden elde edilen sonuçlar BÖÇ’ün tasarýmýnda ve üretiminde kullanýlacak malzemenin seçimine yönelik önemli bilgiler içermektedir. Ayrýca, BÖÇ’lerin çekirdekleri üzerinden þekildeðiþtirme ölçümlerinin yapýlabilmesi için bir strain-gauge yerleþtirme düzeni önerilmiþ ve denenmiþtir. Deneysel yöntemle incelenen BRB-AC1 ve BRB-AC3 numunelerinin üretiminde A5083-H111 alüminyum alaþýmlý malzemenin tercih edilme nedenleri kapsamlý þekilde verilmiþtir. Alüminyum BÖÇ’lerin üretimi, uygulanan kaynak prosedürü, çevrimsel yükleme deneyi, veri toplama sistemi ile ilgili elde edilen sonuçlar da bu çalýþma kapsamýndadýr. Numunelerin kuvvet-yerdeðiþtirme histeretik eðrileri, çekme ve basýnç taþýma kapasiteleri, 〖(E〗_h) enerji yutma miktarlarý, (η) kümülatif inelastik yerdeðiþtirmeleri ve 〖(ξ〗_effb) etkili sönüm oranlarý karþýlaþtýrýlmýþtýr. Simetriðe yakýn histeretik eðri elde edilmesini garantileyen β basýnç dayanýmý düzeltme katsayýsýnýn deneylerde β<1.3 olmasý koþulu saðlanmýþtýr. Uç birleþimi kaynaksýz olarak düzenlenen BÖÇ’ün (BRB-AC3) davranýþ özelliklerinin kaynaklý uç birleþimi olana (BRB-AC1) göre çok daha üstün olduðu sonucuna varýlmýþtýr.

Potential use of aluminum alloy core material as an alternative to steel in BRBs was investigated. Effectiveness/superiority of such braces that are designed, produced, and tested for the first time in this work, over the available types of BRBs is evaluated. Numerous tensile test specimens (coupons) were prepared in prototype samples according to the prescribed standards. Material test results contain valuable information for choosing the materials to be used in designing and fabricating the BRBs. A strain-gauge placement configuration was also suggested and tested in order to correctly measure the axial strains in the yielding portions of BRB cores. The reasons of why A5083-H111 aluminum alloy materials were preferred in the fabrication of BRB-AC1 and BRB-AC3 specimens were given in detail. Fabrication steps of aluminum alloy BRBs, welding procedures followed, assumed cyclic loading test protocol, instrumentation and data acquisition system used in the tests were described in the scope of this study. Experimentally obtained force-displacement hysteretic curves, tension and compression capacities, dissipated cumulative energies 〖(E〗_h), cumulative inelastic displacements (η), and effective damping ratios 〖(ξ〗_effb) were calculated and compared. The requirement indicating that tests must involve the highest compression adjustment factor (β<1.3), ensuring the symmetrical hysteretic curves, was fulfilled. It is concluded that aluminum alloy BRBs (BRB-AC3) with weld-free end connections have superior behavioral values when compared to aluminum alloy BRBs with welded end connections (BRB-AC1).

Ýnþaat sektöründeki geliþmelerle birlikte çok yüksek katlý betonarme binalarýn yaygýnlaþmasý, altyapýya verilen önemin artmasý, nükleer enerji alanýndaki yatýrýmlarýn söz konusu olmasý gibi geliþmelerden dolayý beton teknolojisinde lif kullanýmý büyük bir önem kazanmýþtýr. Dolayýsýyla, bu lif takviyeli kompozitin özellikle, süneklik özelliðine sahip olmasý gerektiði açýktýr. Lif takviyeli kompozitler yapýsal elemanlarýn sünekliðini arttýrarak, deprem, roket darbeleri ve patlamalar gibi aþýrý deplasman oluþturan olaylarý esnasýnda büyük miktarda enerji yutarak ileri düzeyde yapýsal göçmeyi engellemek için tasarlanmaktadýr. Bu kompozitlerin inþaat sektöründe kullanýlmasýyla birlikte, çok yüksek betonarme binalarýn inþa edilebilmesi, önemli altyapý elemanlarýnýn dayanýklýlýðýnýn ve ekonomik ömrünün arttýrýlabilmesi, nükleer enerji santrallerinin güvenliði açýsýndan büyük önem arz eden korunak binalarýnýn daha güvenli yapýlabilmesi, betonarme taþýyýcý elemanlarýn kesit ve donatý oranlarýnda azalmalara gidilebilmesi çok daha mümkün olabilmektedir. Bu baðlamda, beton teknolojisinde yukarýda belirtilen kompozit özelliklerinin saðlanmasý açýsýndan lif kullanýmýnýn önemi artmaktadýr. Deðiþik malzeme özelliklerine sahip lif türlerinin tek veya farklý lif kombinasyonlarýyla birlikte karma olarak kullanýmýyla daha geliþmiþ kompozitler üretmenin mümkün olduðu yapýlan incelemeler sonucunda tespit edilmiþtir. Bu makalede, çimento esaslý kompozit üretiminde lif kullanýmýnýn önemi, lif tipleri ve kullaným þekilleri (tek lif ve karma lif) ve makro ve mikro lif türlerinin karma lif takviyeli kompozitlerin mühendislik özellikleri üzerine etkileri araþtýrýlmýþtýr. Sonuçta, çoklu çatlak oluþumu ve yüksek çekme dayanýmý gibi avantajlarý nedeniyle inþaat sektöründe karma lif takviyeli kompozit kullanýmý büyük önem kazanmaktadýr.

With the developments in the construction sector, the use of fiber in concrete technology has gained great importance due to the developments of the spread of high rise concrete buildings, the increasing importance given to infrastructure, investments in nuclear energy field. Therefore, it is clear that this fiber reinforced composite especially should have also ductility properties. Fiber reinforced composites are designed in order to prevent extremely structural collapse by absorbing massive amount of energy during extreme load-displacement events such as earthquakes, projectile impacts and explosions. It will be much more possible with using this composite in the construction sector to construct much higher concrete building, increase the economic life and strength of important infrastructure members, construct more secure containment buildings which is important for the safety of nuclear power plant, reduce the section and reinforcement ratios in reinforced concrete structural members. In this regard, in the concrete technology in order to provide the above mentioned composite properties, the significance of fiber usage has increased. It was found from studies made that it is possible to produce more developed composites using hybrid fiber having different properties with single or different fiber combinations. In this paper, the significance of the use of fiber for producing the cementitious composite, fiber types and the using forms (single or hybrid) and the effects of micro and macro fiber types on the engineering properties of the hybrid fiber reinforced composites are investigated. Finally, at construction sector the use of hybrid reinforced composites has gained great importance due to the formation of multiple crack and high tensile strength.

