Personel çizelgeleme, müþteri beklentilerinin saðlanmasýnda ve iþgücü gereksiniminin gerektiði gibi planlanmasýnda oldukça önemlidir. Vardiyalý olarak çalýþan personellerin verilen hizmeti çok iyi bir þekilde yerine getirmesi için günlük çalýþtýklarý vardiyalarýn düzenli ve sistemli bir biçimde planlanmasý gerekmektedir. Bu çalýþmada bir üniversite merkez kütüphanesinde kýsmi zamanlý çalýþan 42 öðrencinin haftalýk vardiya düzeninin belirlenmesi problemi ele alýnmýþtýr. Öðrencilerin haftalýk ders programlarý da dikkate alýnarak, uygun gün ve vardiyalara atamalarýnýn yapýlabilmesi için hedef programlama ve Analitik Hiyerarþi Prosesi yöntemleri kullanýlmýþtýr. Problemin çözümü için GAMS 23.5 programý ile aðýrlýklý hedef programlama modeli oluþturularak, istenen hedef ve kýsýtlarý saðlayan bir çizelge elde edilmiþtir.

Personnel scheduling is quite important in ensuring customer expectations and planning workforce requirements properly. The daily shifts should be planned in a regular and systematic manner so that shift workers would be able to perform their services as required. In this study, the problem of determining the weekly shift order of 42 students working part-time at a university central library was discussed. Goal programming and Analytic Hierarchy Process methods were used for assigning the students to the appropriate days and shifts by considering their weekly course schedules. The GAMS 23.5 program was used to develop a weighted goal programming model to solve the issue. A schedule providing the desired objectives and constraints was obtained.

Abstract | Full Text PDF

Taþýmacýlýkta belirlenen bir güzergah için en düþük maliyetle kaliteli hizmet verecek taþýmacýlýk türünü seçmek çok önemlidir. Çünkü her bir taþýmacýlýk türünün diðerine göre avantajlarý ve buna baðlý olarak ek maliyetleri mevcuttur. Ýþletmeler en uygun taþýma modunu seçerken birden çok kriteri ve alternatifleri birlikte deðerlendirmek durumundadýrlar. Bu deðerlendirme birçok deðiþkenin ayný anda analiz edilmesini gerektiren karmaþýk bir süreçten oluþmaktadýr. Bu karmaþýklýðý çözüm yollarýndan biride çok kriterli karar verme teknikleridir. Bu çalýþmada, Kayseri ilinde faaliyet gösteren ve ihracat yapan bir lojistik firmasýnýn taþýma modu seçim problemi ele alýnmýþtýr. Taþýma modu seçim problemi için taranan literatür ve alanýnda uzman kiþiler olan karar vericiler ile görüþmeler sonucu on üç kriter ve dört alternatif belirlenmiþtir. Problemin çözümü için literatürde bu problemin çözümünde henüz kullanýlmamýþ olan En Ýyi - En Kötü yöntemiyle kriterlerin önem aðýrlýklarý ve WASPAS yöntemiyle de seçenekler deðerlendirilerek en uygun alternatifin seçimi gerçekleþtirilmiþtir.

It is very important to choose the mode of transportation that will provide quality service at the lowest cost for a route determined in transportation. Because each type of transportation has advantages over the other and additional costs. Businesses have to evaluate multiple criteria and alternatives together when selecting the most appropriate transport mode. This evaluation consists of a complex process that requires many variables to be analyzed simultaneously. One of the solutions to this complexity is multi-criteria decision making techniques. In this study, transportation mode selection problem of a logistics company operating in Kayseri province and exporting is discussed. The through a literature review and interview with the decision makers, who are experts in their field, thirteen criteria have identified and four alternatives as a result of the transport mode selection problem. In order to solve the problem, the most appropriate alternative was chosen by evaluating the importance of the criteria and the WASPAS method with the Best - Worst method.