Lif takviyeli polimer kompozitlerin betonarme yapýlarda güçlendirme amaçlý olarak kullanýmý son yýllarda oldukça yaygýnlaþmýþtýr. Özellikle yüksek dayanýmlý beton kullanýlarak üretilen yapý elemanlarýnýn yük etkisi altýnda sünek davranmasýný saðlamak için, dýþarýdan lifli polimer malzemeler kullanýlarak sarýlmasý alternatif bir güçlendirme yöntemi olarak öne çýkmaktadýr. Yüksek çekme dayanýmýna sahip olan bu malzemeler, kolay uygulanabilmeleri ve hafif olmalarý sebebiyle sýklýkla tercih edilmektedir. Bu çalýþmada dayanýmý 53.13-74.87 MPa arasýnda deðiþen silindir þeklindeki beton numuneler (tek veya çift kat) çift yönlü karbon lifli kumaþ (CFRP) kullanýlarak sarýlmýþtýr. Söz konusu numunelerin eksenel basýnç altýnda test edilmesiyle CFRP sargýsýnýn betonun basýnç dayanýmýna ve sünekliðine olan etkileri araþtýrýlmýþtýr. Ayrýca test edilen numunelere ait elde edilen gerilme-deformasyon iliþkileri literatürde mevcut olan CFRP ile güçlendirilmiþ silindir numunelere ait modellerin sonuçlarý ile kýyaslanmýþtýr. Sonuç olarak CFRP sargýlý numunelerin basýnç dayanýmlarýnda ve þekil deðiþtirme kapasitelerinde önemli artýþlar elde edilmiþtir. Özellikle çift kat CFRP sargýlý durumda elde edilen gerilme-deformasyon deðerlerinin, modellerden elde edilen deðerler ile oldukça uyumlu olduðu gözlenmiþtir.

The use of fiber reinforced polymer composites for strengthening in concrete structures has become quite prevalent in recent years. Especially, to provide ductile behavior from the structural elements that produced by using the high strength concrete under the load effects, the externally wrapping of these elements with using the fiber reinforced polymer materials comes into prominence as an alternative method for strengthening. These materials with high tensile strength can often be preferred due to their lightweight and easy to apply. In this study, cylinder-shaped concrete specimens with compressive strengths range between 53.13~74.87 MPa, are wrapped one or two layer with using bi-directional carbon fiber reinforced fabric (CFRP). These wrapped specimens were tested under the axial comprehensive loads and the effects of the CFRP wrapping on concrete strength and ductility was investigated. In addition, stress-strain relations obtained from the tested specimens were compared with the results of existing models for strengthened cylindrical specimen with CFRP in literature. As a result, a significant increase was obtained in the compressive strength and deformation capacity of CFRP wrapped specimens. Especially, it was observed that the stress-strain values obtained from the two layers CFRP wrapped specimens show good agreement with the values obtained from the models.

Enerji tüketiminin azaltýlmasý ülkelerin geliþimi için çok önemlidir. Yapýlarda enerji tüketimi bu nedenle büyük önem arz etmektedir. Binalarda ýsý kaybýný azaltmak için ýsý köprülerini, ýsý köprülerini oluþturan yalýtým sisteminin etkilerini ve kullanýlan malzemenin davranýþlarýný çok iyi bilmek gerekmektedir. Bu çalýþma, teras katlarda beton, duvar ve yalýtým malzemelerinin ýsýl iletkenlik katsayýlarýnýn deðiþiminin ýsý köprüsüne etkilerini incelenmektedir. Bunun için literatürden farklý olarak Türkiye'de betonarme binalarýn teras katlarý için en sýk kullanýlan 9 kesit üzerinde inceleme gerçekleþtirilmiþtir. "Yalýtým sistemi, beton ve/veya duvar malzemesinin deðiþiminin ýsý köprüsüne etkisi ne olmaktadýr?" sorusuna yanýt aranmýþtýr. Hesaplamalar TS 825’te belirtilen birinci derece gün bölgesi için sývalý durum göz önünde bulundurularak yapýlmýþ olup farklý yalýtým çeþitlerinde duvar-döþeme-kiriþ birleþimlerinin ýsý akýlarý ve sýcaklýklarý hesaplanmýþtýr. Hesaplamalarda gerçeðe yakýn deðerler veren ve sonlu elemanlar metodunu kullanan, QuickField 5.6 programýndan yararlanýlmýþtýr. Bu çalýþmanýn sonuçlarý ile ýsý köprülerinde beton, duvar ve yalýtým malzemelerinin ýsýl iletkenlik deðerlerinin deðiþiminin iki boyutlu olarak nasýl deðiþtiði görülmektedir. En büyük ýsý kaybý, betonun ýsýl iletkenlik katsayýsýnýn artmasý sonucunda elde edilmektedir. Ayrýca elde edilen sonuçlarla teras katlarda kullanýlan yalýtým çeþitlerinin hangisinin daha verimli olduðu sorularýna da yanýt verilmektedir.

Reducing the energy consumption is very important for the development of the countries. For this reason, energy consumption at the buildings is very important. It is necessary to know behaviours of thermal bridges, affects at insulation system utilized and materials constituting the thermal bridges very well to cut down thermal loss in buildings, this study searches affects at change in the thermal conductivity coefficients of concrete, wall and insulation materials used in the terrace floors on the thermal bridges. For this reason, apart from literature, examination on 9 insulation sections most frequently used for the terrace floors at reinforced concrete buildings in Turkey were realized. What is the effect of changes at insulation system and/or the concrete and the wall materials on the thermal bridge?”. Answers to this question was researched. Calculations were made for temperature and heat flux distributions at wall-floor-beam combinations at different insulation states considering plastered state for first degree day area, as mentioned in TS825 Standard. For the calculations, QuickField 5.6 program, which gives realistic values and utilizes finite elements method was used. With the results of this study, it was seen how the behavior of the variance of the concrete, wall and insulation heat conductivity values at the thermal bridges changes in a two-dimensional way. As a result of the calculations, the biggest heat loss was obtained when thermal conductivity coefficient of the concrete increased. Besides, answers are given to questions such as which is the most productive section used in terrace floors?

Asbest maddesi ve insan saðlýðýna verdiði zararlar iþ saðlýðý ve güvenliði dünyasýnda uzun süredir araþtýrmacýlarý meþgul etmektedir. Getirilen yasal düzenlemeler ile asbest kullanýmý dünya genelinde birçok ülkede yasaklansa da geçmiþ yýllardaki yaygýn kullanýmýndan dolayý mevcut bina stoklarýnda hala asbest ihtiva eden bileþenlerin var olduðu bilinmektedir. Son yýllarda Türkiye’de uygulamasý devam eden kentsel dönüþüm süreci kapsamýnda bu binalarýn yýkýmý söz konusu olduðu için asbeste maruz kalma gerçeði bir kez daha gün yüzüne çýkmýþtýr. Bu çalýþmada, ülkemizde ve dünyada iþ saðlýðý ve güvenliði kapsamýnda asbest maruziyetine yönelik yapýlan yasal düzenlemeler detaylý olarak incelenmiþ ve yapýlan karþýlaþtýrmalar sonucunda elde edilen bulgulara göre mevzuatta daha etkili önlemlerin alýnmasý gerektiði ve kontrol mekanizmasýnýn geliþtirilmeye ihtiyaç duyduðu kanýsýna varýlmýþtýr. Bu kapsamda kentsel dönüþüm sürecinde asbest maruziyetine uðramamak için uygulamacýlarca kullanýlabilecek bir akýþ þemasý oluþturulmuþ ve çözüm önerileri sunulmuþtur.

Asbestos and its health hazards have been keeping occupational safety and health community busy for a long time. Although it is forbidden to use asbestos in majority of the world as mandated by legislative bodies, it is known that many existing buildings still contain asbestos containing materials due to its widespread usage in the past. Asbestos exposure reality resurfaced when these buildings are being demolished as part of the urban renewal process in Turkey. This study thoroughly investigates legal regulations and standards that concern asbestos exposure in Turkey and rest of the world. It was found that more effective precautions and improvements are needed in Turkish legislation on working with asbestos. Based on the findings of comparisons, it is recommended that existing regulations need more effective measures and a newly developed control mechanism. In addition, a flow chart was developed for practitioners to prevent asbestos exposure during urban renewal process and remedial recommendations were made.

Bu çalýþmada kaza analizleri konusunda yapýlan araþtýrmalarýn geniþ bir literatür taramasý yapýlarak kaza analiz kesimleri adýnda yeni bir yaklaþým modeli geliþtirilmiþtir. Bu yaklaþýmda, kaza analizi yapýlacak olan yolun geometrik ve trafik özellikleri dikkate alýnarak yol kesimi homojen özellikte kaza analiz kesimlerine bölünmüþtür. Çalýþma bölgesinde meydana gelen trafik kazalarýna etki eden faktörler ve bu faktörlerin sebep olduðu kaza þiddetleri belirlenmiþtir. Her bir analiz kesimine ait geçmiþ trafik kazalarý belirli bir zaman periyodu için incelenmiþ, kaza þiddetlerine ve kazaya etki eden faktörlere aðýrlýk deðerleri verilmiþtir. Gerçekleþtirilen analizlerle her bir kaza analiz kesimi, kaza açýsýndan önem derecesine göre sýralanmýþtýr. Sonuç olarak, geliþtirilen model verileri teorik olarak üretilen kuramsal bir yol kesiminde test edilmiþ, diðer kaza analiz modelleriyle karþýlaþtýrýlmýþ ve güvenilir sonuçlar elde edilmiþtir.

In this study a comprehensive literature review was done on road traffic accident studies and a new approach named crash analysis segments was developed. In this approach, the case area was divided into homogenous analyses segments by considering geometrical and traffic properties of the road segment. The traffic accidents and the accidents factors with their crash severities were defined. The weighted ratios were assigned to the crash factors and to the crash severities after historical traffic accident records were gathered during a defined period for each analysis segments. Each crash analyses segments were ranked by considering their prioritisation after some analyses. Consequently, the developed model was tested for a hypothetical road segment with a data set generated theoretically and compared with the other crash analysis models and reliable results were found.

Önemli bir altyapý yatýrýmý olan bitümlü sýcak karýþým (BSK) üstyapýlarýn bozulmalarýnýn doðru tahmin edilmesi, bakým ve onarým için ayrýlan bütçenin doðru olarak belirlenmesinde vazgeçilmez bir unsurdur. Çalýþmada, Karayollarý Genel Müdürlüðünün (KGM) sorumluluðunda bulunan devlet yolu ve il yolu statüsündeki BSK kaplamalý yollarda, gelecek yýllara ait performans tahmini yapabilen bir üstyapý performans tahmin modeli geliþtirilmiþtir. Üstyapýlarýn performans göstergesi olarak uluslararasý düzgünsüzlük indeksi (IRI) kullanýlmýþtýr. KGM tarafýndan yapým yýlý bilinen yollarda mevcut üstyapý bozulma bilgileri kullanýlarak PAVER sistemi yardýmýyla kesimlerin üstyapý durum indeksi (PCI) bilgileri elde edilmiþtir. Kesimlerin PCI ve yaþlarýna baðlý olarak deterministik regresyon modeli tekniði kullanýlarak tahmin modeli oluþturulmuþtur. Sonrasýnda, ayný yol kesimlerinde PCI ve IRI arasýndaki matematiksel iliþki ortaya konmuþtur. Elde edilen bu matematiksel iliþki oluþturulan gelecek tahmin modeline entegre edilerek, ölçülen IRI deðeri ve performansý tahmin edilecek yýl baðýmsýz deðiþkenlerine baðlý olarak üstyapýlarýn gelecek yýllara ait IRI deðerlerini belirleyen bir tahmin modeli elde edilmiþtir. IRI bozulma tahmin modelinin doðruluðu, modelleme çalýþmalarýnda hiçbir þekilde kullanýlmayan veri setleri ile kontrol edilmiþtir.

The correct prediction of the deterioration of bituminous hot mix asphalt (HMA), which is a significant substructure investment for roads, is an indispensable element in the correct sorting of the budget allocated for maintenance and repair. This study has developed a pavement performance prediction model for state roads and intercity roads hot mix asphalt (HMA) coated under the responsibility of General Directorate of Highways (KGM) for capable of performance forecast for next year. International roughness index (IRI) were used as a performance indicator of pavements. Pavement condition index (PCI) of the road sections (year of construction of the road known by KGM), using existing pavement distresses data by PAVER system, were obtained. The prediction performance model was developed depending on the age and PCI of the road sections using deterministic regression model technique. Then, mathematical relationship was determined between PCI and IRI on the same road section. The obtained mathematical relationship is integrated into the prediction performance model. A prediction model determines the pavements IRI values for the coming years, based on independent variables of measured IRI value and year's estimated performance, were obtained. The accuracy of the IRI deterioration prediction model was controlled by the data sets not used in the modeling studies.