Abstract | Full Text PDF

Temiz bir enerji kaynaðý olan ve doðal dengeyi bozmayan rüzgâr enerjisi, günümüzün en önemli yenilenebilir enerji kaynaklarýndan birisidir. Bu çalýþmada rüzgâr çiftlikleri için uygun yer tespitinde kullanýlan faktörler, oldukça yeni bir sübjektif aðýrlýklandýrma yöntemi olan FUCOM (Full Consistency Method-Tam Tutarlýlýk Yöntemi) yöntemi kullanýlarak analiz edilmiþtir. FUCOM, doðrusal programlama temelli bir yöntemdir ve diðer aðýrlýklandýrma yöntemlerinden daha az ikili karþýlaþtýrmaya ihtiyaç duyar. Çalýþmadaki deðerlendirme modeli, üç temel boyutu ve on iki faktörü dikkate almaktadýr. Bulgular, bir rüzgâr çiftliði sahasýnýn tercih edilmesinin büyük ölçüde rüzgâr potansiyeline ve yerleþim yerlerine olan uzaklýðýna baðlý olduðunu göstermiþtir. Ayrýca önerilen yöntemin tutarlýlýðýný ve kullanýþlýlýðýný göstermek için bir duyarlýlýk analizi yapýlmýþtýr. Bu çalýþmanýn sonuçlarý rüzgâr enerjisine yönelik politika belirlemekte kullanýlabilir.

Wind energy, which is a clean energy source and does not disrupt the natural balance, is today’s one of the most popular renewable energy sources. In this paper, the factors which are utilized to determine a suitable site for wind farms have been analyzed by using the FUCOM (Full Consistency Method) method which is a relatively new subjective weighting method. FUCOM is a linear programming-based method and needs less pairwise comparisons than other weighting methods. The evaluation model in the study takes three main dimensions and twelve factors into consideration. The findings showed that the preference of a wind farm site depends largely on the wind potential and distance from residential areas. Furthermore, a sensitivity analysis was performed to demonstrate the consistency and usefulness of the suggested method. The results of this study could be used to determine the wind energy policy.

Abstract | Full Text PDF

Türkiye'de bugüne kadar, enerji verimliliðini arttýrmak ve enerji tüketimini azaltmak için uygulanan temel araçlar çoðunlukla düzenleyici niteliktedir. Yine de kamu, özel ve üçüncü sektörlerce enerji verimliliði kapsamýnda yürütülen çeþitli giriþimler bulunmaktadýr. Bu tür geliþme programlarýna ve stratejik girdilere uygun olarak, saðlýk kurumlarý gibi yüksek enerji tüketimiyle tanýnan kamu sektörü kuruluþlarý, potansiyel enerji kaynaklarýnýn çeþitlendirilmesi ve yeniden tanýmlanmasý konusunda birçok adým atmaktadýr. Ancak hala saðlýk sektöründe enerji kullanýmýný analiz etmeye çalýþan çalýþmalarýn eksik olduðu görülmektedir. Dolayýsýyla bu çalýþma, yenilikçi yönetsel uygulamalarýn ve metrik araçlarýn kullanýmý ihtiyacýný ortaya koyarak enerji verimliliði giriþimlerine katkýda bulunmak amacýný taþýmaktadýr.

In Turkey to date, the main tools which have been applied to enhancing energy efficiency and reducing energy consumption have mostly been regulatory based. However, many other initiatives on energy efficiency were adopted by both public, private and third sector. Complied with these development programs and strategic inputs, public sector organizations which were labeled high energy consuming, such as healthcare facilities, take many steps in relation to diversification and redefinition of potential energy resources. But it is still a lack of the studies attempting to analyze energy use in public health sector. Hence this study is a step to contribute energy efficiency initiatives by promoting innovative managerial practices and metric tools.

Abstract | Full Text PDF

Son yýllarda iklim deðiþikliði, enerji maliyetleri, egzoz emisyonlarý gibi etkenler nedeniyle elektrikli otobüslerin, dizel otobüslere alternatif olup olamayacaðý konusu gündeme gelmektedir. Bu çalýþmada elektrikli otobüslerin genel özellikleri incelenmekte ve 12 metre uzunluðunda 20 araçtan oluþan bir elektrikli otobüs filosunun Ýzmir içerisinde kullanýmý sonucunda elde edilen yaklaþýk 2,5 yýllýk verinin benzer dizel otobüslerle enerji ve akaryakýt tüketimi bakýmýndan genel bir karþýlaþtýrmasý yapýlmaktadýr. Buna ek olarak seçilen bir hat üzerinde bir dizel otobüs ile detaylý karþýlaþtýrma yapýlmaktadýr. Elektrikli otobüslerle ilgili en büyük darboðaz dizel otobüslere göre nispeten düþük menzile sahip olmalarýdýr. Buna karþýn elde edilen veriler ýþýðýnda, yakýn gelecekte elektrikli otobüslerin dizel otobüslere ciddi bir alternatif olabileceði görülmektedir.