Akarsulardaki bitki yapýsý ekosistemin önemli bir parçasýdýr. Akým yapýsý, bitki tabakasý nedeniyle meydana gelen Kelvin-Helmholtz istikrarsýzlýðýndan dolayý akým doðrultusunda, yanal ve düþey doðrultularda ciddi miktarda deðiþmektedir. Bu çalýþmada, sýnýrlý uzunlukta batýk bitki parçasýnýn etkisindeki akým yapýsý deneysel olarak araþtýrýlmýþtýr. Deneylerde sýnýrlý uzunlukta batýk bitki parçasý, 1.2 m uzunluðunda ve 0.6 m geniþliðinde rijit batýk bitki tabakasý kullanýlarak benzeþtirilmiþtir. Bitki tabakasý, 0.01 m çapýnda ve 0.05 m yüksekliðinde dairesel kesitli rijit plastik boru parçalarý kullanýlarak benzeþtirilmiþtir. Bitki yoðunluðunun etkisini belirlemek için, N1=161 IP/m2 and N2=1149 IP/m2 olmak üzere iki farklý yoðunlukta bitki tabakasý kullanýlmýþtýr. Hýz ölçümleri ADV kullanýlarak yapýlmýþtýr. Elde edilen sonuçlara göre, bitki tabakasý kanal enkesiti boyunca akým yapýsýnda ciddi bir deðiþime neden olmaktadýr. Büyük yoðunluða sahip bitki tabakasý, hýz daðýlýmýnda daha yüksek oranda hýz deðiþimine sebep olmuþtur. Buna ilaveten, kanal enkesiti boyunca derinlik ortalama hýz daðýlýmýnda, büyük yoðunlukta daha dik olmak kaydýyla, bir S-eðrisi belirlenmiþtir. Türbülans kinetik enerji, bitki tabakasýnýn olduðu bölgede bitki tabakasý olmayan bölgeye nazaran daha fazla meydana gelmiþtir. Ayrýca en yüksek türbülans kinetik enerji deðeri, yüksek yoðunlukta bitki tabakasýnýn bulunduðu kýsýmda, bitki ile akým arasýndaki sýnýr bölgede meydana gelmiþtir. Bunun yaný sýra büyük yoðunlukta, bitki tabakasýnýn bulunduðu kýsýmda, bitki ile akým arasýndaki sýnýr bölgede kuvvetli momentum deðiþimi belirlenmiþtir. Ayrýca, kanalýn debi kapasitesi incelenmiþ ve bitki yoðunluðundaki artýþýn debi kapasitesini azalttýðý görülmüþtür.

Vegetation is crucial part of ecosystem in natural rivers. The flow structure changed mostly in streamwise, lateral, and vertical directions because of the Kelvin-Helmholtz instability caused by vegetated canopy. In this study, the flow characteristics under the effect of limited-length submerged vegetation patch were investigated experimentally. The rigid submerged vegetation layer with 1.2 m length, 0.6 m width were used to simulate limited-length submerged vegetation patch in the experiments. The vegetation layer was composed using rigid circular plastic dowels with 0.01 m diameter and 0.05 m height. Two different vegetation densities which are N1=161 IP/m2 and N2=1149 IP/m2 were used to obtain the effect of vegetation density. The velocity measurements were performed using ADV. According to the results obtained, the presence of vegetation causes strong gradient in the flow structure over the cross-section of the channel. Higher vegetation intensity causes higher velocity gradient in the velocity distribution. Additionally, “S-curve” shaped depth averaged stream-wise velocity profile was obtained along the cross-section with steeper curve for higher vegetation intensity. Turbulent kinetic energy was obtained higher in the vegetated part comparing to non-vegetated part. Furthermore, turbulent kinetic energy peak occurs at the vegetation interface between inner and outer layer in the vegetated part for higher vegetation intensity. Beside this, strong momentum exchange appears at the interface between the inner layer and outer layer at the vegetated part for higher vegetation intensity. The discharge capacity of the channel was also examined and found that discharge capacity decreases with increasing vegetation density.

Bu çalýþmada farklý dizilimlerde yerleþtirilen çok saplý esnek bitkilerin akýma karþý dik durarak rijit davranýþ göstermesi durumunda oluþturacaðý pürüzlülük katsayýlarýnýn elde edilmesi amaçlanmýþtýr. Dört farklý konfigürasyonda gerçekleþtirilen 166 deneyde 7 farklý noktada akým derinliði ölçülmüþ, debi elde edilmiþ ve bitkilerden ötürü kaynaklanan yük kaybý hesaplanmýþtýr. Chézy katsayýsý C, Darcy-Weisbach sürtünme katsayýsý f ve Manning katsayýsý n’in, Reynolds sayýsýnýn 10000 deðerinden küçük ve büyük olmasý durumunda tek bir fonksiyonla ifade edilemeyeceði görülmüþ ve veriler iki gruba ayrýlarak incelenmiþtir. Pürüzlülük katsayýsýný verecek boyutsuz parametreler Froude sayýsý Fr, Reynolds sayýsý Re, baðýl pürüzlülük h/hv, yaklaþým akýmý enerji çizgisi eðimi Sf ve bitki yoðunluðu k olarak belirlenmiþtir. Pürüzlülük katsayýlarýnýn belirlenmesi için doðrusal olmayan regresyon modeli ile en uygun denklemler elde edilmiþtir. Reynolds sayýsýnýn 10000’den küçük olmasý durumunda pürüzlülük katsayýlarý için; f=f{h/hv}, n={Fr, h/hv, k} ve C={Fr, Sf} olduðu; Reynolds sayýsýnýn 10000’den büyük olmasý durumunda f=f{h/hv, k}, n={Fr, h/hv, k} ve C={Fr, Re, h/hv, Sf, k } olduðu görülmüþtür. Ayrýca beklendiði gibi düþük Reynolds sayýlarýnda bitkilerin varlýðýnýn, diðer parametrelerden baðýmsýz olarak akýma karþý gösterilen direnci arttýrdýðý sonucuna varýlmaktadýr. Bu denklemlerdeki farklý katsayýlarýn akým doðrultusundaki bitki yüzey alaný ve bitki yoðunluðu gibi faktörlerden etkilendiði düþünülmektedir.

In this study, it is aimed to obtain roughness coefficients of flexible multi-stemmed vegetation standing upright against flow and showing with a rigid behavior. Flow depths and discharges are measured; head losses causing from vegetation are calculated at 7 different points in 166 experiments for four different configurations. It is seen that Chézy coefficient C, Darcy-Weisbach friction coefficient f and Manning coefficient n cannot be expressed with a single function for all Reynolds number. Therefore, the data are analyzed for the two different cases of Reynolds number lower and greater than 10000. Dimensionless parameters for the roughness coefficients are determined as Froude number Fr, Reynolds number Re, the relative roughness h/hv, approach flow energy line slope Sf, and vegetation density k. The most suitable equations for estimating roughness coefficients are obtained by non-linear regression models. It is evaluated that for the Reynolds number lower than 10000 the roughness coefficients are defined as f=f{h/hv}, n={Fr, h/hv, k} and C={Fr, Sf }, and for the Reynolds number greater than 10000 they are given as f=f{h/hv, k}, n={Fr, h/hv, k} and C={Fr, Re, h/hv, Sf, k }. Also, for relatively low Reynolds numbers, the presence of plants caused an increase in resistance against the flow independently of other parameters as expected. It is observed that the regression equation coefficients could be influenced by factors such as surface area plant in the flow direction and plant density.