In recent years, due to factors such as climate change, energy costs and exhaust emissions, the issue of whether electric buses can be an alternative to diesel buses has been came into question. In this study, first general characteristics of electric buses are examined. Based on the utilization data of an electric bus fleet in Ýzmir, collected over a period of 2.5 years from 20 identical vehicles with 12-meter length, a comparative analysis is made with respect to alternative diesel bus performances in terms of energy and fuel consumption. In addition, detailed comparisons are made with a diesel bus on a specific line. The biggest bottleneck related with electric buses is their having relatively low ranges compared to diesel buses’. However, in the light of the data and results presented, it seems that electric buses might be considered as a serious alternative to diesel buses in the near future.

Abstract | Full Text PDF

Kombinasyon problemleri olasýlýk teorisinin en önemli konularýndan biridir. Dört iþlem kombinasyon problemi, birçok ulusal kanalda yayýnlanan bazý yarýþma programlarýnýn temelini oluþturmaktadýr. Bu yarýþma programlarýnda, yarýþmacýlarýn 6 adet sayý ve dört iþlem operatörlerini kullanarak, hedef sayýya ulaþmasý beklenmektedir. Hedeflenen sayýya ulaþmak için sayýlar en fazla bir kez kullanýlýrken, dört iþlem operatörleri istenilen sayýda kullanýlabilir. Bu problemde, bulunacak olasý tüm dört iþlem kombinasyonlarý iki sayý ve bir operatörden oluþan iþlem öbeklerini içermektedir. Dolayýsýyla iþlem öbeklerini tam anlamýyla modelleyebilmek için yeni bir yaklaþým olan “Tip-2 Aðaç” yapýsý geliþtirilerek dört iþlem kombinasyon problemi çözülmüþtür. Dört iþlem kombinasyon problemi için önerilen yöntemin performansý bir simülasyon çalýþmasý ile incelenmiþtir. Ayrýca deneysel sonuçlardan elde edilen istatistikler de bu çalýþmada verilmiþtir.

Combination problems are one of the most important issues of probability theory. The four-operations combination problem underlies the basis of some competition programs broadcasted in many national channels. In these competition programs, the competitors are expected to reach the target number by using six numbers and four basic arithmetic operators. The numbers are used at most once, the operators can be used any desired number to reach the target number. In this problem, all four-operations combinations include the operation blocks consisting of two numbers and an operator. Therefore, the four-operations combination problem is solved by developing a "Type-2 Tree Structure" which is a new approach to accurately model the operation blocks. The performance of the proposed method for the four-operations combination problem is examined by a simulation study. Also, the statistics from experimental results are given in this study.

Abstract | Full Text PDF

Binalarda kullanýlan enerji tüketiminin yaklaþýk olarak %70-80’i ýsýnma, soðutma ve sýcak su üretimi amaçlýdýr. Binalarda enerji tasarrufu için alýnabilecek baþlýca önlemlerden birisi ýsý yalýtýmýdýr. Bu çalýþmada Denizli ili için binalarýn ýsýtýlmasý ve soðutulmasýnda enerji tasarrufu için farklý yakýt türlerinde optimum izolasyon kalýnlýklarý arasýndaki en ekonomik kombinasyonun belirlenmesinde farklý izolasyon malzemeleri ve CO2 emisyonlarý dikkate alýnarak karþýlaþtýrmalý bir çalýþma sunulmuþtur.. Bu amaçla derece-saat yöntemi ve ömür maliyet analizi kullanýlmýþtýr. Hesaplamalar dört farklý yalýtým malzemesi ve iki farklý yakýt için yapýlmýþtýr. Çalýþmada maliyeti minimum yapan optimum izolasyon kalýnlýðý, Denizli ili için kýþ aylarýnda ýsýtma için 0.012-0.031 m, yaz aylarýnda soðutma için ise 0.009-0.022 m arasýnda deðiþmektedir. CO2 emisyonu, artan yalýtým kalýnlýðý ile logaritmik olarak düþmektedir. Belirlenen koþullarý için enerji tasarrufunda %22-24’lük farkla izolasyon malzemesi olarak camyünü uygunken, CO2 emisyonu azlýðý bakýmýndan %10-34’lük farkla poliüretan daha uygundur. Enerji tasarrufu dikkate alýndýðýnda kömür doðalgaza göre yaklaþýk %9-11 arasý daha ekonomiktir. Çevre etkisi açýsýndan ise doðalgaz, kömür ile ýsýtmaya göre, %37-40 arasý CO2 emisyonu azlýðý ile tercih edilebilir. Denizli ilinde CO2 emisyonu için en düþük deðerler, poliüretan yalýtým malzemesi ile kaplý, ýsýtma kaynaðý olarak doðalgaz kullanýlan binada elde edilmektedir.