Bu çalýþmada, Konya Seydiþehir Alüminyum Fabrikasý’nda üretim sonucu oluþan kýrmýzý çamurun bertarafýna ve geri kazanýmýna yönelik olarak solidifikasyon/stabilizasyon prosesinin uygunluðu araþtýrýlmýþtýr. Bu amaç doðrultusunda öncelikle kýrmýzý çamurun fiziksel ve kimyasal özellikleri ortaya konulmuþtur. Solidifikasyon amacýyla, farklý oranlarda kýrmýzý çamur, çimento ile karýþtýrýlarak harç üretilmiþtir. Üretilen katýlaþtýrýlmýþ materyal sýzma testine tabi tutularak stabilitesi incelenmiþtir. Sýzma testi sonuçlarýna göre, katýlaþtýrýlmýþ materyalin depolanabilirliði deðerlendirilmiþtir. Katýlaþtýrýlmýþ materyalin sýzma konsantrasyonlarýnýn kýrmýzý çamurunkinden daha düþük olduðu bulunmuþtur. Ayrýca üretilen materyalin inþaat yapý malzemesi olarak deðerlendirilip deðerlendirilemeyeceðinin tespiti için katýlaþtýrýlmýþ numuneye eðilme ve basýnç dayaným testleri uygulanmýþtýr. Bu çalýþma, kýrmýzý çamurun solidifikasyon/stabilizasyon prosesinde %5 katký oranýnda harç üretiminde kullanýlmasý durumda inþaat yapý malzemesi olarak kullanýlabileceðini göstermiþtir. Bu nedenlerden dolayý, solidifikasyon/stabilizasyon prosesinin baþarýyla tamamlandýðý belirlenmiþtir.

In this study, convenience of solidification / stabilization process for disposal and recycling of the red mud produced from Konya Seydiþehir Aluminum Plant were examined. For this purpose physical and chemical properties of the red mud was primarily demonstrated. In order to solidification, mortar was produced with diffirent ratios of red mud by blending with cement. The stabilization of solidified material was examined via leaching test. According to the results of leaching test, landfilling of the solidified material was evaluated. It was found that leaching concentrations of solidified materials was lower than that of red mud. Furthermore, bending and compressive strength tests were carried out for the determination of whether solidified samples could be considered as construction materials. This study showed that red mud could be used as a construction material when the red mud was used with a blend ratio of 5% in the solidification/stabilization process for production of mortar. For these reasons, it was determined that the solidification/stabilization process completed successfully.

Bu çalýþmanýn amacý, metilen mavisinin fotokatalitik oksidasyon prosesi ile gideriminde, katalizör olarak metal atýklarý geri dönüþüm endüstrilerinden oluþan ZnO içerikli atýklarýn kullanýlabilirliðinin araþtýrýlmasýdýr. Bu amaç çerçevesinde, bakýr ve çinko içeren atýklarýn geri dönüþümü sýrasýnda, siklonlar ile tutulan çinko içerikli toz katalizör olarak kulanýlmýþtýr. Atýk ZnO numunesinin özellikleri SEM-EDX ve FTIR analizleri ile ortaya konulmuþtur. Fotokatalitik oksidasyon çalýþmalarýnda ZnO/UV ve ZnO/H2O2/UV prosesleri araþtýrýlmýþtýr. Elde edilen sonuçlar neticesinde, ZnO (2.5 g/L)/UV ve 10 mg/L baþlangýç metilen mavisi konsantrasyonu için %95 metilen mavisi giderimi elde edilmiþtir. Yüksek baþlangýç metilen mavisi konsantrasyonunda (50 mg/L) ise 7.5 mM H2O2 ilavesi ile yaklaþýk %99 metilen mavisi giderimi elde edilebilmektedir. Yapýlan toksisite (Daphnia Magna) deneyi sonuçlarýna göre, baþlangýç metilen mavisinde %100 Daphnia Magna hareketsizliði gözlenirken, arýtýlmýþ numunede %5 deðerine düþmüþtür. Sonuç olarak, endüstrilerde oluþan çinko içerikli atýklarýn fotokatalitik oksidasyon prosesi ile renk gideriminde kullanýlabileceði görülmüþtür. Bu þekilde, fotokatalitik oksidasyon proseslerinde katalizör maliyeti ve buna baðlý olarak iþletme maliyeti azaltýlabilecek ve metal geri dönüþüm endüstrisleri içinde atýk geri kazanýmý ve/veya minimizasyonu saðlanabilecektir.

The purpose of this study, the usability of the ZnO content of waste which produces from metal waste recycling industries as a catalyst was investigated for the removal of methylene blue by the photocatalytic oxidation process. For this purpose, a zinc content powder which is held with the cyclones during recycling of copper and zinc containing waste is used as a catalyst. Properties of waste ZnO were demonstrated by the SEM-EDX and FTIR analysis. ZnO/UV and ZnO/H2O2/UV processes have been investigated in the photocatalytic oxidation experiments. According to obtained results, 95% of methylene blue removal efficiency was obtained for ZnO (2.5 g/L)/UV and 10 mg/L initial methylene blue. At a high initial methylene blue concentration (50 mg/L), approximately 99% of methylene blue removal can be obtained with the addition of 7.5 mM H2O2. According to toxicity (Daphnia Magna) experiment results, immobilization of Daphnia Magna was observed at 100% at initial methylene blue concentration while it was dropped off 5% at treated samples. As a result, the zinc containing waste generated in the industries can be used for dye removal with photocatalytic oxidation process. In this way, the catalyst cost and, consequently operation cost can be reduced in the photocatalytic oxidation process, and waste recycling and/or minimization in the waste recycling industries will be provided.

Ýletken polimerler ilginç optik ve elektriksel özellikleri sayesinde teknolojik uygulamalarda kullaným potansiyeli en yüksek malzemelerden biridir. Fakat iletken polimerlerin zayýf çözünürlüðü, kolayca iþlenememesi, mekanik dayanýmýnýn ve stabilitesinin iyi olmamasý gibi nedenler pratik uygulamalarda kullanýmýný sýnýrlandýrmaktadýr. Bu çalýþmada iletken polimerler organik çözücüler (diklorometan, asetonitril, kloroform vb.) yerine polistirensülfonikasit yardýmýyla hazýrlanan sulu dispersiyonunun elektrokimyasal olarak polimerleþtirilmesiyle elde edilmiþtir. Böylelikle suda çözünmeyen bir monomer, çevre ve insan saðlýðýna zararlý organik çözücüler yerine sulu ortamda polimerleþtirilmiþtir. Ayrýca sulu ortamda elde edilen iletken polimerin organik çözücü varlýðýnda elde edilen iletken polimere göre optik ve elektriksel özelliklerinin daha üstün olduðu saptanmýþtýr. Bu makale ile çevre ve insan saðlýðýna zararlý organik çözücülerde sentezlenen diðer iletken polimerlerin de sulu ortamda sentezlenebileceði ve elde edilen polimerlerin teknolojik uygulamalarda kullanýmý için çok önemli olan optik ve elektriksel özelliklerinin daha üstün olabileceði gösterilmiþtir.

Thanks to their interesting optical and electrical properties, conductive polymers are one of the materials to have highest potential utility in technological applications. But theirs usage in practical applications are limited due to poor solubility, cannot be easily processed and lack of good mechanical strength and stability. In this work, synthesis of conductive polymer was achieved in environmentally friendly aqueous dispersion of polystyrene sulfonic acid instead of harmful organic solvent (dichloromethane, acetonitrile, chloroform,). Thus, a water-insoluble monomer was polymerized in an aqueous medium instead of organic solvents which are harmful to environment and human health. Also, conductive polymer obtained in aqueous medium has superior optical and electrical properties than the conductive polymer obtained in the presence of organic solvents. This paper has been shown that other conductive polymers synthesized in hazardous organic solvents can be synthesized in aqueous media with superior optic and electrical properties which is important for the technological application.