Approximately 70-80% of the energy consumption used in buildings is for heating, cooling, and hot water production. One of the main measures that can be taken to save energy in buildings is thermal insulation. In this study, a comparative study has been presented by considering different insulation materials and CO2 emissions to determine the most economical combination between the optimum insulation thicknesses of different fuel types for heating and cooling of buildings in the Denizli province. For this purpose, a degree-hour method and life cost analysis are used. Calculations were made for four different insulating materials and two different fuels. The optimum insulation thickness, which minimizes the cost in the study, varies between 0.012-0.031 m for heating in winter and 0.009-0.022 m for cooling in summer. CO2 emissions are decreasing logarithmically with increasing insulation thickness. Under specified conditions, glass wool is more suitable with a 22-24% difference in energy saving; polyurethane is more suitable with a 10-34% difference in terms of low CO2 emissions. While considering energy saving, coal is more economical between 9-11% compared to natural gas. In terms of environmental impact, natural gas can be preferred with 37-40% CO2 emission reduction compared to heating with coal. The lowest values for CO2 emission in the Denizli province were obtained in the building covered with polyurethane insulation material.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþmada, Bi1.8Sr2Ca1.1Cu2.1Oy+Aux (x=0.0, 0.05, 0.1 ve 0.2) genel formülü ile Bi-2212 fazýnýn fiziksel ve manyetik özellikleri üzerine nano boyutta Au eklemenin etkileri sunulmuþtur. Örnekler katýhal tepkime yöntem ile hazýrlanmýþtýr. Malzeme hazýrlama sürecinde kullanýlan Au elementi, HAuCl4.3H2O bileþiðinin indirgenmesinden elde edilmiþtir. Örneklerin fiziksel, morfolojik ve süperiletkenlik özellikleri XRD, taramalý elektron mikroskobu (SEM), dc elektrik direnci ve manyetik hysteresis eðrileri ölçümleriyle karakterize edildi. Bi-2212 fazýnýn baskýn bir þekilde oluþumunu gösteren, saf ve Au ekli örnekler plaka benzeri tane yapýsýna sahiptir. Elektrik direnç sonuçlarý x = 0.2 HAuCl4.3H2O içeren örneðin, bakýr-oksit tabaklarda ideal hole konsatrasyonun oluþumuna baðlý olarak en yüksek geçiþ sýcaklýðýna (TC) sahip olduðunu göstermektedir. Ayrýca, M-H ölçümleri T=10 ve T=25 K de gerçekleþtirildi. Tanelerin daha güçlü birleþmesine baðlý olarak en geniþ hysteresis eðrisi, maksimum HAuCl4.3H2O ekli örnek de elde edilmiþtir.