Nanoteknoloji günümüzde birçok alanda etkili olarak kullanýlmaktadýr. Gümüþ nanopartiküllerin de antibakteriyel ve antiseptik uygulamalarda sýklýkla kullanýldýðý görülmektedir. Gümüþ nanopartiküllerin biyosentezi (yeþil sentez), fiziksel ve kimyasal sentezlere alternatif olarak kullanýlan bir yöntemdir. Bu çalýþmada, Alkanna tinctoria (havaciva) rizomlarýnýn sulu ekstreleri gümüþ nanopartikül biyosentezinde kullanýlmýþtýr. Kolloidal gümüþ nanopartikül çözeltisi, Pyracantha coccinea (ateþ dikeni) bitkisinin gövde eksplantlarýnýn yüzey sterilizasyonunda kullanýlmýþ ve in vitro koþullardaki sterilizasyon baþarýsý incelenmiþtir. Elde edilen bulgulara göre, yüzeysel sterilizasyon baþarýsýnda %10’luk NaOCl ve kolloidal gümüþ nanopartikül çözeltisi uygulamalarýnda istatistiksel olarak fark görülmemiþtir. 20 dk. lýk sterilan uygulamasýnda ise gümüþ nanopartiküller NaOCl ile ayný yüzeysel sterilizasyon etkinliðini (%53.70) göstermiþtir.

Nanotechnology is being used effectively in many areas contemporarily. Silver nanoparticles are one of the most used materials in antibacterial and antiseptic practices. Biosynthesis of silver nanoparticles (green synthesis) is an alternative way to physical and chemical synthesis. In this study, water extracts of Alkanna tinctoria (alkanet) rhizomes were used for silver nanoparticle biosynthesis. Obtained colloidal silver nanoparticle solution was applied to Pyracantha coccinea (scarlet firethorn) stem explants for surface strerilization and the sterilization ratios in in vitro conditions were inspected. With respect to data, difference between 10% NaOCl and colloidal silver nanoparticle solution applications for surface sterilization of the stems were not found statistically significant. Moreover, in the application of sterilants for 20 minutes, silver nanoparticles showed the same surface sterilization activity (53.70%) as NaOCl.

Dünya nüfusundaki artýþ, mevcut kaynaklarýn sürekli olarak azalmasýna neden olmaktadýr. Bununla birlikte sýnýrlý miktardaki doðal kaynaklarýn kullanýmýnýn devam edilebilmesi için, kullanýmlarýnýn sýnýrlandýrýlmasý ve bunlarýn yerine yeni kaynak arayýþlarýna gidilmesi gün geçtikçe zorunlu hale gelmiþtir. Yeni kaynak arayýþý sonucunda, ortaya çýkan organik içerikli atýklardan biyogaz üretimi, alternatif kaynak olarak deðerlendirilebilmektedir. Biyogaz üretiminde organik atýklarýn kullanýlýyor olmasý hem atýk bertarafý hem de atýklardan enerji eldesi konularýnda etkin bir atýk yönetim adýmýný ortaya koymaktadýr. Biyogaz üretiminde kullanýlan organik atýklarýn baþýnda hayvan gübreleri gelmektedir. Hayvan gübrelerinden biyogaz üretilirken, atýðýn fermantasyon süreci içerisinde olgunlaþarak tarlaya erken atýlmasý mümkün olabilmektedir. Böylece biyogaz üretim süreci, organik içerikli atýklarýn hem enerji üretimi amaçlý kullanýmýna, hem de atýklarýn toprak iyileþtirici olarak topraða kazandýrýlmasýna imkân vermektedir. Bu yönleriyle hayvan gübrelerinin biyogaz üretiminde kullanýlmasý tarým alanlarýndaki verimliliði olumlu yönde etkilemekte ve etkin bir atýk yönetim sürecinin oluþmasýný saðlayabilmektedir. Bu çalýþma kapsamýnda, Trakya Bölgesi’nde hayvan gübrelerinden oluþabilecek biyogaz potansiyelinin ortaya konulmasý ve haritalandýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Bu amaç doðrultusunda, Türkiye Ýstatistik Kurumu (TÜÝK)’ndan temin edilen büyükbaþ, küçükbaþ, ve kümes hayvanlarý sayýlarýna ait veriler baz alýnarak hayvan gübrelerinden elde edilebilecek biyogaz (metan) miktarlarý hesaplanmýþtýr. Ayrýca hesaplanan biyogaz miktarlarýnýn enerji deðerleri deðerlendirilmiþtir. TÜÝK verilerine göre Trakya Bölgesi’ndeki 2015 yýlýna ait hayvan sayýlarý; büyükbaþ için 443.057 adet, küçükbaþ için 1,033,578 adet ve kümes hayvanlarý için 1,445,380 adet olarak belirlenmiþtir. Bu deðerler baz alýndýðýnda hayvan gübrelerinden üretilebilecek biyogazýn enerji eþdeðer 2,427.81 TJ/yýl olarak hesaplanmýþtýr.

The increase in world’s population keeps reducing the natural resources. However, the usage of the limited resources must be restricted in order to sustain their usage for longer time and the search for alternative resources is inevitable. At the end of the search for new sources, biogas production from organic wastes can be evaluated as alternative source. Use of organic waste for biogas production provides waste treatment as well as energy generation from wastes which can be considered as an efficient waste management step. The most commonly organic waste used in biogas production is animal wastes. While using animal manure using for biogas production, maturing and using as cropland earlier in the field can be possible, during fermentation process. Thus, biogas production process both leads to energy generation from organic wastes and usage of wastes in soil as fertilizer. As a consequence of these aspects, biogas production from animal wastes enhances the agricultural yields and develops an efficient waste management process. In this study, to evaluate and mapping the potential of biogas from animal wastes in Thrace Region was aimed. For this purpose, the biogas (methane) amounts were calculated by the help of the data for number of small cattle, cattle, and poultry animals provided by Turkish Statistics Agency (TÜÝK). Furthermore, the energy equivalents of the calculated biogas amounts were evaluated. According to the data obtained from TÜÝK, the number of animals in Thrace Region, in 2015, was 443.057 for cattle animals, 1,033,578 for small cattle animals, and 1,445,380 for poultry animals. Based on these values, energy equivalent of biogas can be produced from animal wastes was calculated as 2,427.81 TJ/year.