In this work, effect of nano sized Au additions on the physical and magnetic properties of Bi-2212 phase with general formula of Bi1.8Sr2Ca1.1Cu2.1Oy+Aux (x=0.0, 0.05, 0.1 and 0.2) are reported. The samples were prepared by solid state reaction method. Au element used in the material preparation process was obtained by reduction of HAuCl4.3H2O. The physical, morphological and superconducting properties of the samples have been characterized by XRD, scanning electron microscopy (SEM), dc electrical resistivity and magnetic-hysteresis loop measurements. It is observed that pure and Au added samples have plate like grain structure, indicating predominantly the formation of Bi-2212 phase. The results of dc electrical resistivity showed that the sample including x = 0.2 HAuCl4.3H2O has the highest transition temperature (TC) due to the formation of optimum hole concentration in copper oxide layers. Also, M-H measurements were carried out at T=10 K and T=25 K. The Largest hysteresis loop due to its stronger coupling between grains obtained on maximum HAuCl4.3H2O added sample.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþmada, kalp yetmezliði hastalýklarýnda tedaviye destek amaçlý olarak kullanýlan santrifüj kalp destek pompalarý için farklý çark kanat geometrilerinin pompa performansýna olan etkisi sayýsal olarak incelenmiþtir. Pompa tasarým parametreleri olarak, yetiþkin bir insan kalbinin çalýþma parametreleri baz alýnmýþtýr. Bu parametreler ýþýðýnda pompa tasarýmý yapýlmýþ ve CFD (Computational Fluid Dynamics) yazýlýmý aracýlýðýyla 3 farklý çark kanat tipi için (radyal, eðik ve eðri) dört farklý debide (3, 4, 5 ve 6 l/dk) ve üç farklý dönme hýzýnda (3500, 3850 ve 4250 dev/dk) pompa performanslarý tespit edilerek pompa performans eðrileri oluþturulmuþtur. Elde edilen bulgulara göre tasarým noktasý parametrelerine, eðri çark tipinde ve 3850 dev/dk dönme hýzýnda ulaþýlmýþtýr. Bu noktada pompa hidrolik verimi ise %34 olarak tespit edilmiþtir. En yüksek basýnç farký yaklaþýk 180 mm-Hg ve 2 l/dk debide elde edilmiþtir. Ayrýca bu çalýþmada parametrelerin ve çark kanat tiplerinin kan hasarýna (hemoliz) olan etkilerini inceleyebilmek için cidar kayma gerilmeleri de tespit edilmiþtir.

In this study, the effect of different impeller blade types on pump performance for centrifugal heart support pumps used to support treatment in heart failure diseases was investigated numerically. The pump design parameters were based on the operating parameters of an adult human heart (flow rate of 5 l/min and a pressure load of 100 mm-Hg). By considering these parameters, pump design has been made and by means of CFD (Computational Fluid Dynamics) software for 3 different impeller blade types (radial, straight and curved) at four different flow rates (3, 4, 5 and 6 l / min) and three different rotational speeds (3500, 3850 and 4250 rpm) pump performance curves were determined. According to the findings, the design point parameters were reached at the curved impeller blade type and 3850 rpm. At this point, the hydraulic efficiency of the pump was determined as 34%. The highest pressure difference was obtained at approximately 180 mm-Hg and 2 l/min. In addition, in this study, wall shear stresses were determined in order to investigate the effects of parameters and impeller blade types on blood damage (hemolysis).

Abstract | Full Text PDF

Artýmlý þekillendirme yöntemi ile kalýp imalatýna ihtiyaç duyulmadan hýzlý ve düþük maliyetli prototip parça üretimi yapýlabilmektedir. Ancak bu yöntemdeki en önemli sorunlardan bir tanesi üretilen parçalarýn geometrik doðruluðudur. Geometriksel hatanýn en büyük kaynaðý ise geri esneme olayýdýr. Bu çalýþmada, kayar baský plakalý artýmlý sac þekillendirme metodu kullanýlarak 1 mm kalýnlýðýndaki Erdemir 7136 sacý þekillendirilmiþtir. Klemp sýkma (sacý tutma) basýncý, artým miktarý, form takým çapý ve ilerleme hýzý parametrelerinin geri esnemeye olan etkileri araþtýrýlmýþtýr. Araþtýrma neticesinde geri esneme açýsýnýn takým çapý arttýkça büyüdüðü, ilerleme hýzý ve artým miktarýnýn artmasý ile düþtüðü tespit edilmiþtir. Çalýþma kapsamýnda optimum parametre deðerleri 5.8776 bar klemp sýkma basýncý, 1500 mm/dk ilerleme hýzý, 0.75 mm artým miktarý ve 5 mm takým çapý olarak belirlenmiþtir.

Rapid and low-cost prototype parts can be produced without the need for mold production with incremental forming method. One of the most important problems in this method is the geometry accuracy of the products produced. The biggest source of the geometric error is the springback event. In this study, Erdemir 7136 sheet with a thickness of 1 mm was formed by using rolling blank holder incremental sheet forming method. The effects of holding pressure, increment, tool diameter and feedrate parameters on springback were investigated. As a result of the research, it was found that the springback angle increased with increasing of form tool diameter and decreased with increasing of feedrate and increment. The optimal conditions for springback are determined as 5.8776 bar holding pressure, 1500.0 mm/min feedrate, 0.75 mm increment and 5 mm tool diameter.

Abstract | Full Text PDF