Bu çalýþmada, atýk lastik kýrpýntýlarý(ALK) ve düþük kaliteli linyit içeren karýþýmýn bir reaksiyon kabýnda sülfürik asit (H2SO4), sodyum hidroksit (NaOH) ve metil alkol (CH3OH) gibi organik ve inorganik maddeler ile kimyasal olarak bozundurulmasý atmosferik ortamda 140 ºC reaksiyon sýcaklýðý ve 18 dakika reaksiyon süresinde gerçekleþtirildi. Kimyasal bozundurma iþleminden sonra katý ve sývý faz filtre edilerek ayrýlmýþtýr. Katý ürüne farklý konsantrasyonlarda çeþitli kimyasal maddelerle (2M NaOH; 0.75M KOH; 3MHCl; 3.5MHCl+10.07M HNO3) ardýþýk olarak asit-baz, baz-asit ortamlarýnda kimyasal yýkama iþlemi uygulanarak kül ve kükürt giderimi saðlanmýþtýr.Elde edilen katý ürünün elementel analizi LECO CHNS 628 model elementel analiz cihazýnda belirlenmiþtir. Kül, nem, ucucu madde miktarlarý ASTM standartlarýna göre belirlenmiþtir.Katý ürünün yüzey morfolojisi taramalý elektron mikroskopisi (SEM-ZEISS Supra 40VP) ile belirlenmiþtir. BET yüzey alaný N2 gazý absorpsiyon isotermleri kullanýlarak Micromeritics ASAP 2020 gaz adsorpsiyom porozimetresi ile ölçülmüþtür. Perkin Elmer Spectrum 100 model FTIR spectrometer (ATR) ile IR analizi yapýlmýþtýr. Sonuç olarak, atýk lastik kýrpýntýlarý ile düþük kaliteli linyit içeren karýþýmýn kimyasal olarak bozundurulmasý sonucunda elde edilen ürünün, kimyasal, fiziksel ve morfolojik analizlerinden elde edilen veriler ümit vericidir.

In this study, the chemical degradation of waste tire rubbers crumb- low grade lignite mixture was carried out in the reaction vessel by using inorganic and organic chemicals such as sulphuric acid (H2SO4), sodium hydroxide (NaOH) and methyl-alcohol (CH3OH) to decompose at the 140 ºC reaction temperatures and 18 minute reaction time under the atmospheric pressure. Solid and liquid phase were filtrated after chemical degradation. Ash and sulphur removal were provided as used chemical washing treatment in acid-base and base-acid ambiance as succesive with various chemical materials (2M NaOH; 0.75M KOH; 3MHCl; 33.5MHCl+10.07M HNO3) in different concentrations to solid product. Elemental analysis of the solid products was performed on a LECO CHNS 628 model elemental analyzer. Determination of ash, moisture and volatile matter was performed according to ASTM Standards. The surface morphology of solid product was performed by means of a scanning electron microscope (SEM-ZEISS Supra 40VP). BET surface area measurements using N2 gas adsorption isotherms were completed with a Micromeritics ASAP 2020 gas adsorption porosimeter. The Infrared analyses were obtained using Perkin Elmer Spectrum 100 model FTIR spectrometer with (ATR). The data obtained from the chemical, physical and morphological analyzes of the product obtained as a result of the chemical degradation of the waste rubber crump- low quality lignite mixture is promising.

Bu çalýþma, Çan kömür havzasýndaki terk edilmiþ kömür ocaklarýnda oluþan maden göllerinin yüksek çözünürlüklü insansýz hava aracý (ÝHA) görüntüleri ile üç boyutlu (3B) modellenmesi, hidrokimyasal karakterizasyonunun belirlenmesi ve çevresel etkilerinin incelenmesi amacýyla hazýrlanmýþtýr. Bu kapsamda Mayýs 2014 tarihinde DJI F550 model hexacopter ile göller ve çevresinde 30-100 m arasýnda deðiþen yüksekliklerde uçuþlar yapýlarak 12 megapiksel kamera ile görüntü çekimleri yapýlmýþtýr. Görüntü iþleme aþamasýnda Agisoft programý kullanýlarak göllerin 1-6 cm arasýnda deðiþen çözünürlüklü ortofotolarý ve 3B arazi modelleri oluþturulmuþtur. Göllerin ÝHA görüntüleriyle hesaplanan toplam alaný 298751 m2'dir. Ayrýca göllerden ve akýþ aþaðýsýndaki derelerden ÝHA çalýþmalarýyla eþ zamanlý olarak su örneklemesi yapýlmýþtýr. Maden göllerinin su kirliliði kontrolü yönetmeliðine göre düþük pH ve yüksek konsantrasyonda Al, Fe, Mn, Ni ve Zn gibi metalleri içermesi nedeniyle çok ciddi kirlilik içeren ve kullanýmý mümkün olmayan sular sýnýfýna girdiði belirlenmiþtir. Bu göllerin boþaltýlmalarý durumunda çevresindeki su kaynaklarýný etkileme olasýlýðý son derece yüksektir. Bu nedenle en kýsa zamanda, saha için en uygun yöntem ile maden göllerinin rehabilite edilmesi gerekmektedir.

This study was undertaken with the aim of creating three dimensional (3D) models of mine lakes formed in abandoned coal mines of the Çan coal basin using high resolution unmanned aerial vehicle (UAV) images, determining hydrochemical characterization and investigating environmental effects. In May 2014 a DJI F550 model hexacopter was flown at heights varying from 30-100 m above lakes and surroundings and images were obtained with a 12 megapixel camera. During the image processing stage the Agisoft program was used and orthophoto of the lakes with resolution from 1-6 cm and 3D terrain models were created. The total area of the lakes calculated from UAV images was 298751 m2. Additionally water samples were taken from lakes and downstream rivers simultaneous to UAV studies. According to water pollution control regulation in Turkey, the mine lakes were very severely polluted with low pH and high concentrations of metals such as Al, Fe, Mn, Ni and Zn. The lakes were in the category of water not suitable for use under any circumstances. There is a very high possibility that if these lakes drain the water resources will be affected. As a result, it is necessary to rehabilitate the mine lakes as soon as possible using the most appropriate method for the field.

Antik bir yerleþim yeri olan Kale-i Tavas (Tabae) bir tepe üzerine kurulmuþtur. En üstte yatay tabakalý gölsel kireçtaþý birimi ve altýnda çakýllý, kumlu ve killi birimler yer almaktadýr. Ýki jeolojik birim arasýnda açýsal uyumsuzluk vardýr. Jeolojik birimler, çatlaklýdýr. Tabae, heyelan ve kaya düþmeleri nedeniyle 1954 yýlýnda terkedilmiþtir. Tabae’da tarihi dönemlerden beri, insan eliyle kazýlmýþ su tutma yapýlarý (sarnýç, kuyu, yeraltý açýklýðý, galeri vb.) bulunmaktadýr. Yaðýþ sularý buralarda biriktirilerek kullanýlmýþtýr. Kütle hareketlerinin meydana gelmesinde çatlaklarýn, suyun ve depremlerin etkisinin olup-olmadýðý araþtýrýlmýþtýr. Alan içerisinde tespit edilen kuyular, sarnýçlar, çatlaklar, litolojik birimler 1/2000 ölçekli haritaya aktarýlmýþtýr. Denizli ve çevresi 1. derece deprem bölgesindedir. Bölgede, birçok hasar yapýcý deprem meydana gelmiþtir. Laboratuvarda deneyler yapmak amacýyla kaya ve zemin örnekleri alýnmýþtýr. Kuru halde kaya numunelerin yoðunluðu: 23.3-24.4 kN/m3 ve tek eksenli sýkýþma dayanýmý: 12-25 MPa arasýndadýr; ýslak halde yoðunluk 23.7-25.6 kN/m3 ve tek eksenli sýkýþma dayanýmý: 5-12 MPa deðerleri arasýnda deðiþmektedir. Çatlak içine dolan suyun donmasý, deprem, boþluk suyu basýncýnýn artmasý ve nemlenmeye baðlý kohezyon deðerinin azalmasý vb. faktörler kütle hareketlerini hýzlandýran baþlýca etkenlerdir. Siltli killi kumlarda yapýlan deneylerde kohezyon 16-25 kPa; içsel sürtünme açýsý 18-20° arasýnda deðiþmektedir. Elde edilen tüm bulgular bir arada deðerlendirildiðinde; insanlar tarafýndan kazýlan su tutma yapýlarýnýn ve çatlaklarýn çalýþma alanýndaki kütle hareketlerini tetiklediði sonucuna varýlmýþtýr.

Kale-i Tavas (Tabae) which is an ancient settlement was established on a hill. At the top of the geological units horizontally layered lacustrine limestone and under gravel, sand and clay units located. There is an angular unconformity between two geological units. Geological units are fractured. Tabae, was abandoned due to landslides and rock falls in 1954. Since the historical period, man made water retaining structures (cisterns, wells, underground openings, galleries etc.) are available to collect. The effects of fractures, water, and earthquake have been investigated on the mass movements. The wells, cisterns, lithological units, and fractures that are detected in the area, were transferred to 1/2000 scale map. Denizli city and vicinity has the 1st degree earthquake risk zone. In the region, many destructive earthquakes have occurred. Rock and soil samples were taken for experimentation in the laboratory. In the dry state the density of rock samples: 23.3-24.4 kN/m3 and uniaxial compressive strength: between 12-25 MPa; In the wet state the density of rock samples: 23.7-25.6 kN/m3 and uniaxial compressive strength: 5-12 MPa values ranged from. Freezing of the water filled into the fractures, earthquake, increase of pore water pressure, and decreasing cohesion due to moisture etc. are major factors accelerating the mass movement. In experiments conducted in silty clayey sand cohesion 16-25 kPa; friction angle varies between 18-20°. When all the results evaluated together; water retaining structures and fractures have accelerated occurring to the mass movements.

Toprak dolgu barajlarýndaki yaygýn sorun baraj inþasýndan sonraki olaðandýþý sýzýntý veya aþýrý kaçaklardýr. Toprak dolgu barajý olarak tasarýmlanan Akdeðirmen barajý (Afyonkarahisar, Türkiye) su ile dolmaya baþlamasýyla, sað sahil mansabýnda ve dolu savak temelinde sýzýntý geliþmiþtir. Bu barajdaki sýzýntý elektrik özdirenç ve doðal potansiyel ölçümleri kullanýlarak araþtýrýlmýþtýr. Özdirenç görüntüleme araþtýrmasý için 10 m birim elektrot aralýklý dipol-dipol elektrot dizilimi ve verileri deðerlendirmek için robust ters çözüm tekniðini esas alan bir algoritma kullanýlmýþtýr. Doðal potansiyel verileri baza indirgeme ölçü tekniði ile toplanmýþ ve grafiksel sunum ile nitel olarak yorumlanmýþtýr. Araþtýrma sonuçlarý yeraltý tabaka daðýlýmýný ve sað sahil mansabý boyunca sýzýntý yollarýný ortaya çýkarmýþtýr.

The most common problem in earth dams is abnormal seepage or excessive leakage after the foundation of the dam. When water started to fill the reservoir in Akdeðirmen dam (Afyonkarahisar, Turkey) designed as a zoned earth dam, the seepage developed at the base of the spillway and the downstream of the right bank. The leakage at this dam was investigated by using electrical resistivity and self-potential measurements. The dipole-dipole electrode array with unit electrode spacing of 10 m was used for resistivity imaging survey. An algorithm based on robust inversion technique was used to invert electrical resistivity data. The self-potential data were collected by fixed reference method and interpreted qualitatively by graphs. The investigation results revealed the distribution of strata and the leakage paths along the downstream of the right bank.

Potansiyel alan verilerinin yorumlanmasýnda jeolojik yapýlarýn sýnýrlarýný belirginleþtirmek amacýyla uygulanan sýnýr iyileþtirme teknikleri ve sýnýr analizi yöntemleri önemli rol oynamaktadýr. Türev tabanlý farklý yöntemler bu amaç için uygulanmaktadýr. Bu çalýþmada yer altý jeolojik modeli belirlemek amacýyla tilt açýsý (TIA), Theta açýsý (THA), hiperbolik tilt açýsý (HTIA), tilt açýsýnýn toplam yatay türevi (THDR-TIA), normalleþtirilmiþ yatay türev (NTHD), ve yeni normalleþtirilmiþ toplam yatay türev (NNTHD) yöntemleri gravite verilerine uygulanmýþtýr. Öncelikle yöntemlerin performanslarýný test etmek amacýyla oluþturulan teorik gravite verisi deðerlendirilmiþtir. Gürültünün yöntemler üzerindeki etkisini ölçmek amacýyla teorik veriye rastgele gürültü eklenmiþ ve yöntemlerin sonuçlarý irdelenmiþtir. Son olarak Eskiþehir ve çevresine ait gravite verileri ayný sýnýr analizi yöntemleri ile deðerlendirilmiþtir. Sonuçlar incelendiðinde teorik gravite verisinde TIA, THA ve NTHD yöntemlerinin uygulanan diðer yöntemlere göre nispeten daha baþarýlý olduðu görülmüþtür. Eskiþehir gravite verilerinde uygulanan tüm yöntemlerin bölgenin genel tektonik trendine uygun sonuçlar verdiði ancak TIA, HTIA ve THDR-TIA yöntemlerinin sonuçlarýnýn diðer yöntemlere göre daha uyumlu olduðu gözlenmiþtir.

Edge enhancement and edge detection methods which are applied to delineate the edges of the geologic structures play important role for interpreting potential field data. Derivative-based different methods are used for this purpose. In this study, Tilt angle (TIA), Theta angle (THA), hyperbolic tilt angle (HTIA), total horizontal derivative of the tilt angle (THDR-TIA), the normalized horizontal derivatives (NTHD), and the new normalized total horizontal derivative (NNTHD) methods were applied to gravity data to determine the geological subsurface model. First, generated theoretical gravity data was evaluated in order to analyse the performance of the methods. To understand effect of noise on the methods, random noise was added to theoretical data and results of the methods were investigated. Finally, the gravity data of Eskiþehir and surroundings were evaluated using the same edge detection methods. When the results are examined, it has been seen that TIA, THA and NTHD methods in theoretical gravity data are relatively more successful than the other methods. It has been observed that all the methods applied to Eskiþehir gravity data give results that are in harmony with the general tectonic trend of the region but, the results of TIA, HTIA and THDR-TIA methods are more compatible than the other methods.